Możliwe będzie to, gdy nie występuje o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na rachunek bankowy (w praktyce dotyczy przedsiębiorców wykonujących czynności zwolnione z VAT lub niebędących podatnikami VAT) i spełni warunki wynikające z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=345827]ustawy o swobodzie działalności gospodarczej [/link]oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] pozwalające na dokonywanie płatności podatku w formie gotówkowej, bez udziału rachunku bankowego (czyli nie jest obowiązany do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub jest mikroprzedsiębiorcą).
[srodtytul]Co mówią przepisy [/srodtytul]
Ustawodawca rozróżnia dwa rodzaje rachunków: osobisty oraz związany z działalnością gospodarczą. Pierwszy służy wyłącznie do ewentualnego zwrotu nadpłaty podatku dochodowego. Natomiast związany z działalnością gospodarczą jest rachunkiem, na który urząd skarbowy dokonuje zwrotu VAT.
Również przepisy prawa bankowego mówią o rachunkach wyłącznie dla osób fizycznych oraz dla osób, które prowadzą działalność zarobkową na własny rachunek (w tym dla przedsiębiorców).
[srodtytul]Zwrot PIT...[/srodtytul]
Ordynacja podatkowa mówi, że [b]zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu[/b] (art. 61 § 1).
Natomiast mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej mogą płacić podatki również w gotówce (art. 61 § 1b).
Mikroprzedsiębiorcą jest, zgodnie z art. 104 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż dziesięciu pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
A zatem zapłata podatku przez podatnika prowadzi do realizacji zobowiązania podatkowego, czyli do jego wygaśnięcia. [b]Aby jednak dana zapłata była identyfikowalna jako dokonana przez podatnika, powinna być dokonana z rachunku bankowego tego podatnika, chyba że jest mikroprzedsiębiorcą[/b] w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wtedy zapłata podatku może nastąpić w formie gotówkowej.
[srodtytul]... oraz VAT[/srodtytul]
W przypadku zaś, gdy przedsiębiorca jest podatnikiem VAT czynnym i w danym okresie rozliczeniowym wystąpi u niego nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, którą wskaże do zwrotu na rachunek bankowy zgodnie z art. 87 ust. 1 i 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link], zwrot ten może nastąpić jedynie na rachunek bankowy podatnika, związany z prowadzoną działalnością, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym bądź aktualizacyjnym (NIP-1).
W przypadku bowiem gdy podatek naliczony w okresie rozliczeniowym jest wyższy od podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zwrot różnicy (z pewnymi nieistotnymi tu zastrzeżeniami) następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek bankowy podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem.
[srodtytul]Czasem niezbędne[/srodtytul]
Przedsiębiorca może zatem zrezygnować z prowadzenia rachunku bankowego związanego z działalnością gospodarczą (rachunku firmowego), pod warunkiem że nie występuje o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym i spełni warunki pozwalające na dokonywanie płatności podatku w formie gotówkowej.
W przeciwnym razie posiadanie rachunku bankowego związanego z prowadzoną działalnością (rachunku firmowego) stanie się niezbędne. Potwierdza to interpretacja [b]Izby Skarbowej w Warszawie z 22 grudnia 2009 r. (IPPP1-443-1266/09-2/JB)[/b].
[ramka][b]Przykład[/b]
Jan Mucha prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą – specjalistyczną praktykę lekarską. Posiada dwa konta bankowe: osobiste i firmowe. Z uwagi na wysokie opłaty związane z posiadaniem konta firmowego chce z niego zrezygnować.
Ponieważ prowadzona przez Jana Muchę działalność gospodarcza polegająca na świadczeniu usług ochrony zdrowia co do zasady korzysta ze zwolnienia od VAT, nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym nie przysługuje mu prawo do zwrotu podatku na rachunek bankowy, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.
Jan Mucha spełnia też warunki określone w przepisach pozwalające płacić mu podatek w formie gotówkowej (bez udziału rachunku bankowego). Może więc rezygnować z prowadzenia rachunku związanego z działalnością gospodarczą i wszelkich płatności podatku dokonywać w formie gotówkowej.[/ramka]
[ramka][b]Decyduje wartość transakcji[/b]
Wymóg posiadania firmowego konta bankowego nakłada na wszystkich przedsiębiorców ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
Zgodnie z jej art. 22 dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.[/ramka]
