Zezwolenie na prowadzenie apteki może uzyskać osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, co w praktyce wyklucza działanie w formie spółki cywilnej. [b]Nie może jej natomiast prowadzić ten, kto już ma hurtownię farmaceutyczną. [/b]
Ograniczenia dotyczą też lekarzy i stomatologów. Dostaną oni wprawdzie zezwolenie na prowadzenie takiego biznesu, ale gdy przedstawią oświadczenie o niewykonywaniu zawodu lekarza. Z odmową spotkają się też ci przedsiębiorcy (także członkowie spółek kapitałowych), którzy mają powyżej jednego procentu aptek w danym województwie. A także osoby, którym w ciągu ostatnich trzech lat cofnięto zezwolenie na prowadzenie apteki lub hurtowni farmaceutycznej.
O ile formalnych wymagań wobec właściciela apteki jest niewiele, o tyle personel pracujący w niej musi być dobrze wyszkolony, a sam obiekt ma spełniać wyśrubowane wymagania.
[srodtytul]Magister zawsze obecny[/srodtytul]
Kierownikiem apteki może być tylko farmaceuta, czyli osoba z wyższym (zazwyczaj magisterskim) wykształceniem w tym zakresie. Kto spełnia wymóg wyższego wykształcenia - mówi dokładnie art. 2b [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=278088]ustawy o izbach aptekarskich (tekst jedn. DzU z 29 lipca 2008 r. nr 136, poz. 856 ze zm.)[/link]. Odnosi się on zarówno do kwalifikacji rodzimych specjalistów, jak i zagranicznych.
Sam dyplom nie wystarczy. [b]Kierownik musi mieć co najmniej pięcioletni staż pracy w aptece. [/b]Trzyletni staż dopuszczalny jest tylko wtedy, gdy taka osoba posiada specjalizację z zakresu farmacji aptecznej. Ponadto farmaceuta może prowadzić tylko jedną aptekę.
Przepisy określają też granicę wieku, do którego wolno takiej osobie szefować aptece. Co do zasady nie może ona ukończyć 65. roku życia. Za zgodą wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego i po zasięgnięciu opinii okręgowej izby aptekarskiej dla prowadzącego aptekę ten okres może być przedłużony do 70. roku życia.
Farmaceuta powinien być obecny w aptece zawsze w godzinach jej pracy. Na czas swojej nieobecności kierownik apteki wyznacza zastępstwo.
[srodtytul]Pomoże tylko technik[/srodtytul]
Nie tylko kierownik, ale i pozostali merytoryczni pracownicy apteki muszą być fachowcami. Farmaceutom pomagać mogą technicy farmaceutyczni w granicach ich uprawnień zawodowych. Ci, którzy mają dwuletnią praktykę przy lekach w pełnym wymiarze czasu pracy, mogą sporządzać, wytwarzać i wydawać niektóre medykamenty, ale nie te, które zawierają bardo silnie działające substancje.
[srodtytul]W kiosku nie da rady...[/srodtytul]
Przedsiębiorca musi dysponować odpowiednim lokalem.[b] Apteka ogólnodostępna może stanowić odrębny budynek albo być usytuowana w obiekcie o innym przeznaczeniu[/b].
Warunkiem jest jednak wydzielenie od innych lokali i innej działalności i odpowiednio duża powierzchnia. Powinna się składać z części podstawowej i pomocniczej. Ta pierwsza nie może być mniejsza niż 80 mkw. (w aptekach w małych miejscowościach – do 1,5 tys. mieszkańców oraz na terenach wiejskich - powierzchnia ta nie może być mniejsza niż 60 mkw.).
W skład powierzchni podstawowej wchodzą:
- izba ekspedycyjna, czyli sprzedaży;
- izba recepturowa;
- izba do sporządzania produktów homeopatycznych – jeżeli apteka przygotowuje takie leki (trzeba wtedy pamiętać o zwiększeniu powierzchni podstawowej apteki);
- zmywalnia;
- magazyn (magazyny) produktów leczniczych;
- magazyn lub magazyny do przechowywania przedmiotów służących m.in. do pielęgnacji niemowląt i chorych, kosmetyków, środków higienicznych czy np. suplementów diety, jeżeli taki asortyment jest prowadzony przez aptekę;
- pomieszczenie administracyjno-szkoleniowe;
- komora przyjęć usytuowana w pobliżu wejścia do apteki przeznaczonego dla dostaw towaru i dla personelu;
- archiwum.
Korytarze, przedsionki, pomieszczenie socjalne, szatnia dla personelu (dopuszcza się usytuowanie jej w komorze przyjęć), łazienka, schowek na sprzęt porządkowy i środki czystości to elementy powierzchni pomocniczej.
Ustawa nie określa ich minimalnej powierzchni, ale nie można ich wliczyć do powierzchni podstawowej.
Ponadto do miejsca sprzedaży (izby ekspedycyjnej) muszą mieć wygodny dostęp osoby niepełnosprawne.
[srodtytul]...w suterenie też[/srodtytul]
Apteka ogólnodostępna powinna być usytuowana na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, pod warunkiem że podłoga tego pomieszczenia znajduje się na poziomie lub powyżej poziomu urządzonego terenu budynku.
Możliwe jest natomiast umieszczenie pozostałych pomieszczeń na innych kondygnacjach – pod warunkiem że lokal stanowić będzie wydzieloną całość, tak by każde pomieszczenie było dostępne bez konieczności wychodzenia na zewnątrz. Do lokalu muszą też być dwa odrębne wejścia – jedno dla personelu i dostaw, drugie – dla klientów.
[srodtytul]Porządek i wentylacja[/srodtytul]
O tym, jak muszą być wyposażone i jakie warunki mają spełniać poszczególne pomieszczenia, mówią szczegółowo rozporządzenia. Nie tylko do prawa farmaceutycznego, ale i budowlanego czy też prawa pracy.
Generalnie miejsca, w których przechowywane są produkty lecznicze i wyroby medyczne, muszą być czyste i łatwe do utrzymania w czystości, suche, odpowiednio wentylowane, a produkty lecznicze i wyroby medyczne zabezpieczone przed działaniem promieni słonecznych. Ważny jet też sposób obchodzenia się z medykamentami.
Produkty lecznicze i wyroby medyczne przechowuje się w sposób staranny, zabezpieczający je przed zakurzeniem, zabrudzeniem i zniszczeniem. Nie mogą one dotykać bezpośrednio ścian i podłóg w miejscu ich składowania. Szczegóły są skomplikowane i projekt rozmieszczenia pomieszczeń i dostosowania ich do poszczególnych funkcji trzeba zlecić fachowcowi.
Zresztą wykonany przez specjalistę plan i opis techniczny pomieszczeń jest także niezbędny przy ubieganiu się o zezwolenie na otwarcie apteki. Nie obejdzie się też bez opinii inspektora sanitarnego.
[ramka][b]Decyzja należy do inspektora[/b]
[b] Apteka ogólnodostępna może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez właściwego wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego.[/b] Aby otrzymać zezwolenie, trzeba praktycznie mieć już wszystko dopięte na ostatni guzik.
Wraz z wnioskiem (z oznaczeniem nazwy i adresu podmiotu, NIP i numerem PESEL, adresem i nazwą apteki oraz datą podjęcia działalności) złożyć trzeba też dokumenty świadczące o tytule prawnym do pomieszczeń lokalu, wyciąg z rejestru, plan i opis techniczny pomieszczeń sporządzony przez osobę uprawnioną, opinię Inspekcji Sanitarnej, imię i nazwisko farmaceuty odpowiedzialnego za prowadzenie apteki.
Za udzielenie zezwolenia na prowadzenie apteki pobierana jest opłata ustalana na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wynosi ona pięciokrotność tego wynagrodzenia, czyli od 1 stycznia 2010 r. – 6585 zł. Za zmianę zezwolenia lub jego przedłużenie pobiera się opłatę w wysokości połowy tej kwoty, czyli 3293 zł.[/ramka]