- Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą od 1 stycznia 2018 r. w zakresie handlu detalicznego. Od kwietnia 2018 r. ewidencjonuje on obrót za pomocą kasy fiskalnej. Z tytułu zakupu kasy przedsiębiorca skorzystał z ulgi na jej zakup (700 zł po wcześniejszej weryfikacji przez urząd skarbowy). Obecnie przedsiębiorca wniósł swą jednoosobową działalność gospodarczą do spółki cywilnej (prowadzącej działalność także w zakresie handlu detalicznego). Ponieważ działalność została wniesiona i jest kontynuowana w formie spółki cywilnej – kasa została przekazana do urzędu skarbowego, gdzie sczytano pamięć dotychczasową i wgrano nową. Czy w tej sytuacji podatnik musi zwrócić ulgę na zakup kasy fiskalnej otrzymaną, gdy działalność była prowadzona jednoosobowo?

Stosownie do art. 111 ust. 6 ustawy o VAT, podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydanych na zakup kas rejestrujących, w przypadku gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży zakończą działalność gospodarczą lub nie poddadzą kas rejestrujących w terminach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 111 ust. 7a pkt 4 ustawy o VAT obowiązkowemu przeglądowi technicznemu przez właściwy podmiot prowadzący serwis, a także w innych przypadkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 111 ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT.

Czytaj także:

Ulga na zakup kasy fiskalnej online

Zwrot ulgi

Od 1 maja 2019 r. zasady zwrotu ulgi na zakup kasy rejestrującej regulują przepisy rozporządzenie Ministra Finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika (dalej: rozporządzenie z 29 kwietnia 2019 r.). Jednak na podstawie § 6 tego rozporządzenie do:

1) odliczenia lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii zakupionych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia oraz

2) zwrotu przez podatnika odliczonych lub zwróconych kwot wydanych na zakup kas, o których mowa w pkt 1

- stosuje się rozporządzenie Ministra Finansów z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących.

Zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących podatnicy muszą dokonać, w przypadkach gdy w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania:

1) zaprzestaną działalności;

2) nastąpi otwarcie likwidacji;

3) zostanie ogłoszona upadłość;

4) nastąpi sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału), a następca prawny nie będzie dokonywał sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT;

5) dokonają odliczenia z naruszeniem warunków, o których mowa w § 2 i 3 rozporządzenia

- § 6. ust. 1 rozporządzenia z 29 kwietnia 2019 r.

Zwrot odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących w przypadkach, o których mowa w art. 111 ust. 6 ustawy o VAT, oraz w przypadkach wymienionych w § 6. ust. 1 pkt 4 i 5 rozporządzenia z 29 kwietnia 2019 r., odnosi się tylko do tych kas, których te warunki lub przypadki dotyczyły (§ 6. ust. 2 rozporządzenia z 29 kwietnia 2019 r.).

Istota problemu w analizowanej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy w związku z wniesieniem działalności gospodarczej do spółki cywilnej, sczytaniem starej pamięci i wgraniem nowej do dotychczasowej kasy fiskalnej celem ewidencji sprzedaży w spółce cywilnej podatnik musi zwrócić ulgę na kasę fiskalną otrzymaną gdy działalność była prowadzona jednoosobowo.

Następstwo prawne

Spółka cywilna do której przedsiębiorca wniósł w drodze aportu swe przedsiębiorstw będzie jego następcą prawny. Jak bowiem wynika z art. 93a § 5 Ordynacji podatkowej, spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa, wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa wniesionego przedsiębiorstwa, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek niemających osobowości prawnej.

Uwaga! Następstwo prawne polega na przejściu z jednego podmiotu na drugi określonych praw i obowiązków.

W przypadku prawa podatkowego mamy do czynienia z pochodnym nabyciem praw, kiedy to następca prawny nabywa prawa i obowiązki przysługujące jego poprzednikowi prawnemu. Jest to nabycie translatywne, gdyż dotyczy praw poprzednio już istniejących.

W prawie podatkowym z reguły ma miejsce następstwo prawne pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna), kiedy to mocą jednego zdarzenia prawnego dochodzi do nabycia całego lub części majątku, a nabywca wchodzi zarówno w prawa jak i w obowiązki swego poprzednika prawnego. Oznacza to, że wniesienie całego przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki nieposiadającej osobowości prawnej, a następnie kontynuowanie w tej formie działalności gospodarczej spowoduje wstąpienie spółki nieposiadającej osobowości prawnej w prawa i obowiązki osoby fizycznej (która wniosła wkład niepieniężny) przewidziane w przepisach prawa podatkowego.

W analizowanej sprawie, skoro spółka cywilna nabędzie w drodze aportu przedsiębiorstwo, to na gruncie podatku VAT będzie następcą prawnym podmiotu wnoszącego aport.

Jeżeli w zakresie czynności wykonywanych spółka cywilna nabędzie w drodze aportu przedsiębiorstwo, a wnoszący aport jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, to spółka cywilna jako jego następca prawny – stosownie do zapisu art. 111 ust. 1 ustawy o VAT – dokonując sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych będzie zobowiązana kontynuować prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Oznacza to, że spółka cywilna kontynuuje działalność Przedsiębiorcy „przejmując" istniejący już u niego obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Zatem należy stwierdzić, że przedsiębiorca nie ma obowiązku zwrotu ulgi z tytułu zakupu kasy rejestrującej nadal użytkowanej przez Spółkę, gdyż nie nastąpią przesłanki wynikające z § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika.

Zaprezentowane stanowisko podzielił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 13 maja 2019 r. (0111-KDIB3-2.4012. 100.2019.2.MN).

Autor jest doradcą podatkowym

Transakcja zbycia

Należy wskazać, że stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, jej przepisów nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Pojęcie „transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów" w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. „zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej. Należy uznać, że przyjęta w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT opcja wyłączenia od opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wymaga, aby w przypadku zbycia tak określonego przedmiotu, jego nabywca traktowany był jako następca prawny podatnika dokonującego zbycia. W konsekwencji, w takiej sytuacji dochodzi do sukcesji prawnopodatkowej w zakresie podatku VAT – następuje przeniesienie na nabywcę zasad dotyczących opodatkowania tym podatkiem w odniesieniu do czynności związanych z nabytym mieniem na warunkach identycznych, jakie obowiązywały zbywcę, gdyby do zbycia nie doszło. Zatem podatnik nabywający przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa staje się następcą prawnym w podatku VAT zbywcy przedsiębiorstwa niezależne od następstwa określonego przepisami Ordynacji podatkowej. Tym samym dochodzi do sukcesji podatkowej, w wyniku której nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest beneficjentem czynności podatnika dokonującego zbycia.

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 2174 ze zm.)

podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika (DzU z 2019 r., poz. 820)

podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Finansów z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (tekst jedn. Dz.U z 2013 r. poz. 163)

podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 900 ze zm.)