PIT: Czy wartość pracy małżonka można zaliczyć do kosztów spółki

Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej także małżonków i małoletnich dzieci wspólników. Nie oznacza to jednak, że każdy wydatek związany z zatrudnieniem jednej z tych osób w spółce cywilnej albo jawnej wykluczony jest z kosztów podatkowych.

Co rozumieć przez wartość pracy

Pojęcie „wartość własnej pracy” nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Organy podatkowe rozumieją przez nie wartość wszelkiego rodzaju pracy świadczonej przez wskazane w tym przepisie osoby.

Za wartość pracy wykluczoną z kosztów uzyskania przychodów uznają wynagrodzenie (brutto) za pracę wraz ze wszystkimi jego składnikami, tj. składkami na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne opłacanymi przez pracownika oraz fizycznie wypłacone wynagrodzenie, jak i wszelkiego rodzaju dodatki, nagrody i inne świadczenia wypłacane w związku z wykonywaną przez pracownika pracą.

Składki ZUS

Nie oznacza to jednak, że cały koszt zatrudnienia np. małżonka w spółce cywilnej nie jest kosztem uzyskania jej wspólników. Kosztami uzyskania przychodów mogą być jednak wydatki związane z wynagrodzeniami wypłacanymi pracownikom oraz składkami na ubezpieczenie społeczne od tych wynagrodzeń  w części finansowanej przez płatnika.

Na taką właśnie kwalifikację tych wydatków wskazuje interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 7 marca 2012 r. (IPTPB1/415--360/11-3/ASZ). Dotyczy spółki cywilnej, w której płaca miesięczna z tytułu zatrudnienia męża wspólniczki wynosiła 3500 zł brutto. Przy tej kwocie wynagrodzenia koszty ZUS ze strony płatnika wynosiły 646,80 zł (ubezpieczenie emerytalne 341,60 zł + rentowe 157,50 zł + wypadkowe 58,45 zł + fundusz pracy 85,75 zł + fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych 3,50 zł).

Całe 646,80 zł zaliczano do kosztów podatkowych jako sfinansowane przez płatnika. Pozostała część (wynagrodzenie brutto) nie była wliczana do kosztów spółki. Koszt z tytułu składek ZUS płatnika był comiesięcznie ujmowany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w pełnej wysokości 646,80 zł, a następnie wraz z innymi kosztami i przychodami następowało wyliczenie dochodu proporcjonalnie do posiadanych przez wspólników udziałów, czyli po 50 proc.

Izba potwierdziła, że składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) związane z zatrudnieniem, na podstawie umowy o pracę małżonka wspólniczki, w części, w której zobowiązany do ich uiszczania jest pracodawca, są – proporcjonalnie do posiadanego udziału w zyskach spółki cywilnej – kosztami uzyskania przychodów.

Koszty i przychody dzielone proporcjonalnie do udziału w zysku

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o PIT przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej.

W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT zasady te stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

Kosztami takimi są również opłacone składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jeżeli pracodawca jest zobowiązany do ich opłacania za zatrudnionych pracowników. Wydatki te trzeba ponieść w terminach wymaganych przez prawo (zgodnie z art. 22 ust. 6bb, art. 23 ust. 1 pkt 55a i art. 23 ust. 3d ustawy o PIT).

Podróże służbowe

Zatrudniony mąż wspólniczki odbył również jedną podróż służbową związaną z działalnością  gospodarczą. Poniesione przy tej okazji wydatki zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Izba uznała, że prawidłowo udokumentowane wydatki na zwrot kosztów związanych z wyjazdem służbowym pracownika (małżonka wspólniczki) wynikające z zawartej umowy o pracę można zaliczyć w ciężar kosztów podatkowych działalności, o ile podatnik wykaże, że pozostają one w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przez niego przychodami z działalności gospodarczej.

Dopiero wtedy wydatki te proporcjonalnie do posiadanego przez podatnika udziału w zyskach spółki są kosztami uzyskania przychodów.

—Tomasz Król, prawnik kancelarii welsyng.pl