Są one opracowywane przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, a wprowadzane w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Klasyfikacje to dokumenty pozwalające w sposób kompleksowy ująć procesy zachodzące w życiu gospodarczym. Klasyfikacją statystyczną zawierającą wykaz towarów i usług oferowanych przez przedsiębiorców na terytorium naszego kraju jest Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU). Dokument ten stosuje się w statystyce, ewidencji, dokumentacji, rachunkowości, a także dla celów podatkowych. Obecna klasyfikacja PKWiU stosowana jest od roku 1997.

[srodtytul]Nowe rozporządzenie [/srodtytul]

W wyniku wejścia Polski do Unii Europejskiej pojawiła się konieczność dostosowania krajowego prawa do unormowań wspólnotowych. Nie inaczej było w kwestii klasyfikacji PKWiU, która musiała zostać dopasowana do unijnej klasyfikacji statystycznej produktów według działalności (CPA). Ponieważ klasyfikacja wspólnotowa podlega ciągłym zmianom, konieczne stało się dokonywanie regularnych modyfikacji naszych unormowań w tym zakresie. Ostatnia zmiana została wprowadzona rozporządzeniem w sprawie PKWiU z 29 października 2008 r. (obowiązuje od 1 stycznia 2009 r.). Z początkiem roku nie zmienił się jednak sposób klasyfikowania towarów i usług dla potrzeb fiskalnych, gdyż do końca 2009 r. obowiązywać będzie w tym zakresie PKWiU z 1997 r.

[srodtytul]Przedłużony termin[/srodtytul]

Jest to kolejny przypadek, w którym prawodawca nie zdecydował się na zmianę klasyfikacji dla celów podatkowych. Już w rozporządzeniu Rady Ministrów z 6 kwietnia 2004 r. znalazł się przepis, że PKWiU z 1997 r. dla potrzeb podatkowych stosowany będzie nie dłużej niż do 31 grudnia 2005 r., później co roku wydłużano ten termin odpowiednio do końca 2006, 2007 i 2008 r. (ostatnio w [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=290562]rozporządzeniu Rady Ministrów z 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, DzU nr 207, poz. 1293[/link]).

[b]Przedłużanie okresu stosowania w podatkach klasyfikacji z 1997 r. wynika z roli, jaką odgrywa ona przy ustalaniu obciążeń podatkowych [/b]oraz z obawy, że jej zmiana mogłaby spowodować znaczne zamieszanie wśród podatników.

[srodtytul]Przyporządkowanie stawek[/srodtytul]

Klasyfikacja wyrobów i usług ma szczególnie duże znaczenie w podatku od towarów i usług. Za pomocą symboli PKWiU określa się bowiem towary i usługi, do których mają zastosowanie stawki podatkowe niższe niż podstawowa. Ustalenie symbolu klasyfikacyjnego danego wyrobu czy usługi może mieć także wpływ na określenie właściwego momentu powstania obowiązku podatkowego oraz miejsca opodatkowania.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu VAT, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Jak natomiast stanowi art. 8 ust. 3 ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki rozliczanych na zasadzie VAT marża.

Od 1 grudnia 2008 r. wprowadzono do ustawy art. 8 ust. 4, zgodnie z którym przy określaniu miejsca świadczenia usług, o którym mowa w art. 27 i 28, usługi są identyfikowane za pomocą klasyfikacji statystycznych – jeżeli dla tych usług ustawa lub przepisy wykonawcze powołują symbole statystyczne. Ma to powodować wyeliminowanie sytuacji, w których miejsce świadczenia ustalone za pomocą klasyfikacji statystycznych jest inne od tego, które wynika z dyrektywy 2006/112 oraz orzecznictwa ETS.

[srodtytul]Identyfikacja usług[/srodtytul]

Wprowadzony przepis oznacza, że [b]przy ustalaniu miejsca świadczenia usług klasyfikacja PKWiU będzie miała znaczenie tylko wtedy, gdy przy danych usługach pojawi się w ustawie symbol statystyczny.[/b] Zmiana ta ma znaczenie szczególnie dla wymienionych w art. 27 ust. 4 pkt 3 ustawy usług doradczych, inżynierskich, prawniczych, księgowych oraz podobnych, które od 1 grudnia 2008 r. podlegają opodatkowaniu w kraju nabywcy na zasadach właściwych dla importu usług, niezależnie od symbolu PKWiU.

[srodtytul]Jeszcze do końca roku [/srodtytul]

Wskazane ograniczenie w stosowaniu klasyfikacji statystycznej na gruncie VAT nie zmienia jednak faktu, że ustalenie właściwego symbolu PKWiU dla sprzedawanych towarów oraz usług ma często kluczowe znaczenie dla określenia właściwego sposobu opodatkowania tych czynności. Nowe rozporządzenie w sprawie PKWiU z 2008 r. nie zmieniło jednak niczego w kwestii stosowania klasyfikacji dla celów fiskalnych, w związku z czym w podatkach stosujemy dalej klasyfikację PKWiU z 1997 r. – i będzie tak przynajmniej do końca 2009 r.

[i]Autorzy są ekspertami z Europejskiego Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej[/i]