Adwokat powinien wystawić klientowi fakturę

[b]Wynika tak z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 17 lutego 2009 r. (IPPP1-443-2221/08-2/PR).[/b]

Sąd rejonowy zasądził określoną kwotę na rzecz pełnomocnika powódki (obejmuje ona sumę zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego powiększoną o stawkę VAT). Równocześnie przyznał pełnomocnikowi powódki od Skarbu Państwa zwrot pozostałej części kosztów zastępstwa procesowego z urzędu, również powiększony o stawkę VAT.

[srodtytul]I dla sądu, i dla strony[/srodtytul]

Praktyka wypłaty zasądzonego od Skarbu Państwa wynagrodzenia za zastępstwo procesowe z urzędu wymaga, aby pełnomocnik powódki wystawił uprzednio dla sądu rejonowego faktury VAT na zasądzoną część wynagrodzenia. Powstała zatem wątpliwość, czy zapłata zasądzonej od pozwanego na rzecz pełnomocnika powódki kwoty, uwzględniającej stawkę VAT, również powinna być poprzedzona wystawieniem faktury VAT.

Pozwany uważał, że adwokat ma obowiązek wystawienia dla niego faktury. Skoro obowiązek taki istnieje w stosunku do sądu, to do wypłaty części kosztów za zastępstwo procesowe z urzędu, która została zasądzona od pozwanego, powinna być stosowana taka sama zasada. Nie ma żadnego uzasadnienia, aby część kosztów zastępstwa była objęta obowiązkiem wystawienia faktury VAT (dla sądu), a pozostała część nie była już nim objęta (dla pozwanego). VAT podlega bowiem całość czynności adwokata w związku z zastępstwem procesowym świadczonym z urzędu.

[srodtytul]Odpłatne świadczenie[/srodtytul]

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej beneficjentem, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć również bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Izba skarbowa stwierdziła, że w rozpatrywanej sprawie pomiędzy pozwanym a pełnomocnikiem powódki, będącym adwokatem prowadzącym kancelarię adwokacką, nie istnieje stosunek prawny, w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. „Z przedstawionych okoliczności wynika (...), iż to strona przeciwna, powódka wygrywająca spór, wstępuje w określony związek zależności z pełnomocnikiem, który skutkuje wypłatą wynagrodzenia za świadczone przez radcę prawnego (adwokata) usługi”.

[srodtytul]Potrzebny dokument[/srodtytul]

Strona, wobec której zasądzono zwrot kosztów procesowych, ma obowiązek wpłacić je na podstawie posiadanego prawomocnego wyroku sądu. Należność ta stanowi wynagrodzenie adwokata za nakład wniesionej pracy. Jest więc wynagrodzeniem za świadczoną usługę. Kwota wypłaconego wynagrodzenia powinna być zatem traktowana jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, podlegające opodatkowaniu VAT w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Ma to określone skutki. A adwokat jest zobowiązany udokumentować wykonanie usługi fakturą VAT. Pomoc prawna w postaci zastępstwa procesowego świadczona na zlecenie strony powinna być bowiem potwierdzona fakturą wystawioną na rzecz zleceniodawcy.

[ramka][b]Ile płacimy za usługi[/b]

Pomoc prawna w postaci zastępstwa procesowego jest usługą sklasyfikowaną według PKWiU pod symbolem 74.11.12 – „usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w postępowaniu sądowym w pozostałych dziedzinach prawa”.

Koszty zastępstwa procesowego są zasądzane przez sąd według stawki określonej na podstawie rozporządzeń ministra sprawiedliwości z 28 września 2002 r. [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167045]w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (DzU nr 163, poz. 1349 ze zm.)[/link] oraz [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167044]w sprawie opłat za czynności adwokackie (DzU nr 163, poz. 1348 ze zm.)[/link]. [/ramka]