Tak konsekwentnie twierdzi minister finansów, tym razem w odpowiedzi na interpelację poselską nr7321.
O przepisach krzywdzących filantropów pisaliśmy wielokrotnie. W artykule "Bezpłatne porady prawne nie muszą być opodatkowane" ("Rz" z 21 grudnia ub.r.) eksperci wskazywali, że państwa członkowskie UE mogą wprowadzać wyjątki od zasady opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług.
O zmiany apelował też rzecznik praw obywatelskich ("Rz" z 9 lutego br.). Ale minister finansów jest nieugięty. Zwolnienie nieodpłatnego świadczenia usług prawnych byłoby niezgodne z przepisami unijnymi i stanowiłoby nieuprawnioną ingerencję w zasady opodatkowania - twierdzi. Nie można też w ogóle wyłączyć bezpłatnych porad dla ubogich z zakresu opodatkowania VAT. Jak czytamy w odpowiedzi resortu: "Generalne wyłączenie z opodatkowania bezpłatnych porad prawnych, poza tym że pociągnęłoby za sobą ujemne skutki budżetowe, byłoby trudne w administrowaniu (sytuacja ubogiego może bowiem w trakcie świadczenia nieodpłatnej usługi prawnej ulec zmianie) i mogłoby również prowadzić do nadużyć związanych z unikaniem płacenia podatku".
Na pocieszenie minister dodaje, że nie trzeba płacić VAT, jeśli prawnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach związanych ze świadczonymi usługami. Jeśli jednak skorzystał z odliczenia, musi też odprowadzić VAT należny. Inne rozwiązanie byłoby sprzeczne z istotą podatku VAT.
Ani w dyrektywie, ani w polskich przepisach nie znajdziemy generalnego zwolnienia z VAT dla darmowych porad prawnych. Zgodnie jednak z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nieodpłatne usługi powinny być opodatkowane tylko wtedy, gdy nie są "związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa". Pod tym kątem należy analizować każdy przypadek. Udzielanie bezpłatnych porad może przecież być elementem strategii marketingowej kancelarii. Przykładowo radca prawny może raz w tygodniu organizować "godziny otwarte", podczas których nie bierze pieniędzy za konsultacje. Efektem tych działań może być przecież pozyskanie klienta, któremu będzie później świadczył usługi w zamian za wynagrodzenie. Bezpłatna porada jest więc niewątpliwie świadczeniem związanym z działalnością.
Stanowisko organów podatkowych jest jednak niekorzystne - twierdzą, że każda nieodpłatna usługa jest opodatkowana, nie przejmując się kwestią związku świadczenia z prowadzoną działalnością. Zakładając jednak racjonalność ustawodawcy, nie można przy określaniu konsekwencji nieodpłatnych świadczeń pomijać tego warunku.
