Zawalenie się dachu i poranienie znajdujących się pod nim osób, pogryzienie widzów przez psa podczas wyścigów psich zaprzęgów, pożar w hali – to tylko przykłady zagrożeń.
Możliwości wyrządzenia szkód podczas różnego rodzaju imprez są w zasadzie nieograniczone, a im więcej osób w nich uczestniczy, tym większe jest ryzyko powstania jakiejś szkody. Nie każda jednak impreza jest masowa.
Aby za taką ją uznać, muszą zostać spełnione ustawowe warunki, które określa ustawa z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (DzU nr 62, poz. 504 ze zm.).
Masowa, czyli jaka
Impreza masowa to impreza artystyczno-rozrywkowa czy sportowa, w tym mecz piłki nożnej, z wyjątkiem imprez organizowanych w teatrach, operach, operetkach, filharmoniach, kinach, muzeach, bibliotekach, domach kultury i galeriach sztuki lub w innych podobnych obiektach, w szkołach i placówkach oświatowych, przygotowanych w ramach współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży, dla sportowców niepełnosprawnych.
Charakteru imprez masowych nie mają też imprezy o charakterze rekreacji ruchowej, ogólnodostępne i nieodpłatne, organizowane na terenie otwartym i imprezy zamknięte organizowane przez pracodawców dla ich pracowników.
Przepisy określają minimalną liczbę uczestników imprezy masowej. Liczba ta zależy od jej rodzaju i charakteru. Na przykład impreza artystyczna lub rozrywkowa, która ma się odbyć na stadionie czy w innym obiekcie niebędącym budynkiem ma charakter imprezy masowej, jeśli liczba udostępnionych miejsc dla osób wynosi nie mniej niż 1 tys. Jeżeli odbywa się w hali sportowej lub budynku – impreza jest masowa wtedy, gdy miejsc jest co najmniej 500.
Przy tego typu imprezie organizator musi legitymować się pozwoleniem na jej organizację wydanym przez właściwy organ administracji, musi również podjąć określone środki bezpieczeństwa (ochrona, policja, pogotowie, straż pożarna).
Kto odpowiada za szkody
Organizatorzy imprez masowych sportowych, artystycznych czy rozrywkowych odpowiadają za szkody wyrządzone uczestnikom. Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC ciąży tylko na organizatorach płatnych imprez i powstaje najpóźniej w dniu złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej, na którą wstęp jest odpłatny.
Ubezpieczeniem obowiązkowym objęta jest odpowiedzialność cywilna organizatora imprezy masowej o charakterze odpłatnym za szkody wyrządzone uczestnikom imprezy masowej w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego.
– Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej dla organizatorów imprez masowych, jak każde inne ubezpieczenie OC, ma charakter ubezpieczenia majątkowego, gdyż ubezpiecza majątek osoby ubezpieczonej przed stratami polegającymi na wypłacaniu odszkodowań osobom trzecim – wyjaśnia Andrzej Wysmułek, zastępca dyrektora Departamentu Ubezpieczeń Majątkowych Generali.
– Każdy przewidujący organizator imprezy powinien posiadać takie ubezpieczenie w celu zabezpieczenia własnego majątku. Jest to szczególnie istotne w świetle narastającej świadomości społecznej w zakresie praw do dochodzenia roszczeń od sprawców szkód oraz wysokości roszczeń związanych z poniesionym uszczerbkiem na zdrowiu.
Nawet ogródek z polisą
Nie oznacza to jednak, że tylko podmiotom organizującym odpłatne imprezy masowe przyda się polisa OC.
– Ze względu na pewną kumulację ryzyka, jaka nastąpi w czasie trwania mistrzostw Euro 2012, rola ubezpieczenia OC organizatora imprez dodatkowo wzrasta – mówi Michał Krawczyk z Departamentu Zarządzania Produktami Ubezpieczeń Korporacyjnych TUIR Warta SA.
– Ubezpieczenie powinien więc posiadać zarówno podmiot otwierający niewielki ogródek, jak również podmiot obsługujący strefę kibica czy organizujący jeszcze poważniejszą imprezę. Posiadanie ubezpieczenia powinno skutkować należytym zabezpieczeniem klientów ubezpieczonego, a jemu samemu pozwalać na komfortowe prowadzenie biznesu.
Polisa nie chroni uczestników imprezy w przypadku szkód, które wyrządzą sobie nawzajem. W takiej sytuacji za szkodę odpowiada jej sprawca. Polisa chroni od szkód wyrządzonych w następstwie działania czy zaniechania organizatora. Między tym działaniem czy zaniechaniem a szkodą musi być zatem związek przyczynowy, np. gdy szkoda powstała na skutek zaniedbania w zapewnieniu bezpieczeństwa.
Wyłączenia odpowiedzialności
Polisa obowiązkowa nie obejmuje natomiast szkód wyrządzonych wykonawcom czy innych osobom zaangażowanym w organizację imprezy.
– Szkody wyrządzone podczas imprezy innym osobom niż uczestnicy imprezy nie są objęte ochroną. Dlatego też, w celu pełnego zabezpieczenia interesów organizatorów, powinni oni zawrzeć równolegle polisę ubezpieczenia obowiązkowego jak i dobrowolnego – radzi Andrzej Wysmułek z Generali.
Obowiązkowe ubezpieczenie OC nie obejmuje też szkód – polegających na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie rzeczy – wyrządzonych przez ubezpieczonego członkowi rodziny, jak również osobie, z którą ubezpieczony pozostaje we wspólnym pożyciu, polegających na zapłacie kar umownych oraz powstałych wskutek działań wojennych.
Na jaką sumę
Minimalna suma gwarancyjna zależy od rodzaju i miejsca przeprowadzania imprezy, a także miejsc w obiekcie, w którym ma się odbyć impreza. Jest ona określona w rozporządzeniu ministra finansów z 11 marca 2010 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej organizatorów imprez masowych (DzU z 2010 r. nr 54, poz. 323).
Przykład
Dla imprezy masowej artystyczno-rozrywkowej, która ma się odbyć w hali sportowej lub w innym budynku, jeżeli liczba miejsc dla osób wynosi nie mniej niż 500 i nie więcej niż 1 tys. miejsc – minimalna wysokość sumy gwarancyjnej to równowartość w złotych kwoty 10 tys. euro.
W przypadku wzrostu liczby miejsc o każde kolejne 100 ponad 1 tys. miejsc minimalna suma gwarancyjna wzrasta każdorazowo o równowartość 1 tys. euro. Z kolei dla imprezy sportowej organizowanej na stadionie lub w innym obiekcie niebędącym budynkiem, jeżeli liczba miejsc dla osób wynosi nie mniej niż 1 tys. i nie więcej niż 2 tys. miejsc – 30 tys. euro.
Nie zawsze suma określona w rozporządzeniu może wystarczyć na pokrycie powstałej szkody. W przypadku szkód osobowych mogą być one bardzo wysokie, a sprawca, czyli organizator imprezy, w skrajnych przypadkach może być nawet zobowiązany do płacenia poszkodowanemu renty. Aby takich sytuacji uniknąć warto dokupić dobrowolne ubezpieczenie na wyższe sumy.
– Należy pamiętać, że odpowiedzialność organizatora imprezy nie jest ograniczona jedynie do wysokości kwot wskazanych w rozporządzeniu – mówi Agata Bromber z biura ubezpieczeń OC Ergo Hestia. – W przypadku szkody osobowej jej wartość może być znacznie wyższa od wskazanych minimalnych sum gwarancyjnych (stanowiących górną granicę odpowiedzialności, ale ubezpieczyciela) i w takiej sytuacji organizator może zostać zobowiązany do zaspokojenia roszczenia poszkodowanego ze środków własnych.
– Ustalając wysokość sumy gwarancyjnej adekwatnej do ryzyka ubezpieczający musi wziąć pod uwagę najgorszy scenariusz losowy, jaki może się wydarzyć podczas przeprowadzania imprezy, czyli np. pożar, wybuch paniki – w konsekwencji stratowanie osób uczestniczących – zauważa Andrzej Wysmułek z Generali.
O dobrowolnej polisie – uważa Michał Krawczyk z Warty – warto pomyśleć nie tylko w przypadkach, gdy polisa obowiązkowa może okazać się niewystarczająca. Warto o niej pomyśleć także wtedy, gdy wykupienie ubezpieczenia nie jest obowiązkowe, a istnieje ryzyko wyrządzenia szkody. A jest ono prawie zawsze. W czasie festynu urwana wiata może np. ranić człowieka, na koncercie może też dojść do zamieszek.
W przypadku organizacji imprez nieodpłatnych albo takich, które nie mają charakteru imprez masowych w rozumieniu przepisów – mogą to być np. niebiletowane imprezy na świeżym powietrzu czy imprezy pracownicze – umowę ubezpieczenia OC zawiera się na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia (OWU) wybranego towarzystwa. Sumę gwarancyjną określa ubezpieczający, który może też wpływać na zakres ochrony. Przykładowo w PZU suma gwarancyjna może wynosić od 10 tys. zł aż do 500 tys. zł.
Często zdarza się, że ryzyko związane z organizacją imprezy stanowi część składową kompleksowego ubezpieczenia OC działalności firmy, która poza swoją podstawową działalnością może czasem organizować imprezy pracownicze i na takie okazje również potrzebuje pokrycia ubezpieczeniowego.
Jeżeli przy organizacji im-prezy część zadań firma zleca podwykonawcom, może za-kres ubezpieczenia rozszerzyć o szkody wyrządzone przez podwykonawcę. Ponadto można też w ubezpieczeniu zastosować klauzule dodatkowe, które rozszerzają odpowiedzialność ubezpieczyciela o określone rodzaje szkód, np. szkody w lokalu, w przypadku gdy organizator wynajmuje lokal na potrzeby organizacji imprezy czy szkody spowodowane użyciem fajerwerków.
Prawie wszystko podlega ocenie
– Każde zapytanie związane z ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej imprez masowych jest oceniane indywidualnie pod względem ryzyka i ewentualnej odpowiedzialności ubezpieczonego – mówi Maciej Buczkowski z PZU – Przede wszystkim pod uwagę brany jest charakter imprezy masowej, miejsce jej przeprowadzenia oraz liczba uczestników.
Również oceniane jest m.in. doświadczenie organizatora, jego przygotowanie do przeprowadzenia imprezy, poziom zabezpieczeń. Dopiero po przeprowadzeniu pełnej oceny ryzyka możliwe jest przedstawienie oferty ubezpieczenia
Regina Skibińska
Regina Skibińska prawnik, specjalista ds. ubezpieczeń
Kalkulacja składki poprzedzona jest indywidualną oceną ryzyka, a jej wysokość determinuje kilka czynników. Do najistotniejszych zalicza się wysokość sumy gwarancyjnej, kategorię imprezy, przewidywaną liczbę jej uczestników. Inaczej będzie kwotowany koncert muzyki poważnej, a zgoła odmiennie koncert muzyki rockowej czy też heavymetalowej albo mecz piłkarski.
Nie mniej ważnym elementem oceny ryzyka jest sposób przygotowania obiektu, na którym impreza ma się odbyć, zabezpieczenia pożarowe, wytyczone drogi ewakuacyjne, sprzęt ratowniczy oraz zabezpieczenie samej imprezy, takie jak: pomoc medyczna, udział policji oraz straży pożarnej.
Elementem oceny ryzyka jest informacja na temat samego organizatora imprezy, na przykład informacja o dotychczas organizowanych przez niego imprezach, zgłaszanych roszczeniach, zgłaszanych szkodach, przebiegu ubezpieczenia.
