Koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki. Płaci je ta strona, która wnosi do sądu pismo (od zasady tej są jednak wyjątki).

Opłata należy się m.in., gdy wnosimy do sądu pozew, apelację, zażalenie, skargę kasacyjną, sprzeciw od wyroku zaocznego czy wniosek o ogłoszenie upadłości albo o wpis do księgi wieczystej i wykreślenie z niej. Pamiętajmy, że nawet jeśli pismo wnosi kilka osób, opłata jest jedna.

Z kolei wydatki obejmują m.in. koszty podróży strony zwolnionej od kosztów sądowych związane z nakazanym przez sąd jej osobistym stawiennictwem, zwrot kosztów podróży i noclegu oraz utraconych zarobków lub dochodów świadków, wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie. Do wydatków należą też m.in. koszty ogłoszeń. Co istotne, przedsiębiorcy nie będą obciążały wydatki związane z doręczaniem pism sądowych.

[srodtytul]Ile wyniesie opłata[/srodtytul]

Opłatę uiszczamy przy wniesieniu do sądu pisma, które jej podlega. Opłata jest stała, stosunkowa albo podstawowa. Stała jest pobierana w sprawach o prawa niemajątkowe oraz w niektórych sprawach o prawa majątkowe w jednakowej wysokości, niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia.

[b]Pamiętajmy, że opłata stała nie może być niższa niż 30 zł i wyższa niż 5000 zł.[/b]

Inne są zasady pobierania opłaty stosunkowej. Jest ona płacona w sprawach o prawa majątkowe. Wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 tys. zł.

Kolejna to opłata podstawowa. Pobierana jest w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej lub stosunkowej. Wynosi 30 zł i stanowi minimalną opłatę, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie (chyba że co innego wynika z przepisów).

[srodtytul]Słone stawki za proces [/srodtytul]

Przedsiębiorca, który wniesie do sądu pozew o ochronę dóbr osobistych czy niemajątkowych praw autorskich, a także ochronę niemajątkowych praw wynikających z uzyskania patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego lub zdobniczego, prawa ochronnego na znak towarowy, od pozwu zapłaci stałą opłatę w wysokości 600 zł.

Znacznie mniej będzie kosztowało założenie sprawy o naruszenie posiadania. Tu opłata od pozwu wynosi tylko 200 zł. Jeśli sprawa przedsiębiorcy rozpoznawana jest w postępowaniu uproszczonym, od pozwu pobierana jest opłata, której wysokość zależy od wartości przedmiotu umowy. Wynosi ona przy wartości:

- do 2000 zł – 30 zł,

- ponad 2000 zł do 5000 zł – 100 zł,

- ponad 5000 zł do 7500 zł – 250 zł,

- ponad 7500 zł – 300 zł.

[srodtytul]Drogie sprawy gospodarcze[/srodtytul]

Na wydatki muszą przygotować się również wspólnicy spółek. W sądzie musimy zapłacić stałą opłatę w wysokości 2000 zł od pozwu w sprawie o rozwiązanie spółki, wyłączenie wspólnika ze spółki, uchylenie uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki. Tyle samo kosztuje pozew o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki, a także o ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółki.

Mniej zapłacimy w sprawie o unieważnienie przetargu. Tu pozew kosztuje 1500 zł. O bardzo małych kosztach mogą mówić dochodzący sprawiedliwości w sprawach z zakresu ochrony środowiska. Tu opłata od pozwu wynosi zaledwie 100 zł.

[srodtytul]Spory z pracownikami[/srodtytul]

Jeśli podwładny pozwie przedsiębiorcę do sądu lub gdy właściciel firmy postanowi spotkać się na sali sądowej ze swoim dawnym pracownikiem, w grę wchodzi konieczność uiszczenia opłaty podstawowej (30 zł). Płacimy ją wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Pamiętajmy jednak, że w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa 50 tys. zł, pobierana jest od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłata stosunkowa.

Pracownik i pracodawca uiszczają opłatę podstawową od pism podlegających opłacie także w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy wytoczonej z powództwa inspektora pracy.

[srodtytul]W rejestrze potrzebny gruby portfel[/srodtytul]

Przedsiębiorcy, którzy powinni dokonać wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym, muszą przygotować się na całkiem spore wydatki. Od wniosku o zarejestrowanie w rejestrze muszą zapłacić opłatę stałą 1000 zł. Gdy rejestrowana jest spółka osobowa, opłata wynosi 750 zł.

To niejedyne wydatki, z jakimi musimy się liczyć. Jeśli będziemy chcieli wpisać dłużnika w rejestrze dłużników niewypłacalnych, będzie nas to kosztowało 300 zł. Zapłacimy też za zmiany w już dokonanych wpisach, m.in. opłata od wniosku o dokonanie zmiany wpisu dotyczącego podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców wynosi 400 zł.

[srodtytul]Czynności kancelaryjne[/srodtytul]

W sądzie płacimy nie tylko za wniesienie pozwu. Zapłacimy też za drobne rzeczy, jak np. poświadczenie odpisu. Ile? 6 zł za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu. Opłata ta pobierana jest od wniosku o wydanie na podstawie akt: poświadczonego odpisu, wypisu lub wyciągu, odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem prawomocności, odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności, a także zaświadczenia.Gdy poświadczany odpis sporządzony jest w języku obcym albo zawiera tabele, pobierana jest opłata w podwójnej wysokości.

[i]Podstawa prawna:

– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=179014]ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (DzU nr 167, poz. 1398 ze zm.)[/link][/i]

[ramka][b]Można w ratach lub wcale[/b]

Zapłata należności Skarbu Państwa w związku z nieuiszczonymi kosztami sądowymi w postępowaniu cywilnym może być umorzona, odroczona albo rozłożona na raty, jeżeli natychmiastowe ich ściągnięcie byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami lub groziłoby dłużnikowi zbyt dotkliwymi konsekwencjami.

Zapłata należności sądowych może być na wniosek przedsiębiorcy rozłożona na raty lub odroczona na okres do dwóch lat, a w wyjątkowych wypadkach na okres do trzech lat. Niezapłacenie którejkolwiek raty w terminie powoduje natychmiastową wymagalność pozostałej części należności.

Należności sądowe mogą być też umorzone na wniosek przedsiębiorcy w części lub w całości, jeżeli wykazał, że ze względu na swoją sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów nie jest w stanie ich uiścić, a ściągnięcie należności pociągnęłoby zbyt ciężkie skutki dla dłużnika lub jego rodziny. Należności sądowe mogą być też umorzone z urzędu w części lub w całości, jeżeli:

- egzekucja ich była bezskuteczna i ponowne jej wszczęcie w czasie późniejszym byłoby bezcelowe,

- wszczęcie egzekucji okazało się niemożliwe albo byłoby bezcelowe wobec stwierdzenia, że suma uzyskana z egzekucji nie pokryłaby kosztów egzekucyjnych. [/ramka]