Dodatkowy zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę jego wymiaru wprowadzono ustawą z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przepisy regulujące kwestie dodatkowego zasiłku opiekuńczego zmieniano i aktualizowano wielokrotnie. Niemniej dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługiwał w okresie od 12 marca do 26 lipca 2020 r.

CZYTAJ TEŻ: Jak tarcza 4.0 zmieniła przepisy o dodatkowym zasiłku opiekuńczym?

Jak wygląda zatem sytuacja obecnie, gdy rodzic nie może skorzystać już z zasiłku dodatkowego, a placówkę, do której uczęszcza dziecko zamknięto?

Teraz przepisy ogólne

Aktualnie kwestię zasiłku opiekuńczego z tytułu osobistej opieki nad dzieckiem regulują przepisy ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – przepisy ogólne. W myśl tej ustawy zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do 8 lat przy zaistnieniu jednej z enumeratywnie wyliczonych przesłanek, a mianowicie:

  1. a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
  2. b) choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2020 r. poz. 326 i 568), lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem,
  3. c) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
  4. d) pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

CZYTAJ TEŻ: Koronawirus a biznes, pytania i odpowiedzi: co potrzeba do zasiłku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyróżnia także wśród ww. przesłanek sytuację konieczności izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo choroby zakaźnej.

Nieprzewidziane zamknięcie placówki

W ramach omawianego zagadnienia kluczowe będzie zatem ustalenie co ustawodawca miał na myśli pod zawartym w art. 32 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy pojęciem nieprzewidzianego zamknięcia placówki, do której uczęszcza dziecko. Za nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, uważa się takie zamknięcie tych placówek, o którym ubezpieczony został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem ich zamknięcia (tak: A. Wars, Na nieprzewidziane okoliczności – zasiłek opiekuńczy. SPP 2007, nr 005).

CZYTAJ TEŻ: Koronawirus a biznes, pytania i odpowiedzi: zasady zasiłku opiekuńczego

Biorąc pod uwagę powyższe, z pewnością nie można zaliczyć do takowych zamknięcia palcówki związanego z przerwą wakacyjną. W takiej sytuacji zasiłek opiekuńczy przyznawany na zasadach ogólnych nie będzie przysługiwał. Nie będzie stanowić także podstawy do wypłaty ww. zasiłku sytuacja, w której dziecko nie zostało przyjęte do danej placówki z powodu limitu miejsc lub w sytuacji odmowy jego przyjęcia z innej przyczyny.

Kwarantanna i dezynfekcja

Z pewnością natomiast nieprzewidzianym zamknięciem placówki, uprawniającym do zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych, będzie kwarantanna placówki, jak i prowadzone prace dezynfekcyjne związane z wystąpieniem zachorowania na COVID-19 personelu, czy też jej podopiecznych. Do takich nieprzewidzianych powodów zaliczyć można także remont spowodowany nagłą okolicznością.

CZYTAJ TEŻ: Koronawirus a biznes, pytania i odpowiedzi: zasiłek dla ojca i matki?

Ustawodawca przewidział, że łączny okres, za który zasiłek opiekuńczy może zostać wypłacony w danym roku kalendarzowym wynosi 60 dni. I nie jest on uzależniony od liczby osób uprawnionych do zasiłku i liczby dzieci. Dodatkowo należy pamiętać, że okres, w którym rodzic pobierał dodatkowy zasiłek opiekuńczy na zasadach ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych nie jest wliczany do limitu 60 dni wynikających z opisanych zasad ogólnych.

Autorka jest adwokatem.