Zgodnie z art. 60 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link], z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Zasadę tę należy również odpowiednio stosować do relacji pracowniczych.
W odniesieniu zatem do rozwiązania umowy o pracę wola stron może być wyrażona przez każde zachowanie ujawniające dostatecznie ich wolę. Znajduje to zastosowanie do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, dla której k.p. nie przewiduje formy pisemnej.
Można więc sobie wyobrazić sytuację, w której pracodawca i pracownik chcą rozwiązać stosunek pracy i mimo iż nie sporządzają porozumienia w formie pisemnej, to ich zachowanie jednoznacznie wyraża ich zamiar. W takiej sytuacji dopuszczalne jest uznanie, że doszło do rozwiązania umowy o pracę w sposób dorozumiany.
Potwierdza to również stanowisko [b]Sądu Najwyższego, który stwierdził w wyroku z 20 sierpnia 1997 r. (I PKN 232/97)[/b], że umowę o pracę na czas określony można rozwiązać na mocy porozumienia stron przez czynności konkludentne.
[b]Nie można również wykluczyć sytuacji, w której przez określone zachowanie dojdzie do wypowiedzenia umowy o pracę bądź jej rozwiązania bez wypowiedzenia. [/b]
Co prawda przepisy kodeksu pracy w sposób szczegółowy określają wymogi, jakie powinno spełniać zarówno wypowiedzenie, jak i rozwiązanie bez wypowiedzenia (m.in. zgodnie z art. 30 § 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link], oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie), jednak niezachowanie tych wymogów nie będzie powodowało, że nie zostało skutecznie złożone oświadczenie woli.
O ile można wtedy mówić, iż rozwiązanie umowy nastąpiło w sposób bezprawny, o tyle nawet bezprawne czynności zmierzające do rozwiązania stosunku pracy są skuteczne i mogą być podważone wyłącznie w drodze odpowiedniego powództwa.
Pamiętać należy jednocześnie, że akceptując samą możliwość uznania, iż do rozwiązania umowy o pracę czasami dojdzie w sposób dorozumiany, to należy to dopuszczać tylko w sytuacjach niebudzących wątpliwości (tj. wtedy, gdy wola została wyrażona w sposób dostateczny).
Jak bowiem stwierdził [b]SN w wyroku z 13 stycznia 2005 r. (II PK 113/04)[/b], samo niedopuszczenie pracownika do pracy przez pracodawcę pozostającego w błędnym przekonaniu o rozwiązaniu się terminowej umowy o pracę z upływem okresu, na jaki była zawarta, nie jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia.
[i]Autor jest aplikantem radcowskim w Kancelarii Prawnej GESSEL [/i]