Zalanie betonu jest usługą budowlaną, nie dostawą

We wniosku o interpretację przepisów podatkowych spółka pytała, czy jeśli wykonuje usługi budowlane w zakresie budownictwa mieszkalnego z wykorzystaniem własnego materiału budowlanego, to całość usługi może opodatkować stawką 7 proc. VAT. Wyjaśniała, że w swojej działalności wykorzystuje wytworzoną przez siebie masę betonową i w związku z tym, na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, ma ona prawo objąć całą usługę preferencyjną stawką. Organy podatkowe się z tym nie zgodziły. Wedle ich opinii zalanie betonu nie jest usługą budowlaną, ale traktowane jest jako dostawa towaru opodatkowana stawką 22 proc. VAT.

W skardze do sądu spółka podnosiła, że jej działalność nie ogranicza się do produkcji i sprzedaży betonu. Jej istotę stanowi wykonywanie robót ogólnobudowlanych. Argumentowała, że o wyborze właściwej stawki decydować powinien przedmiot umowy cywilnoprawnej łączącej ją z kontrahentem. Gdy będzie to sama sprzedaż betonu, to zastosowanie znajdzie stawka 22 proc. W razie świadczenia całościowych usług budowlanych z wykorzystaniem własnego betonu właściwa będzie natomiast stawka preferencyjna 7 proc.

WSA w Krakowie przychylił się do stanowiska spółki. Zgodził się, że decydujący będzie charakter świadczonych usług wynikający z zawartych umów. Jeżeli podatnik wykonuje kilka świadczeń dla określonego kontrahenta, to należy je oceniać kompleksowo, i jeżeli pod względem ekonomicznym stanowią jedną transakcję, to dla celów VAT należy je traktować jako jedną usługę. Dla tego kompleksu czynności właściwą stawką podatkową będzie stawka określona dla czynności podstawowej.

Komentowany wyrok słusznie sprzeciwia się stanowisku dominującemu w interpretacjach organów podatkowych (m.in. pismo ministra finansów z 13 lutego 2006 r., PP1-811/73/2006/JW/189) nakazujących rozdział na czynności bezpośrednio związane z budownictwem mieszkaniowym i na służące mu tylko pośrednio. Z przepisów nie wynika bowiem obowiązek sztucznego rozdzielania usługi wyłącznie dla celów podatkowych. Orzecznictwo sądowe potwierdza także brak obowiązku podatnika do działania w celu osiągnięcia maksymalizacji obciążeń podatkowych (np. wyrok Ośrodka Zamiejscowego NSA w Gdańsku z 31 stycznia 2002 r., I SA/Gd 771/01). Skoro materiał budowlany użyty przez spółkę wykorzystany został w celu wykonania przez nią robót budowlano-montażowych związanych z budownictwem mieszkaniowym, które - zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT - do 31 grudnia 2007 r. opodatkowane są 7-proc. stawką VAT, nie ma podstaw, by dla celów rozliczeń podatkowych rozdzielać wykonywane przez tę spółkę czynności na dostawę towarów (w tym wypadku betonu) opodatkowaną stawką 22 proc. oraz na usługę budowlano-montażową opodatkowaną stawką preferencyjną. Jak słusznie zauważył sąd, decydujące znaczenie ma w tym wypadku treść umowy cywilnoprawnej zawartej między stronami. Skoro mamy do czynienia z usługą kompleksową, obejmującą montaż przy wykorzystaniu posiadanego materiału, dokonywanie sztucznego jej rozdziału byłoby nieracjonalne.

Na uznanie zasługuje również to, że wydając to rozstrzygnięcie, sąd wziął pod uwagę orzecznictwo ETS. W uzasadnieniu trafnie przywołał wyrok z 27 października 2005 r. (C-41/04), w którym Trybunał stwierdził m.in., że jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia wykonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności - dla celów VAT - składają się na jednolite świadczenie.