Czy w małej kilkuosobowej firmie możemy rozstać się z pracownikiem, któremu brakuje dwóch lat do emerytury, a ma prawo do renty? ?– pyta czytelnik?
Co do zasady osoby w wieku przedemerytalnym korzystają ze szczególnej ochrony.
Zgodnie z art. 39 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę temu, komu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Jeśli z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego etatowiec nie ma odpowiedniego okresu zatrudnienia, nie przysługuje mu ochrona przed redukcją. Zakaz wypowiadania angażu osobom w wieku przedemerytalnym dotyczy także pracowników nabywających prawo do emerytury pomostowej (wyrok Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2012 r., I PK 145/12).
Przed wypowiedzeniem nie są chronieni pracownicy w wieku przedemerytalnym, którzy uzyskali prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (art. 40 k.p.), a więc gdy ich prawo do renty zostało ustalone decyzją organu rentowego (wyrok SN z 18 stycznia 2012 r., II PK 149/11). Jeśli więc pracownik czytelnika zupełnie ?nie może już pracować, a ZUS przyznał mu rentę, pracodawcy wolno go pożegnać.
Ochrona przed zwolnieniem nie dotyczy także nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego (wyrok SN z 16 lipca 2008 r., ?I PK 11/08).
W myśl art. 43 k.p. szef może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy podwładnemu korzystającemu z ochrony, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:
- ?wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
- ?stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Pracodawca ma też prawo rozwiązać angaż bez wypowiedzenia z winy pracownika w okresie ochronnym w razie (art. 52 § 1 k.p.):
- ?ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
- ?popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
- ?zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Rozwiązanie z etatowcem umowy bez wypowiedzenia z jego winy w okresie ochronnym potwierdza wyrok SN z 20 grudnia ?2013 r. (II PK 99/13).
Zwolnienie pracownika w wieku przedemerytalnym może nastąpić także w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 411 § 1 k.p.).
Siedem dni na pismo
Osoba objęta ochroną, której wypowiedziano umowę, ma prawo odwołać się do sądu pracy. W myśl art. 264 § 1 k.p. odwołanie wnosi się w ciągu siedmiu dni od dnia doręczenia wymówienia.
Pracownikowi w wieku przedemerytalnym, który podjął pracę w wyniku przywrócenia, przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez zajęcia (art. 47 k.p.).
