Wiele osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą jako adres siedziby własnego przedsiębiorstwa wskazuje adres swojego miejsca zamieszkania. Często mieszkanie jest jedynym miejscem, w którym działalność gospodarcza jest wykonywana.

Pojawia się w związku z tym pytanie: jaką stawkę podatku od nieruchomości należy w takim wypadku zastosować: właściwą dla budynków (ich części) mieszkalnych czy dla budynków mieszkalnych zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej?

Jest to istotne, bo stawka dla budynków mieszkalnych zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej może być nawet 30-krotnie wyższa niż stawka dla nieruchomości mieszkalnych (ustawa wskazuje jedynie stawki maksymalne, pozostawiając decyzję co do ostatecznej ich wysokości właściwym radom gminy).

Podatek od nieruchomości uregulowany jest w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=182297]ustawie o podatkach i opłatach lokalnych[/link].

Zgodnie z jej art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b) budynki mieszkalne lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu wyższą stawką podatku od nieruchomości, właściwą również dla nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jak wskazał Naczelny [b]Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu w wyroku z 11 sierpnia 1992 r. (SA/Wr 650/92)[/b], przepis ten „wymaga, aby część budynku mieszkalnego była przeznaczona dla prowadzenia w niej działalności gospodarczej z wyłączeniem funkcji mieszkalnych i innych, związanych z zamieszkiwaniem w budynku. Wymaga zatem ustalenia bezpośredniego związku między częścią budynku mieszkalnego i rodzajem wykonywanej przez podatnika działalności”.

NSA podkreślił różnicę w uregulowaniu tej kwestii w odniesieniu do innych nieruchomości (tj. niebędących budynkami mieszkalnymi lub częściami takich budynków). W przypadku innych, tj. niemieszkalnych, nieruchomości przepisy wymagają jedynie, aby działalność gospodarcza była z takimi nieruchomościami „związana”. Dla związania nieruchomości z działalnością wystarcza, aby była ona w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą (art. 1a ust. 1 pkt 3).

W wypadku nieruchomości mieszkalnych takie związanie jest niewystarczające. Konieczne jest „zajęcie dla działalności gospodarczej”, co należy rozumieć jako wyłączenie korzystania na potrzeby osobiste podatnika.

Jeżeli zatem lokal mieszkalny lub jego część została zajęta na prowadzenie działalności gospodarczej, ale powierzchnie zajmowane na prowadzenie działalności gospodarczej służą jednocześnie celom mieszkalnym, to będą one opodatkowane niższą stawką przewidzianą dla budynków mieszkalnych.

[i]Autor jest radcą prawnym w kancelarii Siwek Gaczyński & Partners[/i]