Takie stanowisko zajął 23 czerwca 2004 r. resort pracy, odpowiadając na pytanie Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych. Oznacza to, że nawet jeśli płatnik wywiązuje się ze swojego zobowiązania wobec ZUS w terminach ustalonych ?w układzie ratalnym, bezpowrotnie traci prawo do dofinansowania pensji pracowników, od których nieopłacone składki zostały objęte tym układem.

Tolerancja do 14 dni

Finansowa pomoc, jakiej udziela Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) na zatrudnianie niepełnosprawnych pracowników, obwarowana jest różnego rodzaju warunkami. Jednym z nich jest konieczność terminowego ponoszenia kosztów płacy. Strata dofinansowania pensji inwalidów nie grozi pracodawcy tylko wtedy, gdy opóźnienie w ich uregulowaniu nie przekroczyło 14 dni. Dłuższa zwłoka bezpowrotnie odbiera możliwość pobrania dopłaty ?z PFRON za miesiące, których to dotyczyło.

Koszty płacy, które trzeba regulować w terminie, obejmują nie tylko wynagrodzenie niepełnosprawnego pracownika (w wysokości brutto), ale też należne od niego obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe ?i wypadkowe (w części finansowanej przez pracodawcę) oraz obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (art. 2 pkt 4a ustawy z  27 sierpnia 1997 r. ?o rehabilitacji zawodowej ?i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.).

Brak wsparcia na raty

Jak wskazuje Biuro Pełnomocnika Rządu do spaw Osób Niepełnosprawnych, uzgodnienie z ZUS spłaty zadłużenia w ratach nie zmienia faktu, że termin wpłat objętych układem już minął. Umowa zawarta z ZUS nie spowoduje więc, że płatnik będzie mógł wystąpić do PFRON o wypłatę zaległego dofinansowania.

Odroczenie ?bez straty...

Inaczej resort pracy kwalifikuje uzyskanie zgody ZUS na odroczenie terminu wpłaty składek. Skoro termin jest przesunięty, to upływa w dniu ustalonym z organem rentowym i dopiero od tej daty liczy się 14-dniową prolongatę, którą PFRON wybaczy płatnikowi. Nie ma wtedy znaczenia, że pierwotny, ustawowy termin opłacenia składek już dawno minął.

...choć nie zawsze

Ale i tu sytuacja czasem nie jest pewna. Przyczyną uzyskania zgody ZUS na odroczenie terminu wpłaty składek może być bowiem trudna sytuacja ekonomiczna firmy. A to dyskwalifikuje płatnika w walce ?o pomoc PFRON, zgodnie ?z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 800/2008 z 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (...) (DzUrz WE L 214 z 9 sierpnia 2008 r., str. 3). Zachowa prawo do dopłat z PFRON, jeśli wystąpił z prośbą o odroczenie terminu wpłaty z innego powodu.

Stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (BON) z 23 czerwca 2014 r. w sprawie utraty prawa do dofinansowania pensji osób niepełnosprawnych w razie korzystania z ulgi w opłacaniu składek na ZUS (BON-I-52311-182-2-LK/2014).

Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, odpowiadając na pismo z 2 czerwca 2014 r. (bez znaku) przekazane przez PFRON przy piśmie z 6 czerwca 2014 r. (WDR/503/26726W/MJA/2014), informuje, że:

zgodnie z art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.) dofinansowanie ?do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych nie przysługuje, jeżeli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni.

Rozwiązania dotyczące rozkładania na raty i odraczania terminu płatności składek przewidziano ?w art. 25 i 29 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2013 r., poz. 1442 ze zm.).

Ustalając wpływ zastosowania wspomnianych instrumentów na prawo do dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, należy uwzględnić charakter i przyczyny zastosowania tych instrumentów oraz sposób ustalenia terminów płatności w wyniku ich zastosowania.

Rozłożenie na raty nigdy nie modyfikuje sytuacji pracodawcy na gruncie art. 26a ust. 1a1 ustawy, ponieważ instrument ten stosuje się w odniesieniu do należności, których ustawowy termin płatności już upłynął (a więc uchybienie terminowi ustawowemu miało miejsce), umowne zaś ustalenie nowych terminów płatności rat nie zmienia tej sytuacji.

Natomiast odroczenie terminu płatności z zasady stosowane do terminów, które nie upłynęły, skutkuje tym, że w odniesieniu do składek objętych odroczeniem terminu płatności ustawowy termin płatności składek nie miał zastosowania, a więc tym bardziej mu nie uchybiono. Jeżeli zatem termin odroczony zostanie dotrzymany, to nie dojdzie do uchybienia. Przy ocenie wpływu zastosowania tego instrumentu na prawo do dofinansowania ma ponadto wpływ przesłanka jego zastosowania. Jeżeli odroczenie zastosowano w związku z sytuacją wskazującą na trudną sytuację ekonomiczną wnioskodawcy, to w świetle rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu – ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych – (DzUrz WE L 214 z 9 sierpnia 2008 r., str. 3) dofinansowanie stanowiące pomoc publiczną nie przysługuje (jednak nie z przyczyn określonych w art. 26a ust. 1a1 ustawy). Natomiast w pozostałych przypadkach odroczenie terminu płatności zastosowane przed upływem ustawowego terminu płatności składek nie wyłącza prawa do dofinansowania na gruncie ?art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy.

Edyta ?Sieradzka, wiceprezes OBPON.org

Niestety, z odpowiedzi BON udzielonej naszej organizacji ?jednoznacznie wynika, że pracodawcy nie mają prawa ubiegania się w PFRON o dofinansowanie, nawet jeżeli ZUS rozłoży im zaległości w składkach na raty. Tym samym, jeżeli podczas kontroli u pracodawcy PFRON stwierdzi, że nie poniósł  on terminowo ?i w całości kosztów płacy (biorąc pod uwagę po 1 grudnia 2012 r. możliwe 14 dni opóźnienia), to zakład będzie musiał, po pierwsze, skorygować wnioski Wn-D i załączniki INF-D-P za te miesiące, a po drugie, zwrócić w całości nienależnie uzyskane ?dofinansowanie wraz z odsetkami. Z praktyki wynika, ?że wystarczy nawet jedna nieterminowo opłacona składka ?– np. wypadkowa – i pracodawca musi zwrócić PFRON w całości uzyskane dofinansowanie za tych pracowników, za których tej składki nie zapłacił terminowo. Dodatkowo przypominam wszystkim pracodawcom, że – jak podkreśla w odpowiedzi BON – aby móc wnioskować o miesięczne dofinansowanie ?do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, pracodawca musi ?być w dobrej sytuacji ekonomicznej. Tu także zarówno ?w latach poprzednich, jak i na bieżąco PFRON szczegółowo tę kwestię sprawdza i weryfikuje, kto może się ubiegać o dopłaty, ?a kto nie. Jedną z przesłanek świadczących o dobrej sytuacji ekonomicznej są terminowo płacone składki i brak ?zaległości w ZUS. Jeśli więc faktycznie z wyjaśnień ZUS ?wynikałoby, że odroczenie terminu wpłaty składek jest spowodowane trudną sytuacją ekonomiczną firmy, to pracodawca nie ma prawa wnioskować w PFRON o miesięczne dofinansowanie. Ponieważ przepisy dotyczące dopłat do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych są trudne, a do tego bardzo często się ?zmieniają, nasza organizacja występuje do BON o interpretację danego przepisu czy zagadnienia.