- 30 kwietnia rozwiązuje się umowa terminowa z naszym pracownikiem. Zwrócił się o udzielenie urlopu ojcowskiego, który miałby się skończyć już po ustaniu zatrudnienia. Czy pracownik ma prawo do tego wolnego i czy ZUS wypłaci mu zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia?

Tak

Zakończenie zatrudnienia nie jest przeszkodą do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za czas urlopu ojcowskiego. Ważne, żeby prawo do tego świadczenia uzyskać jeszcze w czasie trwania tytułu do ubezpieczenia (tutaj stosunku pracy).

Wypłatę świadczenia po rozwiązaniu umowy przejmie ZUS. W tym celu należy tam przekazać:

- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopię potwierdzoną przez płatnika za zgodność z oryginałem oraz

- oświadczenie pracownika, że nie pobrał zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego.

Wraz z tymi dokumentami płatnik powinien przekazać własne zaświadczenie wystawione na druku Z-3.

- Nasz pracownik zwrócił się o urlop ojcowski. Wiemy, że dwa miesiące wcześniej wybrał dwa tygodnie tego urlopu w drugiej firmie, gdzie pracuje równolegle z trwającym stosunkiem pracy. Czy w tej sytuacji ma prawo do urlopu u nas?

Tak

ale zgodnie ze stanowiskiem ZUS nie będzie miał prawa po raz drugi do zasiłku macierzyńskiego.

W tej kwestii ministerstwo pracy i polityki społecznej i ZUS mają odmienne zdanie. Resort w odpowiedzi na pytanie „Rzeczpospolitej" przyznał, że uprawnienia z każdego równolegle trwającego etatu należy rozpatrywać odrębnie. W związku z tym „podwójny" etatowiec ma prawo do urlopu ojcowskiego u każdego pracodawcy. Ponieważ prawo do tego wolnego nie jest uzależnione od sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracownik może z niego korzystać tylko u jednego pracodawcy (świadcząc w tym samym czasie pracę w drugim zakładzie) bądź też skorzystać z tego prawa u wszystkich pracodawców – w tym samym lub w różnych terminach.

Innego zdania jest ZUS, który w swoim poradniku stwierdził, że zasiłek macierzyński może być wypłacany z dwóch równoległych stosunków pracy tylko wtedy, gdy pracownik korzysta w nich z urlopu ojcowskiego w tym samym czasie.

Ponieważ ta interpretacja nie ma poparcia w przepisach, pracownik może się zwrócić do ZUS o wydanie decyzji w sprawie zasiłku macierzyńskiego. Jeśli będzie ona odmowna, może odwołać się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Jest duża szansa, że sąd przychyli się do jego wniosku.

- Pracownikowi urodziły się bliźniaki. Zwrócił się o cztery tygodnie urlopu ojcowskiego. Czy ma do nich prawo?

Nie

Wymiar urlopu ojcowskiego to dwa tygodnie. Nie ma znaczenia, na ile dzieci przysługuje. Nawet gdyby pracownik został ojcem pięcioraczków, ma prawo wykorzystać maksymalnie dwa tygodnie tego wolnego.

- Pracownik będzie na urlopie ojcowskim na przełomie kwietnia i maja. Zasiłek macierzyński za kwiecień wypłacimy mu w maju, a za maj – w czerwcu. Czy w tej sytuacji mamy go zgłosić do ubezpieczeń w miesiącu korzystania z urlopu?

Nie

W tym przypadku w ogóle nie dokonuje się zgłoszenia do ubezpieczeń, a jedynie wykazuje okres nieobecności w pracy i rozlicza należne składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe od kwoty wypłaconego zasiłku. Ponieważ wypłata świadczenia przypada w innym miesiącu niż urlop ojcowski, okres urlopu i zasiłku trzeba wykazać w następujących raportach:

1. za kwiecień:

– RCA z kodem tytułu 12 40 X X, zerową podstawą wymiaru składek emerytalno-rentowych i zerowymi składkami,

2. za maj:

– RCA z kodem tytułu 12 40 X X, z naliczonymi składkami emerytalną i rentową od kwoty zasiłku wypłaconego w tym miesiącu (za kwiecień),

– RSA z kodem tytułu 01 10 X X, kodem świadczenia/przerwy - 311 (zasiłek macierzyński), okresem urlopu przypadającego w kwietniu, liczbą dni zasiłkowych i kwotą świadczenia,

3. za czerwiec:

– RCA z kodem tytułu 12 40 X X, z naliczonymi składkami emerytalną i rentową od kwoty zasiłku wypłaconego w tym miesiącu (za maj),

– RSA z kodem tytułu 01 10 X X, kodem świadczenia/przerwy – 311, okresem majowego urlopu, liczbą dni zasiłkowych i kwotą świadczenia,

– RSA z kodem tytułu 12 40 X X, z kodem świadczenia/przerwy – 350 (inne świadczenia/przerwy), i okresem od 1 do 30 czerwca; raport ten składa się dlatego, że w tym miesiącu pracownik w ogóle nie podlegał ubezpieczeniom z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Podstawa prawna

- art. 1823 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

- art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)

- art. 29 ust. 5a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.)