- Jestem dłużnikiem. Wierzyciel (świadczenia pieniężnego) w toku postępowania egzekucyjnego, po tym, gdy druga licytacja nie doszła do skutku, złożył wniosek o przyznanie mu na własność należącego do mnie wózka widłowego za kwotę równą cenie wywołania. Komornik uwzględnił wniosek. Moja skarga zaś na owo postanowienie została oddalona przez sąd rejonowy. Czy mogę się odwołać do sądu okręgowego od niekorzystnego rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji? Uważam, że błędnie ustalono wartość wózka.
W świetle art. 877 k.p.c. w sytuacji, w której druga licytacja nie doszła do skutku, wierzycielowi w ciągu dwóch tygodni od otrzymania zawiadomienia komornika przysługuje prawo przejęcia ruchomości na własność za cenę nie niższą od ceny wywołania. W tym wypadku stosuje się odpowiednio przepis art. 875 § 2 k.p.c. Mianowicie: gdy egzekucję prowadzi kilku wierzycieli, pierwszeństwo przejęcia ruchomości na własność przysługuje temu z nich, który ofiarował najwyższą cenę, przy równej zaś cenie – temu, na którego żądanie wcześniej dokonano zajęcia. Jeżeli wierzyciel nie skorzystał z prawa przejęcia ruchomości na własność, komornik umorzy postępowanie co do rzeczy niesprzedanej lub nieprzejętej na własność.
Sąd Najwyższy w uchwale z 26 czerwca 2014 r., III CZP 29/14, uznał, iż – na zasadzie art. 394 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. – dopuszczalne jest zażalenie na postanowienie sądu rejonowego wydane w następstwie rozpoznania skargi na czynność komornika kończące postępowanie w sprawie lub jego samodzielną część, przez co należy rozumieć takie orzeczenie, którego uprawomocnienie się zamknie drogę do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty, lub takie, którego następstwem jest zwolnienie z obowiązku dalszego rozpoznawania sprawy (podejmowania w niej czynności). Tak też należy sklasyfikować przedmiotowe postanowienie sądu rejonowego wydane na skutek rozpoznania skargi na czynność komornika, która polegała na potwierdzeniu przejęcia własności ruchomości przez wierzyciela za cenę wywołania. Komentowane orzeczenie, jako prowadzące do zakończenia postępowania egzekucyjnego w inny sposób, jest zaskarżalne. Przemawiają za tym następujące przesłanki. Po pierwsze, czynność przejęcia własności ruchomości podejmowana jest w określonym rodzaju egzekucji (świadczeń pieniężnych) i sposobie jej prowadzenia (z ruchomości), kończąc je w inny sposób, ale alternatywny i równorzędny z umorzeniem postępowania egzekucyjnego na skutek niesprzedania ruchomości lub jej nieprzejęcia na własność. Po drugie, postanowienie sądu kończy ostatecznie tę samodzielną część postępowania egzekucyjnego, jaką jest przeprowadzenie egzekucji z danej ruchomości. Po trzecie, rozstrzygnięcie skargi wywołuje definitywne skutki rzeczowe w zakresie przejścia prawa własności ruchomości i skutki obligacyjne co do możliwości zaspokojenia wierzyciela egzekwującego przez potrącenie przysługującej mu wierzytelności z ceną nabycia.
Reasumując: czytelnik ma prawo zaskarżyć do sądu okręgowego postanowienie sądu rejonowego oddalające skargę na ww. czynność komornika.
—Anna Borysewicz, adwokat
podstawa prawna: art. 394 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., a ponadto art. 875 § 2 oraz art. 877 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1296)
