Przedsiębiorca, który w trakcie budowy zmienił koncepcję dachu lub prowadził roboty budowlane zagrażające życiu pracowników na budowie musi liczyć się z tym, że powiatowy inspektor nadzoru budowlanego zatrzyma budowę i nakaże określone działania . Jeżeli inwestor ich nie zrealizuje, grozi mu rozbiórka budowanego obiektu.
Czynności pod lupą
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych. Musi w nim określić przyczynę wstrzymania robót, ale nie tylko. Ustala także wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy. Powinny być one dokładnie określone, zaś inwestor winien je wykonać ściśle według zaleceń zawartych w postanowieniu. Może też nałożyć na inwestora obowiązek przedstawienia w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia, inwentaryzacji wykonanych robót budowlanych lub odpowiednich ocen technicznych bądź ekspertyz. Ważne jest, aby w takich przypadkach powiatowy inspektor dokonał odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy i ustalił stan robót budowlanych w chwili ich wstrzymania.
Uwaga! Jeżeli nadzór budowlany w wydanym postanowieniu nie określi wymagań dotyczących niezbędnych zabezpieczeń lub ustali je nieprecyzyjnie, inwestorzy pod pretekstem wykonywania robót zabezpieczających kontynuują budowę a czasami po prostu ją kończą.
Na postanowienie służy zażalenie do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego. Jeżeli to on je wydał, to zażalenie kieruje się do głównego inspektora nadzoru budowlanego. Inwestorowi przysługuje następnie skarga do sądu administracyjnego. Toczące się postępowanie zażaleniowe pozostaje bez wpływu na ograniczoną terminowo ważność tego postanowienia. Zgodnie z art. 50 ust. 4 Prawa budowlanego postanowienie traci ważność po upływie 2 miesięcy od dnia doręczenia (chyba, że w tym czasie zostanie wydana decyzja).
Na podstawie art. 51 prawa budowlanego, mogą być wydawane różne decyzje, wszystkie prowadzą do zakończenia postępowania naprawczego. Inspektor może więc:
- jeżeli doszło do niezgodności z przepisami, której nie da się usunąć, zdecydować o zaniechaniu prowadzenia dalszych robót lub zdecydować o rozbiórce obiektu budowlanego lub jego części, np. dobudowanego tarasu, który jest zbyt blisko granicy z działką budowlaną (m.in. odległość to 1,5m);
- nałożyć obowiązek wykonania określonych lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania;
- w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę – określić termin sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniający zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem.
Może być i tak, że nadzór budowlany odstąpi od wydania decyzji, a tym samym uzna, że nie ma podstaw do kontynuowania postępowania. Oznacza to, że doszedł do wniosku, że samowola nie miała miejsca. Jeżeli doszłoby do wydania decyzji po upływie ważności postanowienia o wstrzymaniu robót (czyli po dwóch miesiącach) wówczas będzie ona nieważna (rażąco narusza prawo – art. 156 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania administracyjnego).
Uwaga!
Opłaty legalizacyjne dotyczą nielegalnej budowy, w wypadku nielegalnych robót budowlanych – już nie. Nie trzeba więc np. przy legalizacji remontu płacić opłaty legalizacyjnej Art. 50a Prawa budowlanego zobowiązuje nadzór do nakazania rozbiórki robót wykonanych mimo, że nadzór nakazał ich wstrzymaniu np. części obiektu wybudowanej po wydaniu postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych, bez względu na to czy roboty te możnaby zalegalizować. -
Z WOKANDY
- W przypadku samowoli budowlanej obowiązkiem organów jest wymusić na inwestorze dokonanie zmian lub przeróbek koniecznych do doprowadzenia obiektu do stanu zgodnego z warunkami określonymi w przepisach Prawa budowlanego, a dopiero w przypadku niewykonania takiego obowiązku, do nakazania zaniechania dalszych robót bądź rozbiórki obiektu.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 kwietnia 2012 r., (II OSK 194/01).
Kiedy roboty staną
Prawo budowlane przewiduje, że budowa może zostać zatrzymana, gdy:
- wykonuje się roboty budowlane (wymagające pozwolenia albo zgłoszenia), które nie są budową a są: przebudową, montażem, remontem lub rozbiórką obiektu budowlanego. Chodzi o przypadki: wykonania remontu bez zgłoszenia, utwardzenia działki budowlanej kostką bez wymaganego prawem zgłoszenia, przebudowy obiektu bez pozwolenia na budowę;
- prowadzone roboty mogą spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska; np. inwestor nie ustanowił kierownika budowy, lub projektant nie pełni nadzoru autorskiego;
Uwaga! Jeżeli istnieje zagrożenie zdrowia i życia, to nadzór może wstrzymać roboty, także gdy dysponuje się ostatecznym pozwoleniem na budowę.
- wykonywane są roboty budowlane w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź przepisach; np. dochodzi do zmiany usytuowania budynku w stosunku do granic działki lub innych obiektów, podwyższenia obiektu, poszerzenia lub zmniejszenia szerokości bądź długości obiektu, wprowadzenia zmian w obiekcie wymagających ponownego zaopiniowania rozwiązań przez rzeczoznawcę przeciwpożarowego;
- wykonywane są roboty budowlane na podstawie zgłoszenia, ale z jego naruszeniem np. poprzez istotne odstąpienie od zakresu robót określonych w zgłoszeniu albo w sposób niezgodny z przepisami.
WNIOSEK
Powiatowy inspektor ustala stan robót budowlanych w chwili ich wstrzymania i potem dokonuje odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy.
Mariola Berdysz dyrektor fundacji „Wszechnica Budowlana”
Komentuje Mariola Berdysz, dyrektor fundacji „Wszechnica Budowlana"
Często też dochodzi do sytuacji, gdy nadzór ma problem z określeniem czynności lub robot budowlanych do wykonania. Przepisy pozwalają bowiem mu zalegalizować roboty budowlane tylko, gdy wyda decyzję, w której nakaże je wykonać. A co wtedy, gdy nie może tak postąpić? Będzie tak np. w przypadku remontu, który został już wykonany.
Wtedy nadzór zażąda dostarczenia dowodów, że użyto wyrobów, które dopuszczono do obrotu (zgodnie z art. 10 ustawy o wyrokach budowlanych) i mają one odpowiednie do miejsca zastosowania parametry techniczne. Takiego działania nie można uznać za zgodne z prawem.
Zdarzają się przypadki, gdy jedyną formą legalizacji jest umorzenie postępowania. Dotyczy to może właśnie remontów, gdy jedyną niezgodnością z prawem jest fakt nie dokonania zgłoszenia przed rozpoczęciem remontu.
