Ubezpieczenia ochrony prawnej to nowoczesne produkty, dzięki którym przedsiębiorcy  mogą ograniczyć ryzyko procesów sądowych oraz wykluczyć koszty związane z dochodzeniem lub obroną swoich praw przed sądem.

Wystarczy zawrzeć umowę i zapłacić określoną w niej składkę. Istota takiego ubezpieczenia polega na tym, że to ubezpieczyciel ochrony prawnej przejmuje na siebie koszty i ryzyko przegranego procesu. Przedsiębiorca  ma wówczas spokojną głowę.

Nie trzeba zbierać na proces

Niezaprzeczalnym atutem ubezpieczeń ochrony prawnej jest ochrona przedsiębiorców przed „zamrażaniem” kapitału na cele związane z procesami sądowymi. Przedsiębiorca zaoszczędzone w ten sposób  pieniądze, które musiałby wydać na  procesy, może zainwestować  na przykład w nowe technologie czy maszyny.

Dokonując wyboru właściwego produktu ochrony prawnej,  dostosowuje zakres ochrony do prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Ma możliwość uwzględnić jej rozmiar oraz specyfikę.

Zakup produktu ochrony prawnej gwarantuje pokrywanie kosztów dochodzenia roszczeń, tj. honorarium adwokata czy radcy prawnego, kosztów: sądowych, zasądzonych na rzecz strony przeciwnej, oraz  postępowania egzekucyjnego. Wiele produktów swoim zakresem obejmuje również koszty poręczenia majątkowego związanego z tymczasowym aresztowaniem (dotyczy to spraw karnych i wykroczeń).

Na rynku dostępne są także produkty oferujące dostęp osób ubezpieczonych do telefonicznych porad prawnych, obejmujących zakres ubezpieczenia. Wysokość gwarantowanych kosztów wskazana jest każdorazowo w umowie.

Trzeba znaleźć odpowiednie

Poszczególne ubezpieczenia różnią się m.in. zakresem oferowanej ochrony, sumą ubezpieczenia (sumą, do jakiej odpowiada dany ubezpieczyciel, czyli pokrywa koszty), wyłączeniami (konkretnie wskazanymi w umowie zdarzeniami, które nie są objęte ochroną ubezpieczeniową), karencją (okresem, w którym ubezpieczyciel jest zwolniony z odpowiedzialności; dotyczy to z reguły sporów umownych), sposobem wypłacania świadczeń (np. pokrywanie kosztów z góry lub refundacją kosztów), zakresem terytorialnym oraz ceną.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ubezpieczyciel nie może zobowiązać  ubezpieczonego do korzystania z usług wskazanego prawnika. Ubezpieczony ma prawo wyboru i to on decyduje, komu powierzy prowadzenie swoich spraw przed sądem. Ubezpieczyciel jest zobowiązany do wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych, czyli pokrycia lub refundacji  – zgodnie ze swoją ofertą –  kosztów pomocy prawnej w zakresie objętym ubezpieczeniem ochrony prawnej.

Koszt polisy ochrony prawnej przedsiębiorcy, w zależności od rodzaju przedmiotu ubezpieczenia, zaczyna się od kilkudziesięciu złotych rocznie. Natomiast sumy ubezpieczenia  to kwoty od  kilkunastu  do nawet kilkuset tysięcy złotych.

Pojazdy i kierowcy

Najpopularniejsze na rynku ubezpieczenia, które warto brać pod uwagę przy wyborze produktu dla przedsiębiorstwa, związane są  dziś z komunikacją. Produkty te obejmują swoim zakresem ochrony wskazane w umowie pojazdy przedsiębiorcy albo poszczególne  wymienione w niej osoby, czyli praktycznie kierowców.

Ubezpieczenia pojazdów firmowych gwarantują ubezpieczonym przedsiębiorcom m.in. pomoc w sprawach dochodzenia roszczeń za szkody związane z kolizjami, wypadkami spowodowanymi w związku z  ruchem innych pojazdów, czyli tzw. szkody  z OC sprawcy.

Dzięki temu przedsiębiorca może być  pewny, że w razie zaniżenia odszkodowania za naprawę  jego firmowego pojazdu  nie będzie musiał angażować własnych środków finansowych na sądowe dochodzenie roszczeń i  opłacenie prawnika.

Ochrona prawna jest szczególnie istotna w sprawach, w których przestój pojazdu powoduje straty i firma zmuszona jest wynajmować pojazd zastępczy albo  martwić się  tzw. utraconymi korzyściami, czyli stratami firmy spowodowanymi brakiem możliwości użytkowania uszkodzonego pojazdu.

Zakresy wielu polis obejmują również pomoc w przypadku sporów z ubezpieczycielami autocasco, zarówno w przypadkach kolizji, wypadków drogowych, jak i sporów związanych z kradzieżą pojazdu bądź części jego wyposażenia.  Istotnym uzupełnieniem ochrony związanej z ruchem pojazdu jest pomoc w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenie w związku z użytkowaniem ubezpieczonego pojazdu.

Przedsiębiorca  może więc liczyć na  pomoc prawną, gdy nie godzi się na  przypisanie mu winy za spowodowanie kolizji,  nie akceptuje  interpretacji dotyczącej naruszenia przepisów związanych z dopuszczalną prędkością, potrzebuje  pomocy w sprawach, w których inny uczestnik ruchu  drogowego doznał obrażeń ciała.

Trzeba pamiętać, że w zależności od stwierdzonych u poszkodowanych uszkodzeń ciała te mogą zostać zakwalifikowane jako wykroczenia albo sprawy karne, co wpływa na tryb rozpoznawania sprawy oraz wysokość grożącej kary.

Sprawami karnymi będą sprawy, gdy w wyniku zdarzenia drogowego nastąpi śmierć człowieka lub naruszenie czynności narządów ciała albo rozstrój zdrowia przynajmniej jednej osoby  nie licząc sprawcy, trwające dłużej niż siedem dni. Lekkie uszkodzenia ciała – do siedmiu dni – spowodują, że sprawca będzie odpowiadał za wykroczenie.

Nie tylko gwarancje

Większość produktów w podstawowym zakresie ochrony zawiera również ochronę w sporach dotyczących umów związanych z pojazdem, tj. umowy gwarancji, rękojmi, kredytu, leasingu, umów serwisowych.

W życiu codziennym bardzo często jesteśmy świadkami sporów dotyczących prawidłowego wykonania umowy gwarancji, szczególnie gdy strona przeciwna próbuje przekonać nas, że konkretne świadczenie nam nie przysługuje (np. wymiana silnika uszkodzonego w wyniku wady produkcyjnej po kilku miesiącach użytkowania samochodu, korozja samochodu po dwóch latach użytkowania).

Spory serwisowe związane z nierzetelną naprawą podzespołów pojazdu również nie należą do rzadkości (np. wymiana niewłaściwych elementów lub zbyt dużej liczby elementów, uszkodzenie sprawnych elementów, wadliwy montaż powodujący powstanie nowych uszkodzeń). Niezwłoczna reakcja na zaistniałe wątpliwości oraz zabezpieczenie roszczeń mogą okazać się kluczowe w ewentualnym procesie sądowym.

Spory dotyczące umów kredytu i leasingu  ubezpieczonego pojazdu mogą objąć m.in. wzajemne rozliczenia z tytułu umowy, praw i obowiązków stron, niesłusznego naliczania opłat, prowizji.

Tego typu sytuacje nie należą do rzadkości. Spory z  instytucjami oferującymi produkty finansowe, które zawsze korzystają z pomocy adwokatów i radców prawnych w celu obrony swojego stanowiska, wymagają ponoszenia nakładów  pieniężnych oraz obecności prawnika.

Koszty reprezentacji

Częstym uzupełnieniem ochrony jest pokrywanie kosztów reprezentacji w razie zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu  firmowego albo prawa jazdy kierowcy (np. w przypadku uznania przez funkcjonariusza, że pojazd nie spełnia warunków technicznych określonych w przepisach prawa).

W przypadku działalności gospodarczej, która bazuje na gotowości do pracy pojazdów, szybka interwencja prawnika, opłaconego przez ubezpieczyciela, pozwala na  zwrot dokumentu i kontynuowanie działalności gospodarczej.

Plusem ubezpieczeń pojazdu firmowego jest objęcie ochroną każdorazowo kierowcy pojazdu  i jego pasażerów. Tym samym krąg osób ubezpieczonych może objąć wszystkich poruszających się pojazdem  należącym do przedsiębiorcy.

Ubezpieczenia kierowców przeznaczone są dla osób, które nie posiadają własnego pojazdu albo z racji wykonywanego zawodu poruszają się różnymi pojazdami, które nie są ich własnością  (kierowcy zawodowi, przedstawiciele handlowi, kierowcy autobusów, motorniczy).

Osoby te mogą liczyć na pomoc w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia w związku z użytkowaniem pojazdu niebędącego ich własnością. Produkty te swoim zakresem obejmują również pomoc w sprawach dochodzenia roszczeń za szkodę na osobie w związku z ubezpieczeniami następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW).

Wykupienie takiego produktu gwarantuje przedsiębiorcy, że w razie sporu dotyczącego np. interpretacji przepisów ruchu drogowego zatrudnione przez niego osoby uzyskają fachową pomoc prawną, a dzięki temu firma uzyska możliwość odwołania się od niekorzystnego orzeczenia funkcjonariusza.

Działanie takie skutkować może m.in. brakiem zwyżek składek na ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (wskutek uzyskania korzystnego wyroku). Koszty obrony przed sądem ponosi ubezpieczyciel ochrony prawnej. W przypadku ubezpieczenia kierowcy ochroną objęta jest konkretnie wskazana osoba. Ubezpieczenia te są z reguły tańsze od ubezpieczeń pojazdów.

Pakiety dodatkowe

Coraz większą popularność na naszym rynku zyskują ubezpieczenia, które obejmują ochroną działalność przedsiębiorców oraz osób wykonujących wolne zawody. Produkty te bardzo często umożliwiają  oprócz produktu podstawowego zakup pakietów dodatkowych.

Podstawowy zakres pakietów oferuje z reguły dochodzenie roszczeń odszkodowawczych za szkodę na osobie, np. uszkodzenie ciała pracownika powstałe w wyniku bezprawnego działania innej osoby, dochodzenie roszczeń obejmujących tzw. utracone korzyści powstałe w wyniku uszkodzenia ciała na skutek złamania nogi na nieodśnieżonym chodniku, lub mieniu,  np. uszkodzenie sprzętu elektronicznego, mebli.

W przypadku dochodzenia roszczeń przedsiębiorcy w grę może np. wchodzić  jego obrona przed sądem w sprawach karnych  przed zarzutem popełnienia przestępstwa narażenia pracowników na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu przez naruszanie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz obrona przed sądem w sprawach o wykroczenie, np. za niewłaściwą organizację stanowisk pracy czy też brak profilaktycznych badań lekarskich.

Standardem jest również dochodzenie roszczeń wynikających z umów ubezpieczenia zakupionych przez osoby ubezpieczone, choćby ubezpieczenia na życie członków zarządu firmy.

Niektóre produkty umożliwiają pomoc przedsiębiorcom w dochodzeniu roszczeń w stosunku do pracowników ubezpieczonego za spowodowane przez nich szkody.

Chodzi np. o zniszczenie mienia firmy – maszyny, komputera, telefonu, banera reklamowego, dochodzenie roszczeń ze stosunku pracy  czy w związku z naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych i zwolnieniem pracownika, porzuceniem pracy, bezpodstawnym oskarżeniem o mobbing.

Możliwa jest też obrona interesów przedsiębiorcy przed roszczeniami ze stosunku pracy, choćby w przypadku skierowania przez pracownika bezpodstawnego roszczenia o odszkodowanie.

Zadzwoń do ubezpieczyciela

Jak korzystać z ubezpieczeń ochrony prawnej? Dokładnie tak samo, jak z innych ubezpieczeń majątkowych.

W razie wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego objętego  polisą należy niezwłocznie skontaktować się z ubezpieczycielem. Można to zrobić telefonicznie, e-mailem, faksem. Wszystko po to, by uzyskać informacje, które mogą ułatwić skuteczne dochodzenie roszczeń, obronę, a także zabezpieczenie dowodów.

W przypadku ubezpieczeń ochrony prawnej trudniejsze może być zdefiniowanie momentu zaistnienia samego wypadku ubezpieczeniowego.   Definicje wypadków ubezpieczeniowych uzasadniających udzielenie świadczenia ubezpieczeniowego wskazane są w ogólnych warunkach ubezpieczenia mających zastosowanie do konkretnej umowy.

Przykładowo wypadkiem ubezpieczeniowym przy dochodzeniu roszczeń może być powstanie szkody, gdy za moment powstania wypadku ubezpieczeniowego uznaje się dzień powstania szkody.

W postępowaniu karnym oraz w postępowaniu w sprawach o wykroczenie wypadkiem ubezpieczeniowym może być naruszenie lub podejrzenie o naruszenie przepisów prawa karnego czy o wykroczeniach, gdzie za moment powstania wypadku ubezpieczeniowego uważa się dzień, w którym nastąpiło to faktyczne lub domniemane naruszenie.

Kolejny etap  to formalne zgłoszenie zdarzenia do ubezpieczyciela. Zgodnie z obowiązującymi przepisami po zgłoszeniu  zakład ubezpieczeń przeprowadza postępowanie wyjaśniające, zmierzające do ustalenia odpowiedzialności za zgłoszony wypadek ubezpieczeniowy. Często na koniec tego postępowania, zanim sprawa trafi do prawnika i sądu, ubezpieczyciel podejmuje w imieniu swojego klienta próbę ugodowego zakończenia sporu.

Jeśli strony nie znajdą satysfakcjonującego rozwiązania problemu, zakład ubezpieczeń wydaje pozytywną decyzję ubezpieczeniową. Jest to gwarancja, że towarzystwo będzie pokrywało koszty postępowania przed sądem zgodnie z warunkami umowy ubezpieczeniowej. Kolejny etap to kontakt z dowolnie wybranym adwokatem/radcą prawnym, który jako pełnomocnik kieruje sprawę do sądu. Ubezpieczyciel wypłaca lub refunduje koszty na podstawie faktur.

Przy wyborze polisy przedsiębiorca powinien kierować się zakresem ochrony najlepiej przystosowanym do specyfiki prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, występowaniem karencji  – zakresem spraw nią objętych  oraz jej okresem obowiązywania,  a także wyłączeniami  – wypadkami ubezpieczeniowymi, które nie są objęte ubezpieczeniem.

Ważnym elementem jest również cena, chociaż w przypadku produktów ubezpieczeniowych zdecydowanie ważniejszy jest zakres oferowanej przedsiębiorcy ochrony oraz pula  wyłączeń. Trzeba też pamiętać, że produkty konkurencyjnych firm, pomimo podobnych nazw, mogą  zdecydowanie różnić się oferowaną ochroną. Dlatego przedsiębiorca musi uważnie zapoznać się z ofertą ubezpieczycieli.

Komentarz

Dziś na rynku jest wiele firm, które mają ubezpieczenia ochrony prawnej dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Często oferowane są one jako ubezpieczenia dodatkowe do ubezpieczeń podstawowych, tj. autocasco, OC, nieruchomości, mienia itp. Popularną formą ubezpieczeń ochrony prawnej jest również łączenie ich z ofertami kredytowymi oraz leasingowymi. Na rynku funkcjonują również ubezpieczyciele, których przedmiotem działalności jest wyłącznie ochrona prawna (w Polsce jedno towarzystwo, DAS).

Wykupując ubezpieczenie ochrony prawnej w pakiecie z innymi produktami, szczególną uwagę należy zwrócić na wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela.W naszym kraju ubezpieczenia ochrony prawnej nie są jeszcze popularne, choć znajdują coraz więcej zwolenników. Przyczyną jest nadal stosunkowo nieduża świadomość prawna obywateli, którzy z pomocy prawnika korzystają rzadko i raczej w ostateczności.

Ubezpieczenia ochrony prawnej w znaczący sposób zwiększają dostępność społeczeństwa do wykwalifikowanych prawników i pomocy prawnej. Dzięki temu szersze grono odbiorców może skutecznie i bez konsekwencji finansowych prowadzić działalność gospodarczą a przy tym korzystać z pomocy profesjonalnych prawników, nie ponosząc sądowego ryzyka dochodzenia roszczeń.

Oferta produktów ochrony prawnej (oprócz tych stricte konsumenckich) kierowana jest przede wszystkim do przedsiębiorców, którzy do tej pory nie korzystali z usług prawników (np. z uwagi na wysokie koszty), oraz tych, którzy mając świadomość kosztów postępowań sądowych, pragną zracjonalizować koszty obsługi prawnej. Produkty te są również często częścią pakietów socjalnych oferowanych pracownikom.

Z uwagi na bardzo dynamiczny rozwój tego sektora ubezpieczeń praktycznie każdy przedsiębiorca (bądź osoba wykonująca wolny zawód) znajdzie produkt odpowiedni dla siebie. Elastyczność nowoczesnych ubezpieczeń ochrony prawnej sprawia, że korzystanie z pomocy prawnika może stać się dostępne dla coraz większej liczby osób.

Pięć kroków  przedsiębiorcy

W razie zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego należy:1. Natychmiast skontaktować się z ubezpieczycielem  po to, by uzyskać niezbędne informacje i instrukcje.2. Zgłosić formalnie zdarzenie (wypadek ubezpieczeniowy) do ubezpieczyciela.3. Wybrać adwokata/radcę prawnego (pełnomocnika), który po podpisaniu pełnomocnictwa skieruje w imieniu ubezpieczonego sprawę do sądu.4.

Uzgodnić z wybranym pełnomocnikiem formę i sposób kontaktu (w tym przekazywania dokumentów niezbędnych do prowadzenia sprawy, informacji o konieczności ponoszenia kosztów postępowania oraz informacji o aktualnym etapie postępowania), dlatego bardzo ważny jest osobisty kontakt z wybranym adwokatem czy radcą prawnym.5.

Należy pamiętać, że ubezpieczyciel ochrony prawnej nie wykona za nas wszystkich czynności. Towarzystwo ubezpieczeń przekaże pełnomocnikowi zgromadzone dokumenty i informacje, pokryje koszty postępowania, ale osobą, której sprawa będzie rozstrzygana przed sądem, będzie ubezpieczonyi to on może zostać zobowiązany do osobistego stawiennictwa jako strona lub świadek.

Pomoc przy ochronie nieruchomości

Przedsiębiorcy zainteresowani są z reguły ochroną nieruchomości, na której lub w której prowadzą  działalność gospodarczą. Również i w tym zakresie pomocne będzie ubezpieczenie ochrony prawnej.

Może ono zagwarantować pomoc w dochodzeniu:

- odszkodowania za zniszczenie nieruchomości wskutek działania innej osoby – poplamienie elewacji budynku, wybicie szyby,

- naruszenia własności (posiadania) nieruchomości –  parkowanie pojazdów na terenie należącym do przedsiębiorcy, zajęcie terenu wskutek przesunięcia znaków granicznych – ogrodzenia,

- roszczeń z tytułu nieuzasadnionego zakłócenia korzystania z nieruchomości wskutek oddziaływań ze strony nieruchomości sąsiednich  – zalewanie, zaśmiecanie, przedostawanie się nieprzyjemnych zapachów oraz innych substancji, głośnej muzyki,

- roszczeń wynikających z umów najmu nieruchomości  – spory dotyczące czynszu najmu, niezbędnych napraw i utrzymania nieruchomości, terminu obowiązywania umowy,

- roszczeń wynikających z umów ubezpieczenia nieruchomości  – na skutek powodzi, pożaru, kradzieży, zniszczenia przez nieznanych sprawców.

Ubezpieczenia ochrony prawnej obejmują również dochodzenie roszczeń wynikających z naruszenia umów, których przedmiotem jest nabycie rzeczy ruchomych na cele przedsiębiorstwa (np. umowy gwarancji, rękojmi na sprzęt firmowy, komputery, telefony komórkowe).

W przypadku ubezpieczeń przedsiębiorstwa ochroną objęci są (w zależności od produktu)  wspólnicy, członkowie zarządu albo pracownicy ubezpieczającego.

Maciej Żyłka prawnik z DAS Towarzystwa Ubezpieczeń Ochrony Prawnej

Czytaj również:

Przedsiębiorca musi rozpoznawać ryzyko

Zobacz serwis:

Ubezpieczenia w firmie