Częstą nieprawidłowością popełnianą przez podatników jest wykazywanie importu usług w niewłaściwym miesiącu. Błąd ten powoduje, że u przedsiębiorcy w jednym miesiącu pojawia się zaległość podatkowa, w innym nadpłata.
Firma A korzystała w styczniu 2007 r. z usług tłumaczeń włoskiej firmy Z. Wykonawca wystawił fakturę za usługę dopiero w czerwcu 2007 r. Firma A wykazała więc import usług dopiero w czerwcu 2007 r., chociaż powinna rozpoznać go w styczniu 2007 r. Organ podatkowy, jeżeli wykryje to w trakcie kontroli, powinien przesunąć zarówno VAT należny, jak i VAT naliczony do właściwego miesiąca. Takie przesunięcie nie powinno wywołać dla przedsiębiorcy żadnych negatywnych skutków.
W praktyce, gdy przesunięcie wynosi więcej niż miesiąc, organy podatkowe przesuwają zarówno VAT należny, jak i VAT naliczony. Problem pojawia się, gdy podatnik wykazał VAT od importu usług miesiąc za późno. Organy podatkowe, gdy wykryją to przy okazji kontroli, często przesuwają u podatnika VAT należny, pozostawiają jednak nieruszony VAT naliczony. Powołują się przy tym na art. 86 ust. 10 i 11 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnik ma dwa miesiące na odliczenie VAT naliczonego.
Załóżmy, że firma A nabywa w marcu 2007 r. od francuskiej firmy usługi związane z oprogramowaniem. Obowiązek podatkowy z tytułu importu usług powstał w marcu 2007 r. Firma nieprawidłowo wykazała jednak import usług z tego tytułu (zarówno VAT należny, jak i VAT naliczony), bo w deklaracji za kwiecień 2007 r. W tej sytuacji może okazać się, że organy podatkowe przesuną VAT należny do marca 2007 r., jednocześnie pozostawiając VAT naliczony w deklaracji za kwiecień 2007 r.
Postępowanie urzędników powoduje, że u podatnika w jednym miesiącu pojawia się zaległość podatkowa, w innym nadpłata. Co więcej urzędnicy naliczają podatnikowi odsetki za zwłokę i wymierzają tzw. dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Takie postępowanie jest jednak nieprawidłowe. Co prawda organy podatkowe twierdzą, że nie mogą przesunąć w takiej sytuacji VAT naliczonego do innego miesiąca, bo podatnik zadeklarował, iż chce odliczyć VAT w rozliczeniu za ten miesiąc, w którym go wykazał. Twierdzenia te są jednak nieuzasadnione.
Podatnik wykazując w deklaracji za kwiecień 2007 r. jednocześnie VAT należny i VAT naliczony, deklaruje bowiem chęć odliczenia VAT naliczonego w tym samym miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Organy podatkowe przesuwając więc VAT należny, powinny jednocześnie przesunąć VAT naliczony. Na prawidłowość takiego postępowania wskazują regulacje unijne, w tym również zasada neutralności VAT. Oznacza ona, że podatnik nie tylko może odliczyć VAT, ale ma do tego prawo już w momencie powstania VAT należnego (wyrok ETS z 21 marca 2000 r. w sprawie C-110/98 Gabalfrisa SL i inni przeciwko Agencia Estatal de Administration Tributaria).
Gdy przedsiębiorca nieprawidłowo rozliczy import usług (a więc wykaże go w niewłaściwym okresie, wykaże import usług, chociaż go rzeczywiście nie było, albo go wcale nie wykaże), organy podatkowe wydając decyzję, powinny uwzględnić zarówno VAT należny, jak i VAT naliczony. Jeśli podatnik ma prawo do odliczenia VAT naliczonego, taki błąd, wbrew pojawiającym się opiniom, będzie neutralny i w VAT nie wywoła żadnych negatywnych skutków.
Autorka jest doradcą podatkowym
