Przepisy podatkowe bowiem w ogóle tego nie regulują, a przedstawiciele fiskusa oraz różne składy orzekające sądów administracyjnych wydają sprzeczne opinie.
Problem mają zwłaszcza te firmy, które oprócz działalności opodatkowanej wykonują działalność zwolnioną z VAT, w związku z czym mają prawo jedynie do proporcjonalnego odliczenia VAT od nakładów poczynionych na wynajmowane budynki czy lokale. Odpowiedź na pytanie o okres korekty jest kluczowa dla ustalenia, w jakiej części z niego skorzystają. Przed dylematem takim mogą jednak stanąć także przedsiębiorcy, którzy rezygnują z wynajmu i pozostawiają nakłady wynajmującemu bez wynagrodzenia.
Nakłady na cudzy lokal lub budynek, czyli tzw. inwestycje w obcym środku trwałym, podlegają zasadom korekty VAT właściwym dla środków trwałych. Są bowiem środkami trwałymi w rozumieniu przepisów ustaw o podatkach dochodowych.
Zasady częściowego odliczenia
w art. 91 ust. 2 nakłada obowiązek korekty podatku odliczonego przy nabyciu/wytworzeniu środków trwałych służących działalności „mieszanej", tj. zarówno zwolnionej, jak i opodatkowanej VAT. Podatek może być odliczony tylko proporcjonalnie – według określonego współczynnika obliczonego jako procent sprzedaży opodatkowanej (dającej prawo do odliczenia) w sprzedaży ogółem (dającej i niedającej takiego prawa). Odliczenie jest następnie korygowane w kolejnych latach – po wyliczeniu współczynnika sprzedaży dla tych lat – jeśli wartość początkowa środka trwałego przekracza 15 tys. zł. Okres korekty wynosi dziesięć lat dla nieruchomości oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów i pięć lat dla pozostałych składników majątku trwałego, począwszy od roku oddania ich do użytkowania. Co roku jest weryfikowana odpowiednio 1/10 bądź 1/5 VAT naliczonego przy nabyciu/wytworzeniu środka trwałego.
Te zasady korekty stosuje się też odpowiednio w przypadku zmiany prawa do odliczenia (tzn. gdy podatnik miał prawo do obniżenia całego VAT naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi albo nie miał takiego prawa, a następnie się to zmieniło) – co wynika z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT.
Czy w tym wypadku okres korekty powinien wynosić pięć czy dziesięć lat jak dla nieruchomości? Sama inwestycja, choć polega na ulepszeniu nieruchomości, jednak nią nie jest, tylko odrębnym środkiem trwałym, co konsekwentnie podkreślają organy podatkowe.
To zdawałoby się wskazywać na pięcioletni okres korekty, właściwy dla innych niż nieruchomości środków trwałych. Takie stanowisko zajęły m.in. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 5 września 2011 r. (ITPP1/443-780/11/MS) oraz Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 26 października 2011 r. (IPTPP1/443-569/11-2/MS1). Do poglądu tego przychylił się również Wojewódzki Sąd Administracyjny w w Łodzi w wyroku z 9 grudnia 2011 r. (I SA/Łd 1183/11).
W wielu pismach organy podatkowe opowiedziały się jednak za dziesięcioletnim okresem korekty. Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 25 maja 2011 r. (IPPP2/443-235/11-3/MM). Izba argumentowała to tym, że „z chwilą zakończenia prac adaptacyjnych elementy, na które wnioskodawca poniósł wydatki, nie mogą funkcjonować jako pojedyncze elementy bez ich uszkodzenia lub zniszczenia", a stały się częścią składową nieruchomości. Identyczne stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 4 maja 2011 r. (ILPP2/443-1633//09/11-S/MR). To, że VAT od inwestycji w obcej nieruchomości podlega dziesięcioletniej korekcie, potwierdził także WSA w Lublinie w wyroku z 15 kwietnia 2011 r., I SA/Lu 21/11).
Warto tu wspomnieć, że nie zawsze wydłużenie okresu korekty do dziesięciu lat jest niekorzystne dla podatnika. Przeciwnie, w wielu wypadkach umożliwia odzyskanie podatku w ogóle lub w większej kwocie niż przy założeniu pięcioletniego okresu korekty. Tymczasem w działaniach organów podatkowych można zauważyć pewną prawidłowość – na ogół przyjmują one taką interpretację, która akurat jest korzystna dla budżetu.
