Do 22 maja 2023 r. część osób prowadzących pozarolniczą działalność musi złożyć dokumenty ZUS DRA lub ZUS RCA za kwiecień 2023 r., uwzględniając w nich roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r.

Nadpłaty, która wynika z rocznego rozliczenia, nie odlicza się od miesięcznej składki zdrowotnej. Ustawodawca nie dał takiej możliwości – wskazano w materiałach z webinarium ZUS (które odbyło się 16 maja). Zakład podkreśla, że przedsiębiorca po przekazaniu deklaracji za kwiecień 2023 r. ma obowiązek opłacenia składek, które z niej wynikają.

Co w takim razie z nadpłatą? Po wysłaniu deklaracji na koncie przedsiębiorcy na ZUS PUE znajdzie się wniosek o zwrot (RZS-R). Musi go zaakceptować i wysłać. Czas ma do 1 czerwca. ZUS zwróci mu pieniądze do 1 sierpnia 2023 r. Jeśli nie przekaże wniosku o zwrot nadpłaty do 1 czerwca, zostanie ona rozliczona na jego koncie do końca 2023 r.

A jeśli przedsiębiorca ma zaległości? Wtedy kwota zwrotu będzie zaliczana na ich poczet – wyjaśnia ZUS. Wówczas przedsiębiorca dostanie więc mniej, niż wyszło w deklaracji.

Z kolei, jeśli przedsiębiorca nie zapłaci składki za kwiecień 2023 r., jednocześnie wykazując kwotę do zwrotu i akceptując wniosek RZS-R? Nadpłata zostanie rozliczona z nieopłaconymi składkami za kwiecień 2023 r., jeśli będzie to jedyny nieopłacony okres na koncie przedsiębiorcy – tłumaczy ZUS.

Czytaj więcej

Składka zdrowotna: Zapłać za kwiecień i czekaj na roczny zwrot

Jakie dokumenty i kiedy należy złożyć

Rozliczenie roczne należy wykazać w dokumencie rozliczeniowym za kwiecień 2023 roku:

ZUS DRA – osoby prowadzące działalność jednoosobową,

ZUS RCA – osoby opłacające składki za siebie oraz za inne osoby (np. zatrudnionych pracowników, zleceniobiorców).

Co się zmieniło w ZUS DRA i ZUS RCA

Od 1 maja obowiązują nowe formularze. Jak wyjaśnia ZUS, zmodyfikowano bloki „Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne”: XII w ZUS DRA i III.F w ZUS RCA. Osoby prowadzące działalność gospodarczą wykazują w nich dane do wyliczenia rocznej składki odrębnie dla każdej z form opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).

"W odniesieniu do skali podatkowej dodano pole dotyczące kwoty należnego podatku za rok, którego dotyczy rozliczenie roczne. Pole to wypełniają wyłącznie osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, które korzystały z możliwości obniżania składki do wysokości zaliczki na podatek za poszczególne miesiące" - czytamy w komunikacie.

Dodano także pola dotyczące informacji o zmianie formy opodatkowania na podstawie przepisów szczególnych, tj. od 1 stycznia albo od 1 lipca 2022 r.

Jak należy przekazać roczne rozliczenie na nowych dokumentach

Nowe wersje dokumentów można wypełniać i wysyłać elektronicznie w programie Płatnik lub w aplikacji ePłatnik na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

Wersja papierowa nowych dokumentów jest dostępna w placówkach ZUS. Może z nich skorzystać płatnik składek, który rozlicza składki wyłącznie za siebie albo zgłaszający do ubezpieczeń nie więcej niż 5 ubezpieczonych - jeśli nie korzysta z elektronicznej formy przekazywania dokumentów.