Możliwość wpłacania zaliczek na podstawie dochodów z lat ubiegłych wynika z art. 44 ust. 6b – 6i ustawy o PIT. Mogą z niej skorzystać tylko osoby prowadzące działalność gospodarczą. Prawa tego pozbawieni są natomiast podatnicy uzyskujący dochody z najmu, mimo że zaliczki wpłacają na tych samych zasadach co przedsiębiorcy.

[srodtytul]Tylko dla dochodowych [/srodtytul]

Zgodnie z art. 44 ust. 6b ustawy o PIT wysokość uproszczonych zaliczek oblicza się od dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L z lat ubiegłych. Chodzi o zeznanie złożone:

- w roku poprzednim albo

- w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata – jeżeli w zeznaniu, o którym mowa w pkt 1, podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty niepowodującej obowiązku zapłaty podatku wynikającej z pierwszego przedziału skali podatkowej.

Wysokość zaliczki wynosi 1/12 kwoty podatku obliczonego przy zastosowaniu skali podatkowej obowiązującej w 2009 r. do dochodu wykazanego w tej deklaracji. Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na podatek liniowy, nie stosują skali podatkowej, tylko wyliczają wysokość zaliczki z zastosowaniem 19-proc. stawki.

Jeżeli w zeznaniu zarówno za 2006, jak i 2007 r. dochód z działalności gospodarczej nie przekroczył kwoty powodującej obowiązek zapłaty podatku wynikający z pierwszego przedziału skali podatkowej, przedsiębiorca nie może wpłacać zaliczek w uproszczonej formie.

[srodtytul]Składkę zdrowotną wolno odliczyć[/srodtytul]

Przedsiębiorcy – zarówno rozliczający się według skali, jak i ci, którzy wybrali stawkę liniową – mogą obniżyć obliczone w uproszczony sposób zaliczki o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconą w danym miesiącu. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy jej wymiaru.

[srodtytul]Bez ryzyka [/srodtytul]

Stosowanie uproszczonych zaliczek nie wiąże się z ryzykiem podatkowym. Wynika to m.in. z tego, że ustawodawca szczegółowo uregulował konsekwencje złożenia korekty zeznania, na podstawie którego obliczona została wysokość zaliczek. Nawet jeśli zeznanie to okaże się błędne i w efekcie podatnik wpłaci zbyt niskie zaliczki, to nie ma obowiązku zapłaty odsetek. W takiej sytuacji wpłacaną kwotę:

- zwiększa lub zmniejsza, odpowiednio do zmiany wysokości podstawy obliczenia – jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w urzędzie skarbowym do końca roku poprzedzającego rok, w którym zaliczki są płacone w uproszczonej formie,

- zwiększa lub zmniejsza, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została złożona korekta, odpowiednio do zmiany wysokości podstawy obliczenia – jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w roku, w którym zaliczki są płacone w uproszczonej formie.

Jeżeli korektę złożono później, wysokość zaliczek się nie zmienia. Zasady te stosuje się odpowiednio, jeżeli organ podatkowy lub kontroli skarbowej stwierdzi inną wysokość dochodu niż wykazana w zeznaniu. W przypadku korekt podatnicy mają wątpliwości, od którego miesiąca należy wpłacać zaliczki w nowej wysokości, np. czy gdy korekta została złożona w marcu, to zmiana wysokości zaliczek powinna nastąpić już w tym miesiącu czy dopiero w płatności za kwiecień (regulowanej w maju). W interpretacji z 28 grudnia 2005 r. [b]Izba Skarbowa w Warszawie opowiedziała się za tym drugim rozwiązaniem (1401/PD-4230Z-99/05/WD)[/b].

[srodtytul]Nie dla nowych przedsiębiorców[/srodtytul]

Z uproszczonej formy wpłacania zaliczek nie mogą skorzystać podatnicy, którzy pierwszy raz podjęli działalność w roku podatkowym albo w roku poprzednim. Aby więc rozliczać się w 2009 r. w sposób uproszczony, działalność gospodarczą trzeba było rozpocząć w 2007 r. lub wcześniej. Chodzi o rozpoczęcie jakiejkolwiek działalności. Późniejsze przystąpienie np. do drugiej spółki nie pozbawia prawa do uproszczonych zaliczek.

[srodtytul]W trakcie roku nie można zrezygnować[/srodtytul]

Przepisy nie przewidują możliwości zmiany wysokości zaliczki w trakcie roku (chyba że zeznanie będące podstawą ich wyliczenia było błędne). Nie ma wpływu na to, że w wyniku zmiany okoliczności mogą one okazać się zbyt wysokie lub niskie. Potwierdza to m.in. [b]interpretacja Urzędu Skarbowego w Przemyślu z 4 maja 2005 r. (USVI-1/415-1/05)[/b]. Wnioskodawca w 2005 r. wybrał uproszczoną metodę wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, obliczając ich wysokość na podstawie dochodu osiągniętego w 2003 r. Podatnik był wspólnikiem spółki jawnej. Jego udział w 2003 i 2004 r. wynosił 50 proc., a od 1 stycznia 2005 r. wzrósł do 70 proc. Przedsiębiorca uznał więc, że powinien wpłacać zaliczkę według nowego, wyższego udziału.

Urząd Skarbowy w Przemyślu nie potwierdził tego stanowiska. Uznał bowiem, że przepisy nie dają podstaw do zastosowania sposobu wyliczenia.

Warto pamiętać, że w określonych sytuacjach podatnik może się ubiegać o zwrot części zaliczek przed zakończeniem roku. Pozwala na to art. 77a ordynacji podatkowej. W myśl tego przepisu organ podatkowy może, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych jego ważnym interesem, dokonać zwrotu nadwyżki wpłaconych kwot zaliczek na podatek dochodowy. [b]Urząd Skarbowy w Wolsztynie w interpretacji z 10 maja 2006 r. (ZD-G/415-6/06) [/b]potwierdził stanowisko podatnika, że przepis ten ma także zastosowanie do zaliczek obliczanych w sposób uproszczony. W uzasadnieniu urząd podkreślił, że nadwyżka jest różnicą między wpłaconą zaliczką (lub ich sumą) a podatkiem należnym od początku roku do końca okresu, na poczet którego zaliczki te zostały wpłacone. Z art. 77a ordynacji podatkowej wynika, że decyzja uzależniona jest od stwierdzenia ważnego interesu podatnika. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane, więc musi być oceniane z uwzględnieniem konkretnych okoliczności w danej sprawie.

[srodtytul]Jeśli uproszczone, to co miesiąc[/srodtytul]

Mali podatnicy muszą wybrać, czy chcą wpłacać obliczany na bieżąco podatek co kwartał, czy też wolą co miesiąc wpłacać zaliczkę obliczoną na podstawie dochodu z lat ubiegłych. Skorzystanie z obu tych preferencji nie jest możliwe. Tak uznała [b]Izba Skarbowa w Gdańsku w decyzji z 13 czerwca 2007 r. (BI/4117-0023/07)[/b]. Nie zgodziła się z argumentami podatnika, że art. 44 ust. 6b ustawy o PIT nie wskazuje jednoznacznie, iż uproszczone zaliczki na podatek dochodowy można opłacać jedynie w formie miesięcznej. Jej zdaniem nie ma wątpliwości, że podatnik musi zdecydować, które z ułatwień w rozliczeniach podatków chce stosować. Świadczy o tym m.in. to, że w żadnym przepisie nie określono sposobu wyliczenia zaliczek kwartalnych przez tzw. małych podatników opłacających podatek liniowy w formie uproszczonej.

[srodtytul]U osób fizycznych strata nie obniża zaliczki[/srodtytul]

Wiele wątpliwości wśród podatników budzą zasady ustalenia podstawy, od której obliczane są zaliczki. Najczęściej dotyczą one straty z lat poprzednich. Załóżmy, że w 2006 r. podatnik osiągnął 100 tys. zł dochodu, od którego odliczył 60 tys. zł straty z lat ubiegłych. Powstaje wtedy pytanie, czy zaliczki należy obliczać od kwoty 100 tys. zł czy od 40 tys. zł.

Organy podatkowe twierdzą, że podatnicy PIT muszą płacić zaliczki od wyższej z tych kwot. Przykładem jest [b]pismo Urzędu Skarbowego w Gorlicach z 28 maja 2007 r. (PDOF/415-34/07/30477)[/b]. Urząd uznał, że podstawą jest dochód bez uwzględniania odliczeń. Jako uzasadnienie podał, że zgodnie z przepisami podstawę wyliczenia zaliczki miesięcznej przy zastosowaniu uproszczonej formy stanowi dochód z działalności gospodarczej, nie zaś dochód pomniejszony o odliczenia.

Podobnie wypowiedziała się [b]Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 23 kwietnia 2007 r. (BF 415-9-07/z)[/b]. W uzasadnieniu do tej decyzji czytamy m.in., że podstawą obliczenia wysokości uproszczonej zaliczki miesięcznej jest dochód z lat poprzednich, zdefiniowany – w odniesieniu do każdego źródła – w art. 9 ust. 2 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem jest to nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Ponadto wskazano, że art. 44b ustawy o PIT odnosi się do dochodu z działalności gospodarczej, a nie do podstawy obliczenia podatku.

[srodtytul]Spółki z o.o. liczą inaczej[/srodtytul]

Regulacje dotyczące zasad obliczania i wpłacania uproszczonych zaliczek przez spółki z o.o., spółki akcyjne i inne osoby prawne są w zasadzie podobne. Jest jedna istotna różnica – miesięczną zaliczkę oblicza się jako 1/12 należnego podatku (w ustawie o PIT ustawodawca musiał posłużyć się pojęciem dochodu, bo część podatników rozlicza się według skali, a część płaci podatek liniowy). Dzięki temu, opłacając uproszczone zaliczki, podatnicy CIT mogą uwzględniać np. odliczoną stratę z lat poprzednich.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Krzysztof prowadzi działalność gospodarczą od pięciu lat. W 2006 r. osiągnął dochód w wysokości 38 tys. zł, w 2007 r. jego firma poniosła niewielką stratę. W 2008 r. zarobił aż 120 tys. zł. Czy w 2009 r. podatnik może skorzystać z uproszczonej formy wpłacania zaliczek, a jeśli tak, to który rok będzie podstawą do ich obliczenia?Uproszczone zaliczki na 2009 r. będą obliczane na podstawie dochodu z 2006 r. W pierwszej kolejności uwzględnia się bowiem zeznanie złożone rok wcześniej, czyli deklarację za 2007 r. przekazaną do urzędu w 2008 r. Skoro wynika z niej strata, to przepisy nakazują uwzględnienie poprzedniego zeznania – będzie to więc dochód za 2006 r. Nie ma natomiast możliwości obliczenia uproszczonych zaliczek na podstawie dochodu z 2008 r., nawet jeśli podatnik zdąży złożyć zeznanie już w styczniu lub na początku lutego.[/ramka]

[ramka][b]Trzeba działać ponad rok i osiągać dochód[/b]

Firmy, które powstały w ubiegłym roku, nie mogą skorzystać z wpłacania zaliczek w uproszczonej formie. Z prawa tego nie skorzystają również przedsiębiorcy, którzy w latach 2006 – 2007 wykazywali stratę. [/ramka]

[ramka][b]Nie zawsze się opłaca[/b]

Firma, która w 2009 r. spodziewa się niższego niż w latach poprzednich dochodu lub się obawia, że będzie ponosić straty, nie powinna wybierać wpłacania zaliczek na uproszczonych zasadach. Będą one bowiem wyższe niż obliczone na zasadach ogólnych [/ramka]

[ramka][b]Trzeba zawiadomić[/b]

Przedsiębiorca musi zawiadomić urząd skarbowy o wyborze opłacania zaliczek w uproszczony sposób do 20 lutego danego roku podatkowego. Zawiadomienie dotyczy także kolejnych lat, chyba że w tym samym terminie podatnik zrezygnuje z tej formy rozliczeń. [/ramka]

[ramka][b]W tych samych terminach[/b]

Osoby, które wybierają odprowadzanie zaliczek w stałej wysokości wpłacają je do urzędu skarbowego w tych samych terminach co pozostali podatnicy (czyli do 20. dnia następnego miesiąca, a zaliczkę za grudzień do 20. dnia tego miesiąca). [/ramka]