Jutro odbędzie się pierwszy z serii dyżurów telefonicznych eksperta Państwowej Inspekcji Pracy. Osoby rozpoczynające karierę czy szukające nowej pracy będą mogły zapytać o swoje prawa. Dowiedzą się też, czego unikać, by nie stracić zasiłku, renty czy godziwej emerytury z ZUS.
– Niezmiernie ważne jest, by osoby szukające zatrudnienia miały świadomość swoich praw i obowiązków pracodawcy, przede wszystkim zaś konsekwencji wynikających z podpisania umowy cywilnoprawnej czy braku jakiejkolwiek umowy. W razie wątpliwości, czy pracodawca postępuje zgodnie z prawem, warto skontaktować się z nami ?– mówi Leszek Zając, zastępca głównego inspektora pracy.
Z najnowszych danych wynika, że obecnie ponad 3 mln pracowników jest zatrudnionych na umowach terminowych. Mogą zostać wypowiedziane w ciągu 14 dni, bez podawania przyczyny przez pracodawcę. Jeszcze bardziej problematyczna jest lawina kontraktów cywilnoprawnych zawieranych z pracownikami.
Przedsiębiorcy chętnie stosują inne formy zatrudnienia niż umowa o pracę. W ten sposób ograniczają koszty prowadzonej działalności. Chodzi tu nie tylko o ułatwienie w zwolnieniu zatrudnionego, ale także o oszczędności na składkach do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co ma później wpływ na prawo do zasiłku czy renty lub na wysokość emerytury.
Częstą praktyką jest zawieranie umowy cywilnoprawnej zamiast umowy o pracę na okres próbny lub umowy o pracę na zastępstwo nieobecnego pracownika. Na korzyść takiej osoby przemawia fakt, że choć na kontrakcie, to wykonuje prace tego samego rodzaju co osoby zatrudnione na etatach. W takiej sytuacji inspektor może skierować w imieniu zatrudnionego na kontrakcie pozew do sądu o ustalenie istnienia stosunku pracy. Z roku na rok PIP coraz częściej interweniuje w sądach w ten sposób. Takie procesy są jednak bardzo trudne i długotrwałe.
Zgodnie z polskimi i unijnymi przepisami standardem powinny być umowy o pracę na czas nieokreślony. Rozwiązując je, pracodawca musi podać przyczynę rozstania, która może być kwestionowana przez pracownika przed sądem pracy.
Akcja „Zanim podejmiesz pracę" stanowi element szerszych działań Państwowej Inspekcji Pracy. Ta zgodnie z zaleceniami premiera na celownik wzięła nadużywane przez przedsiębiorców kontrakty cywilnoprawne i umowy o pracę na czas określony. Eksperci PIP będą telefonicznie odpowiadać na pytania zainteresowanych w każdy wtorek maja.
—mrz