Chcemy skierować pracownika do wykonywania przez dwa miesiące obowiązków służbowych w innej miejscowości. Chcielibyśmy też, aby czasem pracował w porze nocnej i – w razie uzasadnionej potrzeby – w ponadnormatywnym wymiarze czasu pracy. Czy jest to dopuszczalne, jeśli jest to rodzic dwuletniego dziecka? – pyta czytelnik.
Tak,
pod warunkiem że pracownik wyrazi na to zgodę. Przy czym może się on zgodzić np. na wyjazd, ale nie na pracę w nocy. Albo odmówić wyjazdu, zgadzając się jednocześnie na pracę nadliczbową, itd.
Wyjazd bez przymusu
Art. 178 § 2 kodeksu pracy stanowi, że pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie czwartego roku życia nie wolno delegować poza stałe miejsce pracy bez jego zgody. Zakaz ten nie ma zatem bezwzględnego charakteru. Może być uchylony za zgodą rodzica.
Pojęcie „delegowanie poza stałe miejsce pracy" oznacza przy tym zarówno skierowanie poza miejscowość, w której podwładny jest zatrudniony, jak i delegowanie go poza stałe miejsce pracy w tej samej miejscowości, jeżeli wiąże się ono z dłuższym lub niekomfortowym dojazdem.
Ważne! Jednym z obligatoryjnych elementów każdej umowy jest określenie miejsca wykonywania pracy (art. 29 § 1 pkt 2 k.p.).
WARIANT I. Podwładny zaakceptował skierowanie go do czasowego wykonywania obowiązków służbowych w innej miejscowości
Delegacja jest wówczas dopuszczalna. Ustawodawca nie sprecyzował, w jakiej formie zainteresowany ma wyartykułować aprobatę dla skierowania go przez przełożonego do czasowego wykonywania zadań służbowych poza stałym miejscem pracy. Z żadnego przepisu nie wynika także, czy taką zgodę musi wyrażać każdorazowo, gdy zaistnieje potrzeba delegacji, czy też wystarczająca jest jednokrotna, ogólna akceptacja. Wydaje się jednak, że – do celów dowodowych oraz dla uniknięcia wszelkich wątpliwości w tym zakresie – należy za każdym razem uzyskać na takie rozwiązanie pisemną zgodę pracownika.
WARIANT II. Pracownik nie zgodził się na oddelegowanie
Wysłanie rodzica do pracy w innej miejscowości nie jest w takim przypadku dopuszczalne. Pozostaje to bowiem w sprzeczności z dyspozycją art. 178 § 2 k.p.
Nocki w firmie
Co do zasady pora nocna obejmuje osiem godzin od 21 do 7 (art. 1517 § 1 k.p.). Jeśli rodzic zaakceptuje pracę w nocy, odpowiednie zastosowanie będą miały uwagi z wariantu I dotyczące delegacji. A jeśli podwładny nie zgodzi się na pracę w nocy, należy odpowiednio stosować uwagi z wariantu II pracy >patrz wymiana korespondencji służbowej między pracodawcą a pracownikiem.
Nadliczbówki dozwolone
Obowiązki służbowe wykonywane ponad obowiązujące podwładnego normy czasu pracy, a także zadania realizowane ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego etatowca systemu i rozkładu czasu pracy, stanowią pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 1 k.p.).
Podobnie jak poprzednie zakazy, również zakaz wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych przez rodzica nie jest bezwzględny. Wszystko zależy od decyzji pracownika. W zależności od jego woli, zastosowanie znajdą odpowiednie wytyczne z wariantu I lub II opisane w kwestii oddelegowania.
Krąg chronionych
Opisane zakazy dotyczą nie tylko osób sprawujących opiekę nad własnym potomstwem, lecz także tych, które są opiekunami prawnymi lub przyjęły dziecko/i na wychowanie, jeżeli równocześnie wystąpiły do sądu z wnioskiem o przysposobienie. Gdy zaś oboje rodzice lub opiekunowie dziecka pozostają w stosunku pracy, z tych uprawnień może korzystać tylko jedno z nich (art. 1891 k.p.).
—Anna Borysewicz, adwokat
podstawa prawna: art. 29 § 1 pkt 2, art. 151 § 1, art. 1517 § 1, art. 178 § 2 oraz art. 1891 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1502)
