Kończy się kolejny rok, w którym przedsiębiorcy, samorządy, organizacje pozarządowe i instytucje centralne walczyli o unijne granty. Z worka pieniędzy na lata 2007 – 2013, jakie Polska otrzymała do podziału, pozostało coraz mniej.

Jak wynika z informacji prezentowanych na stronie resortu rozwoju regionalnego (www.mrr.gov.pl), wartość wszystkich podpisanych do tej pory umów to blisko 280 mld zł, a wartość wypłaconych beneficjentom środków to przeszło 117 mld zł. Oczywiście tylko część z nich trafiła bezpośrednio do przedsiębiorców w ramach refundacji poniesionych przez nich wydatków bądź w formie zaliczek na będące w trakcie realizacji projekty.

Część służy im jednak w sposób pośredni, między innymi przez to, że samorządy przeprowadzają inwestycje i ogłaszają przetargi na ich wykonawców. Nie jest tajemnicą, że w nadchodzącym roku nie będzie już tylu konkursów dla firm, co w mijającym roku i w latach poprzednich.

W równym stopniu dotyczy to programów centralnych, takich jak „Innowacyjna gospodarka”, „Infrastruktura i środowisko”,  i programów regionalnych. Jednak nie należy składać broni. Są bowiem jeszcze tzw. działania, w których nie wszystkie środki zostały zakontraktowane. Dlatego zgodnie już z pewną tradycją w ostatnim w tym roku artykule poświęconym funduszom unijnym prezentujemy wybrane programy i działania, w których planowane są nabory wniosków w przyszłym roku.

ISO i EMAS

I tak w programie „Infrastruktura i środowisko” na przedsiębiorców czeka działanie 4.1 „Wsparcie systemów zarządzania środowiskowego”. Działanie to opisane jest w czwartej części programu, której celem jest wspieranie przedsięwzięć dostosowujących przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska.

To konkretne działanie ma przyczynić się do rozpowszechniania systemów zarządzania środowiskowego objętych certyfikacją oraz wdrażania certyfikowanych ekoznaków. Innymi słowy w ramach działania popularyzowane będzie wprowadzanie systemów zarządzania środowiskowego ISO 14 001 i systemu EMAS oraz certyfikowanych ekoznaków przyznawanych według ekologicznych kryteriów atestacji.

W tym celu przedsiębiorcom udzielana jest pomoc na przedsięwzięcia nieinwestycyjne związane z wprowadzeniem w firmie odpowiednich systemów. Dotacja może służyć sfinansowaniu niezbędnych badań, szkoleń, audytów, kosztów doradztwa oraz uzyskania certyfikatów i ich rejestracji.

Co istotne, dofinansowanie jest udzielane tym przedsiębiorcom, którzy już zakończyli projekty, czyli uzyskali odpowiednie certyfikaty. Zatem w wypadku tego działania nie należy czekać z realizacją projektu na ogłoszenie konkursu, lecz tak zorganizować pracę, aby w dniu takiego ogłoszenia móc się pochwalić zakończonym rzeczowo projektem (przy całym ryzyku nieotrzymania dotacji).

Jednak, jeżeli firma już dostosowała swoje przedsiębiorstwo i otrzymała certyfikat, grzechem byłoby nie spróbować złożyć wniosku o dotację.

Pomoc udzielana jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (tzw. instytucja wdrażająca, www.nfosigw.gov.pl) na podstawie rozporządzenia ministra środowiska w sprawie udzielania pomocy de minimis na wsparcie systemów zarządzania środowiskowego w ramach programu operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” (DzU z 2009 r. nr 9, poz. 55).

Przedsiębiorcy mogą liczyć na refundację 50 proc. poniesionych kosztów (kwalifikowanych), przy czym maksymalna wartość dotacji to 400 tys. zł. Niestety, w praktyce wsparcie to zarezerwowane jest wyłącznie dla przedsiębiorców z województw: mazowieckiego, opolskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego.

Firmy z pozostałych regionów formalnie mogą występować o wsparcie, ale w ich przypadku minimalna wartość projektu to 8 mln zł. Najbliższy nabór wniosków w ramach działania 4.1 został zaplanowany na drugi kwartał przyszłego roku. Jeżeli w ramach tego naboru nie wszystkie środki zostaną wykorzystane, kolejny może zostać zorganizowany w czwartym kwartale 2012.

Co proponuje PARP

Jedną z tzw. instytucji wdrażających fundusze europejskie jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. To ona odpowiada za realizację kilku działań w programie „Innowacyjna gospodarka”. I tak na przyszły rok planowane są konkursy w ramach działań:

- 5.1 „Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym”,

- 5.4.1 „Wsparcie na uzyskanie/ochronę własności przemysłowej”,

- 6.1 „Paszport do eksportu”,

- 8.1 „Wsparcie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej”,

- 8.2 „Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B”.

Pierwsze z nich to oferta dla podmiotów administrujących klastrami lub podmiotów, które taki rodzaj współpracy firm, instytucji otoczenia biznesu i uczelni chciałyby realizować. Dotacje można uzyskać na wykonanie wspólnych przedsięwzięć realizowanych przez grupę przedsiębiorców (wspólne inwestycje, szkolenia, doradztwo, rozwój, powiązania, działania marketingowe).

Z kolei w ramach działania 5.4.1, które jest zarezerwowane dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, dotację można uzyskać na projekty, których celem jest wykorzystanie możliwości ochrony przedmiotów własności przemysłowej (wynalazków, wzorów użytkowych lub przemysłowych). Mówiąc wprost, to na przykład szansa na uzyskanie ochrony patentowej własnego wynalazku.

W celu jej uzyskania przedsiębiorca musi przygotować stosowny wniosek i przeprowadzić go przez odpowiednią procedurę rejestracyjną. To postępowanie stosunkowo drogie, czasochłonne oraz wymagające odpowiedniej wiedzy, a tym samym korzystania z usług ekspertów. I właśnie na tym polega zaleta tego działania, które w pewnej części finansuje takie przedsięwzięcie.

Do tzw. kosztów kwalifikowanych zalicza się bowiem wydatki poniesione m.in. na:

- opłaty urzędowe za zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego lub przemysłowego w trybie krajowym, regionalnym lub międzynarodowym, w tym opłaty za tzw. przekazanie, za dokumenty pierwszeństwa, za odnowienie wniosku oraz od wszelkich innych czynności dokonywanych w trakcie postępowania prowadzonego przez organ udzielający ochrony,

- pokrycie kosztów obsługi zawodowego pełnomocnika, obejmujących przygotowanie stosownej dokumentacji oraz reprezentację przed organem ochrony własności przemysłowej,

- pokrycie kosztów tłumaczenia, w tym tłumaczenia przysięgłego, dokumentacji niezbędnej do zgłoszenia wynalazku oraz prowadzenia postępowania.

Maksymalna wartość dotacji na uzyskanie ochrony to 400 tys. zł. Intensywność wsparcia, czyli procentowy udział środków unijnych w kosztach projektu, zależy od wielkości firmy starającej się o grant i tego, czy wynalazek powstał w wyniku prowadzonych badań przemysłowych, czy prac rozwojowych. I tak np. mała firm może liczyć na refundację 70 proc. wydatków, w przypadku gdy wynalazek jest efektem prowadzonych badań przemysłowych, i 45 proc., jeżeli powstał on w wyniku prac rozwojowych.

Dla średniej firmy będzie to odpowiednio 60 proc. i 35 proc. Istotne dla tego działania jest jednak to, że taka ochrona nie może dotyczyć wyłącznie rynku polskiego. Innymi słowy: projekty, które miałyby polegać na zgłoszeniu wynalazku w polskim Urzędzie Patentowym z wnioskiem o objęcie go ochroną wyłącznie na terenie kraju, nie kwalifikują się do wsparcia.

Pomoc dla przedsiębiorców oraz koordynatorów klastrów w ramach opisanych działań 5.1 i 5.4.1 udzielana jest według przepisów rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach programu „Innowacyjna gospodarka” (DzU z 2008 r. nr 68, poz. 414 ze zm.).

Biznes elektroniczny

Z działania 8.1 „Wsparcie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej” mogą skorzystać mikro- i mali przedsiębiorcy, którzy planują wprowadzić na rynek ciekawą, innowacyjną usługę elektroniczną. E-usługa na potrzeby tego działania to taka, która jest realizowana w pełni automatycznie, dzięki zastosowaniu technologii informacyjnych i za pomocą systemów teleinformatycznych w publicznych sieciach telekomunikacyjnych.

Musi być świadczona na indywidualne żądanie usługobiorcy, bez jednoczesnej obecności stron w tej samej lokalizacji. Przedsiębiorca, który liczy na uzyskanie dofinansowania, musi udowodnić, że przedsięwzięcie będzie opłacalne z biznesowego punktu widzenia. Innymi słowy: e-usługa sama na siebie powinna zarabiać. Premiowane są także te projekty, które zakładają dostępność usługi poza granicami kraju lub wiążą się z wprowadzeniem na rynek zupełnie nowego produktu (odkrycie niszy rynkowej).

Z kolei działanie 8.2 „Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B” kierowane jest do przedsiębiorców, którzy planują zintegrować własne systemy informatyczne.

Pod pojęciem B2B, na potrzeby tego działania, należy rozumieć relację usługową i klasę systemów teleinformatycznych przeznaczonych do automatycznej komunikacji handlowej (wymiany danych) oraz koordynacji działań między przedsiębiorcami, stanowiącą niezbędne ogniwo procesów biznesowych tych przedsiębiorców, dotyczące różnego rodzaju współpracy między nimi.

Przykładowo może to polegać na takiej integracji systemów, dzięki której współpracujące ze sobą firmy będą miały dostęp do informacji o stanach magazynowych, możliwość składania automatycznych zamówień, śledzenia procesu ich realizacji i rozliczania.

Pomoc dla firm wprowadzających e-usługi lub integrujących systemy informatyczne udzielana jest na podstawie rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej na wspieranie tworzenia i rozwoju gospodarki elektronicznej w ramach programu „Innowacyjna gospodarka” (DzU z 2008 r. nr 153, poz. 956 ze zm.).

Nowość dla wynalazców

W przyszłym roku (w marcu) Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości planuje uruchomić pilotażowy nabór wniosków w ramach nowego działania „Wsparcie na wdrożenie wynalazku w działalności gospodarczej”.

Przewidywana pula środków na wsparcie tego typu projektów to ok. 980 mln zł. Szczegółowe informacje dotyczące nowego produktu zostaną podane na stronie internetowej urzędu www.parp.gov.pl.