[b]- W rubryce [link=http://www.rp.pl/temat/431390.html]„Płacę więc liczę”[/link] przeczytałam o zatrudnieniu studenta (zobacz artykuł [link=http://www.rp.pl/artykul/431390,564647-Od-studenta-na-zleceniu-pobieramy-ryczalt.html]Od studenta na zleceniu pobieramy ryczałt[/link]). Czy mogę przyjąć obcokrajowca (Niemiec) na umowę-zlecenie? Jakie składki powinnam od niego odprowadzić, w jakiej wysokości podatek i jak przygotować listę płac?[/b] – pyta czytelniczka.
Tak, można zawrzeć z obywatelem Niemiec umowę-zlecenie. Jeśli praca będzie wykonywana w naszym kraju, to należy go zgłosić do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego jak polskiego zleceniobiorcę. Natomiast kwestia opodatkowania dochodu uzyskanego w Polsce jest bardziej złożona.
O tym, czy miejscem pobrania podatku będzie Polska, zadecyduje po pierwsze miejsce zamieszkania zleceniobiorcy, a po drugie – certyfikat rezydencji.
[srodtytul]Problem ubezpieczenia[/srodtytul]
Osoby, które na obszarze naszego kraju są m.in. zleceniobiorcami, podlegają u nas obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Przesądza o tym fakt zawarcia stosunku prawnego rodzącego obowiązek ubezpieczeniowy (w tym wypadku umowa-zlecenie) oraz wykonywanie pracy w ramach tej umowy na terytorium Polski.
Przy ustalaniu kraju ubezpieczenia nie kierujemy się więc ani miejscem zamieszkania, ani obywatelstwem. Cudzoziemca zgłasza do ubezpieczeń płatnik, którym jest polski zleceniodawca. Składając w ZUS formularz ZUS ZUA, płatnik rejestruje wykonawcę zlecenia, wskazując go do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz zdrowotnego, a do chorobowego dobrowolnie.
Zleceniobiorca zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym ze względu na posiadanie obywatelstwa państwa unijnego i podleganie obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy-zlecenia. Tak wynika z art. 3 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=709E8581BFB730BDF1DEEA1F2C70D354?id=282315]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)[/link].
Do zadań zleceniodawcy jako płatnika należy, oprócz zgłoszenia do ubezpieczeń, również pobranie, rozliczenie i odprowadzenie składek, których podstawę wymiaru stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu umowy-zlecenia, jeżeli w umowie tej określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.
Tak stanowi art. 18 ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=345827]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link].
Z kolei przychodami dla celów podatkowych są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.[/link]; dalej updof).
[srodtytul]Z fiskusem nie tak łatwo[/srodtytul]
O miejscu opodatkowania dochodów cudzoziemca decyduje jego miejsce zamieszkania jako podatnika. Biorąc pod uwagę to kryterium, może on podlegać w Polsce ograniczonemu bądź nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium RP płaci tutaj podatki od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia ich źródeł.
Natomiast osoba, która nie ma w Polsce miejsca zamieszkania, podlega obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na obszarze naszego kraju (ograniczony obowiązek podatkowy), tj. m.in. z działalności wykonywanej osobiście, a więc i ze zleceń, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia .
[ramka][b]Trochę teorii, trochę praktyki[/b]
- Za obcokrajowca należy również opłacać składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na ogólnych zasadach.
- Dla celów podatkowych osobą mającą miejsce zamieszkania w Polsce jest osoba fizyczna, która posiada na terenie RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa u nas dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Te zasady stosuje się jednak z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Z Niemcami łączy nas [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C5E21BA480198F45E9449732C9CA3F9A?id=176456]umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie 14 maja 2003 r. (DzU nr 12, poz. 90)[/link].
Jeśli, biorąc pod uwagę zarówno przepisy umowy dwustronnej jak i naszej ustawy podatkowej (updof), osoba ma miejsce zamieszkania w obu państwach – w Polsce i Niemczech, to uważa się, że zamieszkuje w tym państwie, w którym ma stałe miejsce zamieszkania.
W razie dalszych wątpliwości rozstrzyga położenie ośrodka interesów życiowych. Osoba tam mieszka, gdzie ma ściślejsze powiązania rodzinne, gospodarcze. [/ramka]
Przyjmijmy więc, że miejscem zamieszkania Niemca, który przyjedzie do Polski, by tu pracować na zlecenie, są Niemcy. W takim wypadku ma w Polsce ograniczony obowiązek podatkowy.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 updof od przychodów otrzymywanych przez osoby niemające miejsca zamieszkania w Polsce, m.in. z umów-zleceń, płatnik pobiera podatek w formie ryczałtu w wysokości 20 proc. przychodu (bez pomniejszania go o składki społeczne i koszty uzyskania przychodów). Wówczas podatku zryczałtowanego nie wolno obniżać też o składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Przepis ten również stosuje się, wziąwszy pod uwagę treść umowy międzynarodowej.
Jednak zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji (art. 29 ust. 2 updof).
Umowa z Niemcami stanowi, że dochód, który osoba mająca miejsce zamieszkania w Niemczech osiąga z wykonywanego wolnego zawodu albo z innej działalności o samodzielnym charakterze, podlega opodatkowaniu tylko w Niemczech, chyba że osoba ta dysponuje stałą placówką w Polsce (np. biuro, kancelaria), w celu wykonywania swej działalności (art. 14 umowy).
Jeśli nie, dochody ze zlecenia jako z działalności o samodzielnym charakterze podlegają opodatkowaniu w Niemczech. W takim wypadku Polska nie ściągnie podatku z tego tytułu, jeśli zleceniobiorca okaże certyfikat rezydencji uzyskany od niemieckiej administracji podatkowej.
[srodtytul]Brak certyfikatu [/srodtytul]
Gdy zabraknie certyfikatu niemieckiej rezydencji podatkowej, przychód zleceniobiorcy podlega opodatkowaniu w Polsce na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 updof, tj. w sposób ryczałtowy. Jest jeszcze jeden warunek takiego opodatkowania. Mianowicie okres przebywania zleceniobiorcy na terytorium Polski nie przekroczył 183 dni w roku podatkowym.
Płatnik ma obowiązek wpłacić zryczałtowany podatek do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym go pobrano, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.
Do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnik przesyła do tego urzędu również roczną deklarację PIT-8AR, a w terminie do końca lutego – imienne informacje IFT-1R (informacja za cały rok) do urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. W tym samym terminie IFT-1R powinien otrzymać także cudzoziemiec. IFT-1R płatnik sporządza również wtedy, gdy nie pobrał żadnego podatku ze względu na postanowienia umowy z Niemcami.
Na pisemny wniosek podatnika – cudzoziemca, płatnik, w terminie 14 dni od dnia złożenia tego wniosku, jest obowiązany do sporządzenia i przesłania podatnikowi i urzędowi skarbowemu, właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych – imiennej informacji IFT-1. Wydanie podatnikowi informacji IFT-1 nie zwalnia płatnika od sporządzenia informacji rocznej IFT-1R.
[srodtytul]Ponad 183 dni [/srodtytul]
Jeżeli pobyt obcokrajowca w Polsce wydłuży się ponad 183 dni w roku podatkowym, to nie ma podstaw do zastosowania opodatkowania ryczałtowego zgodnie z art. 29 ust. 1 updof. W tej sytuacji płatnik ma obowiązek pobrać podatek progresywny, traktując osobę z zagranicy jako osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce.
Jak stwierdził dyrektor [b]Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 4 czerwca 2009 r. (IBPBII/1/415-223/ 09/BJ):[/b] „zasada ta ma zastosowanie wstecz, tzn. po przekroczeniu okresu 183 dni w roku podatkowym przychody otrzymywane przez osoby z (…) tytułu umowy-zlecenia będą podlegały opodatkowaniu na zasadach ogólnych od początku okresu przebywania na terytorium Polski.
Podatnik wypełniając roczne zeznanie podatkowe będzie zatem zobowiązany zapłacić podatek na zasadach ogólnych od całości ww. dochodów i wykazać kwotę podatku pobranego przez płatnika jako zaliczkę na podatek”.
Pobrane zaliczki na podatek dochodowy należy przekazywać do właściwego urzędu skarbowego do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ją pobrano. Po zakończeniu roku podatkowego do końca stycznia roku następnego płatnik sporządza roczną deklarację PIT-4R, a do końca lutego imienną informację PIT-11.
Zleceniobiorca jako podatnik będzie miał również obowiązek złożyć w naszym kraju zeznanie roczne z osiągniętego dochodu.
Sporządzimy dla czytelnika dwa przykładowe rozliczenia niemieckiego zleceniobiorcy, który nie dostarczył certyfikatu rezydencji.
Pierwszy przypadek dotyczy pobytu w Polsce krótszego niż 183 dni, drugi – dłuższego.
Wynagrodzenie ze zlecenia to 15 000 zł. Zleceniobiorca nie przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
[ramka][b]PIERWSZA LISTA PŁAC Pobyt do 183 dni[/b]
[b]KROK 1. Składki społeczne [/b]
emerytalna 15 000 zł x 9,76 proc. = 1464 zł
rentowe 15 000 zł x 1,5 proc. = 225 zł
razem 1689 zł
[b]KROK 2. Składka zdrowotna[/b]
podstawa wymiaru 15 000 zł – 1689 zł = 13 311 zł
pełna składka zdrowotna 13 311 zł x 9 proc. = 1197,99 zł
[b]KROK 3. Zryczałtowany podatek dochodowy[/b]
15 000 zł x 20 proc. = 3000 zł
[b]KROK 4. Do wypłaty[/b]
15 000 zł – (1689 zł + 1197,99 zł + 3000 zł) = 9113,01 zł
[b]DRUGA LISTA PŁAC Pobyt powyżej 183 dni[/b]
[b]KROK 1. Składki społeczne[/b]
emerytalna 15 000 zł x 9,76 proc. = 1464 zł
rentowe 15 000 zł x 1,5 proc. = 225 zł razem 1689 zł
[b]KROK 2. Składka zdrowotna[/b]
podstawa wymiaru 15 000 zł – 1689 zł = 13 311 zł
pełna składka zdrowotna 13 311 zł x 9 proc. = 1197,99 zł
składka zdrowotna do odliczenia od zaliczki na podatek 13 311 zł x 7,75 proc. = 1031,60 zł
[b]KROK 3. Podatek dochodowy[/b]
KUP 13 311 zł x 20 proc. = 2662,20 zł
podstawa opodatkowania 15 000 zł – (1689 zł + 2662,20 zł) = 10 648,80 zł, po zaokrągleniu 10 649 zł
podatek 10 649 zł x 18 proc. = 1916,82 zł
zaliczka na podatek dla US 1916,82 zł – 1031,60 zł = 885,22 zł, po zaokrągleniu 885 zł
[b]KROK 4. Do wypłaty[/b]
15 000 zł – (1689 zł + 1197,99 zł + 885 zł) = 11 228,01 zł[/ramka]
