Prawo budowlane przewiduje kilka rodzajów kontroli stanu technicznego obiektów budowlanych. Są więc takie, które trzeba odbyć minimum raz na rok i takie, które przeprowadza się co najmniej raz na pięć lat.
Dotyczą one każdego rodzaju obiektów (z niedużymi wyjątkami).
Zarządca lub właściciel obiektu nie może przeprowadzić kontroli sam, lecz musi zlecić ją osobie, która posiada odpowiednie uprawnienia budowlane. Zwolnienie obejmuje też obiekty wybudowane na podstawie zgłoszenia. Nie są one jednak zwolnione z kontroli rocznej w części dotyczącej instalacji lub urządzeń służących ochronie środowiska i kontroli kominów.
Trzeba pamiętać, że po kontroli musi zostać sporządzony protokół, a informacja na jej temat powinna pojawić się w książce obiektu budowanego.
Prawo budowlane nie reguluje, jak powinien wyglądać protokół z kontroli. Nie mniej jednak art. 63–65 prawa budowlanego reguluje, że protokoły z kontroli obiektu budowanego, a także ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego są częścią dokumentacji użytkowanego obiektu. Właściciel lub zarządca powinien zaś dołączyć je do książki obiektu budowlanego oraz przechowywać przez cały okres jego istnienia.
Na tym jednak obowiązki kontrolne właścicieli i zarządców się nie kończą. Muszą oni bowiem pamiętać, żeby sprawdzać stan techniczny swoich obiektów za każdym razem, gdy wystąpią ekstremalne warunki atmosferyczne i w efekcie czego powstanie zagrożenie dla ludzi np. w razie zamieci śnieżnej, huraganu.
Prawo budowlane przewiduje także okresowe kontrole kotłów polegające na sprawdzeniu ich stanu technicznego, z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz ich wielkości do potrzeb użytkowych. Co najmniej raz na 2 lata powinny być sprawdzane te, które są opalane nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności ponad 100 kW. Natomiast minimum raz na 4 lata kontroluje się kotły opalane nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności 20 kW do 100 kW oraz opalanych gazem.
Instalacje ogrzewcze z kotłami o efektywnej nominalnej wydajności powyżej 20 kW użytkowanymi co najmniej 15 lat, licząc od daty zamieszczonej na tabliczce znamionowej kotła, powinny być poddane przez właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego jednorazowej kontroli obejmującej ocenę efektywności energetycznej i doboru wielkości kotła, a także ocenę parametrów instalacji oraz dostosowania do funkcji, jaką ma ona spełniać. Kontrolę tę przeprowadza się w roku następnym po roku, w którym upłynęło 15 lat użytkowania kotła.
Sprawdzana powinna być także okresowo klimatyzacja (o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW). Co najmniej raz na 5 lat należy ocenić efektywność energetyczną zastosowanych urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych.
Do końca listopada trzeba skontrolować obiekty wielkopowierzchniowe.
Co i kiedy trzeba sprawdzić
Kontrola roczna powinna objąć stan techniczny dotyczący: