Pensja nie zawsze się należy za cały okres bez pracy

Sporne bywa jednak, za jaki okres przysługuje to wynagrodzenie.

[srodtytul]Zgłoszenie gotowości[/srodtytul]

Pracownikowi, który został niesłusznie zwolniony z pracy i wygrał sprawę przed sądem o przywrócenie do pracy, a następnie podjął pracę w wyniku wyroku sądu, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy.

W myśl bowiem art. 47 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link] [b]pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za dwa miesiące[/b], a gdy okres wypowiedzenia wynosił trzy miesiące – nie więcej niż za miesiąc.

Jeżeli zaś umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39 k.p. (w wieku przedemerytalnym), albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy.

Dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego (art. 47 k.p.).

Cechą charakterystyczną tego wynagrodzenia jest to, że staje się ono wymagalne dopiero w momencie podjęcia pracy w wyniku przywrócenia do niej przez sąd pracy, co należy rozumieć także jako zgłoszenie gotowości niezwłocznego podjęcia pracy (art. 48 § 1 k.p.).

[srodtytul]Zasiłek wyklucza[/srodtytul]

[b]Wynagrodzenie dla pracownika przywróconego do pracy nie ulega zmniejszeniu o wynagrodzenie uzyskane w tym czasie u innego pracodawcy[/b]. Żaden przepis nie wyłącza bowiem prawa do pełnego wynagrodzenia pracownika, który jest jednocześnie zatrudniony u innego pracodawcy. [b]Również zasiłek dla bezrobotnych nie podlega zaliczeniu na poczet wynagrodzenia[/b] za czas pozostawania bez pracy.

Inaczej jest, w razie gdy pracownikowi przysługiwało prawo do zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy, który określony jest w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=225D7AB74F4248A4D1323AF5F33115AF?id=352798]ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512)[/link].

Przepisy art. 12 i 17 tej ustawy wykluczają jednoczesne pobieranie zasiłku chorobowego i wynagrodzenia za pracę. Jeżeli pracownik, będąc niezdolny do pracy z powodu choroby, nie może świadczyć pracy i występuje o przyznanie zasiłku chorobowego, to zasiłek ten zastępuje wynagrodzenie za pracę.

Ta sama zasada ma zastosowanie do świadczenia rehabilitacyjnego z mocy art. 22 tej ustawy.

Odnosząc to do pracownika żądającego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, można przyjąć, że [b]wynagrodzenie to nie przysługuje mu za okres pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego.[/b]

Tak też wskazywał [b]Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 9 grudnia 2003 r. (I PK 81/03) oraz wyroku z 7 stycznia 2010 r. (II PK 164/09)[/b], stwierdzając, że czas pozostawania bez pracy, za który pracownikowi przywróconemu do pracy przysługuje wynagrodzenie, obejmuje okres, w którym pracownik mógł wykonywać pracę, tzn. był gotowy do podjęcia jej świadczenia, a wynagrodzenia za pracę został pozbawiony wyłącznie wskutek bezprawnej odmowy dopuszczenia go do pracy.

[b]Okres niezdolności do pracy, za który pracownik otrzymał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia, nie jest okresem pozostawania bez pracy.[/b]

Podobną wykładnię [b]Sąd Najwyższy przedstawił w uchwale z 15 maja 1992 r. (I PZP 27/92)[/b], stwierdzając, że jeżeli w okresie pozostawania bez pracy pracownik niezdolny do pracy uzyskał świadczenia rehabilitacyjne, to okres pobierania tego świadczenia odlicza się od okresu, za który pracownikowi przyznano wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w wyniku przywrócenia do pracy.

Nie ma bowiem podstaw, aby pracownik uzyskiwał jednocześnie dwa świadczenia: zasiłek chorobowy (świadczenie rehabilitacyjne) i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Byłby on wówczas w lepszej sytuacji niż niezdolny do pracy z powodu choroby pracownik pozostający w stosunku pracy, któremu przysługuje tylko jedno z tych świadczeń.

[srodtytul]Pobieranie renty[/srodtytul]

Ponadto pracodawca nie ma obowiązku wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy za okres pobierania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Zwracał na to uwagę [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 16 sierpnia 2005 r. (I PK 11/05)[/b], stwierdzając, że okres pobierania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z dodatkiem pielęgnacyjnym z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji podlega wyłączeniu z okresu, za który przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Jolanta J. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Pracodawca wypowiedział jej umowę o pracę, wskazując, że wadliwie wykonuje ona swoje obowiązki. Umowa rozwiązała się z dniem 31 maja 2009 r. Jolanta J., nie godząc się na takie rozwiązanie umowy, złożyła pozew do sądu pracy, domagając się przywrócenia do pracy.

W toku procesu okazało się, że w momencie otrzymania wypowiedzenia Jolanta J. była w wieku przedemerytalnym. Sąd, uznając, że wypowiedzenie naruszało przepisy kodeksu pracy, przywrócił ją do pracy. Wyrok ten uprawomocnił się 1 marca 2010 r.

Jolanta J. zgłosiła się do pracy 4 marca 2010 r. Po kilku dniach pracy zażądała wypłaty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Gdy pracodawca odmówił, Jolanta J. wystąpiła z pozwem do sądu.

W toku postępowania okazało się, że przez okres od 1 sierpnia 2009 r. do 28 lutego 2010 r. pobierała ona rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Sąd częściowo uwzględnił jej żądanie, ale zasądzając wynagrodzenie, odliczył okres pobierania tej renty. [/ramka]

[i]Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach[/i]