Czas pracy: czy pora nocna dla kierowców musi być czterogodzinna

Dopiero od początku 2012 r. funkcjonuje odrębne pojęcie pory nocnej dla kierowców. Obejmuje ona cztery godziny między północą a 7. Wcześniej obowiązywała ich taka sama noc jak innych pracowników, czyli ośmiogodzinna (wyznaczana między 21 a 7).

Moim zdaniem szef, który nie określi pory nocnej dla kierowców (kierując się wskazanymi granicami oraz liczbą godzin obejmujących tę porę) i ma ją ustaloną w regulaminie pracy na 8 godzin (a postanowienie regulaminu wskazuje, że odnosi się to do wszystkich pracowników), powinien stosować tę ośmiogodzinną także wobec szoferów.

Skutkować to oczywiście będzie większym praktycznym zakresem ograniczenia wynikającego z art. 21 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (DzU nr 92, poz. 879 ze zm., dalej ustawa). Jeśli kierowca wykonuje zadania w porze nocnej, jego czas pracy nie może przekraczać dziesięciu godzin w tej dobie.

To ograniczenie nie działa jednak w odniesieniu do wszystkich zatrudnionych w charakterze kierowców. Istotne znaczenie ma tu wyłączenie z art. 22 ustawy. Przepis art. 21 ustawy wprowadzający to ograniczenie przepracowanego dobowego czasu nie odnosi się do kierowców prowadzących pojazdy wymienione w art. 29 ustawy, w art. 3 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 oraz w art. 2 ust. 2 lit. b umowy AETR.

Drugą możliwością byłoby uznanie w razie kontroli, że porą nocną dla kierowców jest cały przedział siedmiogodzinny wskazany w ustawie. Także takie rozumowanie ma, według mnie, uzasadnienie. Dlatego najlepiej wprowadzić do regulaminu pracy zapis odnoszący się konkretnie do kierowców.

Co prawda ustawa o czasie pracy kierowców tego nie narzuca, ale konkretne granice pory nocnej określa się w sposób analogiczny jak wprowadzając „nockę” według kodeksu pracy. Godziny graniczne pory nocnej dla kierowców należy zatem sprecyzować w regulaminie pracy (lub układzie zbiorowym pracy) albo w informacji dla pracowników, gdy firma nie wydaje regulaminu.

Potwierdza to Ministerstwo Infrastruktury (pismo z 8 listopada 2011 r., MR-1-mg-061-379/11), w którym wskazuje, że regulacja dotycząca pory nocnej powinna się znaleźć w regulaminie pracy, jeśli zakład ma obowiązek wydać takie przepisy.

Pamiętajmy, że definicję pory nocnej z ustawy stosujemy wyłącznie do ustalania czasu pracy. Noc z kodeksu nadal zaś dotyczy kierowców – przede wszystkim przy dodatku za pracę w porze nocnej.