Dla podatników to dobra wiadomość. Jest bowiem większa szansa na to, że stwierdzone podczas kontroli nieprawidłowości zostaną uznane za wykroczenie skarbowe. Jest to bardzo istotne, bo kary za ich popełnienie są niższe od tych, które grożą za przestępstwa skarbowe.

Niestety, jest również druga strona medalu. Od przyszłego roku wyższe będą też kary dla niesumiennych podatników. Wszystkie te zmiany to efekt wzrostu minimalnego wynagrodzenia. Do końca 2010 r. wynosi ono 1317 zł, od 1 stycznia 2011 r. będzie to 1386 zł. 

[srodtytul]Wykroczenie czy przestępstwo[/srodtytul]

O tym, czy podatnik popełnia wykroczenie czy przestępstwo, decyduje tzw. ustawowy próg. Jest to ściśle określona wartość uszczuplonego lub narażonego na uszczuplenie podatku. Wyznacza go pięciokrotna wartość minimalnego wynagrodzenia.

Obecnie wynosi on 6585 zł, w 2011 roku będzie wyższy o [b]345 zł (6930 zł)[/b]. Jeśli zatem podatnik np. zaniżył zobowiązanie podatkowe o 6900 zł, to jego czyn kwalifikowany będzie jak wykroczenie skarbowe. Gdyby jednak chodziło o kwotę o 100 zł większą i uszczuplił należność podatkową o 7000 zł, to już popełni przestępstwo skarbowe.

[srodtytul]Kiedy decyduje ustawowy próg[/srodtytul]

Kwota uszczuplonego lub narażonego na uszczuplenie podatku decyduje o uznaniu czynu za przestępstwo lub wykroczenie przy takich przewinieniach, jak:

- nieskładanie w terminie fiskusowi deklaracji, i to mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania,

- uchylanie się od opodatkowania,

- wprowadzenie w błąd organu podatkowego i otrzymanie w efekcie bezpodstawnego zwrotu podatku,

- oszustwo celne,

- posługiwanie się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą innego podmiotu w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności,

- uchylanie się od kontroli dewizowej,

- bezprawny przywóz towaru akcyzowego.

We wszystkich tych przypadkach przepisy mówią, że jeśli kwota niepobranego podatku albo kwota narażona na nienależny zwrot podatku czy też kwota należności celnej narażonej na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega grzywnie za wykroczenie skarbowe. Jeśli jest wyższa niż ten limit, sprawca odpowiada jak za przestępstwo skarbowe.

[srodtytul]Ile wynosi grzywna[/srodtytul]

W przypadku wykroczenia wymierzana jest grzywna kwotowa, przy przestępstwie skarbowym w stawkach dziennych (może być także orzeczona kara pozbawienia albo ograniczenia wolności). Za wykroczenie grzywna wymierzana jest w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2011 roku będzie to zatem odpowiednio [b]138,60 zł [/b](1/10 minimalnej płacy) i [b]27 720 zł [/b](20 x 1386 zł).

W sytuacji popełnienia wykroczenia sąd może nałożyć grzywnę w wyroku nakazowym. Wtedy nie może ona przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia, czyli 13 860 zł. Możliwe jest też nałożenie – w określonych sytuacjach – mandatu.

Wtedy grzywna wynosi maksymalnie dwukrotność minimalnego wynagrodzenia, czyli w przyszłym roku 2772 zł (grzywnę w drodze mandatu karnego nałożyć można jedynie, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości i nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary surowszej niż przewidziana w art. 48 § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BFD34141EAC965A73BD747CB45B59DD4?id=186065 ]kodeksu karnego skarbowego[/link], czyli dwie minimalne pensje).

[srodtytul]Kiedy trzeba ustalić stawkę dzienną[/srodtytul]

Przy przestępstwach skarbowych obowiązują inne zasady. Grzywny wymierzane są w stawkach dziennych. I tak najniższa liczba stawek to 10, najwyższa 720.

Przy ich ustalaniu oczywiście obowiązują pewne zasady. I tak wysokość jednej stawki dziennej nie może być niższa od jednej trzydziestej minimalnego wynagrodzenia (czyli [b]46,20 zł[/b] w przyszłym roku) oraz przekraczać jej czterystukrotności (co w 2011 r. daje 18 480 zł, czyli o ponad 900 zł więcej niż w tym roku).

Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

Punktem wyjścia dla określenia wysokości stawki dziennej grzywny orzekanej za przestępstwa skarbowe jest wysokość minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia przypisanego sprawcy czynu. Czyli jeśli podatnik popełni zarzucany mu czyn w 2010 r., to przy ustalaniu grzywny będzie brana pod uwagę pensja minimalna obowiązująca w tym roku (czyli 1317 zł).

Jeśli popełni je w 2011 r., to podstawą do ustalenia grzywny będzie [b]1386 zł[/b], czyli minimalna pensja obowiązująca w czasie popełnienia czynu.

Potwierdza to [b]wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 2008 r. (V KK 116/08). [/b]

Zdaniem sądu dla określenia wysokości stawki dziennej nie może być miarodajna wysokość minimalnego wynagrodzenia w dniu orzekania przez sąd, lecz wysokość ta w dniu popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu.

[srodtytul]Trzy wielkości[/srodtytul]

Pensja minimalna ma też znaczenie przy ustalaniu wartości czynu zabronionego. Zgodnie z przepisami może być ona mała, duża albo wielka. Jej ustalenie ma znaczenie dla wymiaru kar, a więc wpływa bezpośrednio na to, czy mają być one surowe, czy mogą być nieco łagodniejsze.

I tak za małą wartość czynu uznaje się taką, która w czasie jego popełnienia nie będzie przekraczała w 2011 r. [b]277 200 zł[/b]. Za dużą wartość czynu od przyszłego roku uznawana będzie taka, która w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza pięćsetkrotność minimalnego wynagrodzenia, czyli [b]693 000 zł[/b]. Przy wielkiej wartości minimalne wynagrodzenie trzeba pomnożyć przez tysiąc, co w 2011 r. da kwotę [b]1 386 000 zł[/b].

[ramka][b]Kiedy mamy uszczuplenie[/b]

Zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BFD34141EAC965A73BD747CB45B59DD4?id=186065 ]kodeksem karnym skarbowym[/link]:

- należnością publicznoprawną uszczuploną czynem zabronionym jest wyrażona liczbowo kwota pieniężna, od której uiszczenia lub zadeklarowania uiszczenia w całości lub w części osoba zobowiązana uchyliła się i w rzeczywistości ten uszczerbek finansowy nastąpił;

- narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej czynem zabronionym to spowodowanie konkretnego niebezpieczeństwa takiego uszczuplenia, co oznacza, że zaistnienie uszczerbku finansowego jest wysoce prawdopodobne, choć nie musi nastąpić.[/ramka]

[ramka][b]Czytaj [link=http://www.rp.pl/temat/85712.html]więcej przestępstwach i wykroczeniach skarbowych[/link][/b][/ramka]