[srodtytul]Zwalnianych rozliczamy w krótszym okresie[/srodtytul]
[b]Firma wyznaczyła 10 października jako dzień wolny w zamian za 1 listopada. Jeden z pracowników złożył 26 października miesięczne wypowiedzenie. Ustaliliśmy, że rozstajemy się z nim za porozumieniem stron 31 października. Jak wykazać 10 października w jego ewidencji, skoro nie ma on wtedy prawa do wolnego? [/b]
Prawdopodobnie w zakładzie obowiązuje trzymiesięczny okres rozliczeniowy, w trakcie którego dochodzi do rozwiązania umowy. W świetle art. 151[sup]6[/sup] kodeksu pracy musimy w takiej sytuacji na nowo obliczyć wymiar czasu pracy dla skróconego okresu rozliczeniowego przypadającego między 1 a 31 października. Wymiar ten wynosi 184 godziny, a zatrudniony przepracuje w tym czasie 176 godzin, bo 10 października miał wolne. Nie ma zatem pełnego wymiaru. Za 10 października należy mu wypłacić wynagrodzenie przestojowe określone w art. 81 kodeksu pracy. Godząc się na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron, pracodawca przystał nieświadomie na to, że 10 października to dla zwalnianego usprawiedliwiona nieobecność. Gdyby strony rozeszły się jednak za wypowiedzeniem, upłynęłoby ono dopiero z końcem listopada. Wówczas dzień wolny 10 października nie stanowiłby problemu, gdyż przysługiwałby z mocy ustawy. [b]W spółce obowiązuje trzymiesięczny okres rozliczeniowy. Zatrudnieni pracują od poniedziałku do piątku, a w soboty mają wolne. Za 1 listopada szef wyznaczył wolne 10 listopada. Z jednym pracownikiem 1 listopada rozwiązuje umowę o pracę. Kiedy przyznać mu wolne za to święto i czy w ogóle ma do niego prawo? [/b]
Teraz też – tak jak w odpowiedzi na poprzednie pytanie – ustalamy wymiar dla skróconego okresu rozliczeniowego, wypadającego tym razem między 1 października a 1 listopada. Wynosi on 176 godzin [(4 tygodnie x 40 godzin) + (8 godzin x 3 dni) – (8 godzin x 1 dzień z tytułu 1 listopada)]. Jeżeli pracodawca nie odda zatrudnionemu dnia wolnego za 1 listopada, to przepracuje on wtedy 184 godziny; przekracza wymiar i ma nadgodziny. A wtedy trzeba wypłacić za nie normalne wynagrodzenie i 100-proc. dodatki. Gdy szef tego nie zrobi, popełni wykroczenie. Skoro jednak okres rozliczeniowy jest trzymiesięczny, a sytuacja wyjątkowa, wolno zmodyfikować grafik czasu pracy tak, by zatrudniony odebrał wolne za Święto Zmarłych jeszcze w październiku.
[b]A gdyby w październiku podwładny miał dzień urlopu? Czy wówczas też przekroczy wymiar czasu pracy? [/b]
[b]Tak[/b] Zgodnie z art. 130 § 3 kodeksu pracy wymiar czasu pracy obniżamy o godziny usprawiedliwionej nieobecności, np. o urlop, ale też o święto 1 listopada. Pracownik powinien zatem przepracować 168 godzin, a mimo to i tak przepracuje więcej, bo 176. Oznacza to, że udzielony urlop nie zbilansuje wolnego z tytułu święta i tym samym nie zniweluje liczby przepracowanych godzin nadliczbowych.
[b]Zakład rozlicza czas pracy według miesięcznego okresu rozliczeniowego. Za 1 listopada oddaje wolne 10 listopada. Co z osobą przyjmowaną do pracy od 2 listopada? Należy się jej wolne za Święto Zmarłych? [/b]
[b]Nie[/b] Pracodawca liczy wymiar czasu pracy dla skróconego okresu rozliczeniowego, tj. od 2 listopada. Wymiar dla miesięcznego okresu rozliczeniowego (listopad) obniżamy tylko o jedną dniówkę (osiem godzin) z tytułu Święta Niepodległości. Skoro święto to przypada we wtorek, nie trzeba oddawać pracownikowi wolnego kiedy indziej. Nie dostanie go również za 1 listopada, bo wówczas nie był jeszcze zatrudniony.
[srodtytul]Praca w święto to zwykle nadgodziny[/srodtytul]
[b]Zatrudniony przepracował w święto1 listopada dziesięć godzin i niespodziewanie osiem godzin w dniu wolnym udzielonym w zamian za Święto Zmarłych. Jak to zrekompensować?[/b]
Za pracę w święto poza normalnym wynagrodzeniem oddajemy dzień wolny do końca okresu rozliczeniowego albo wypłacamy 100-proc. dodatki za wszystkie dziesięć godzin pracy. Natomiast pracę w dniu wolnym odbieranym za Święto Zmarłych przypadające w wolną sobotę gratyfikujemy tak jak pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy – udzielamy dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego (art. 151[sup]3[/sup] kodeksu pracy).
[b]Szósty, wolny dzień tygodnia przypada w przedsiębiorstwie w środę, a sobota jest robocza. Czy trzeba oddać wolne za 1 listopada?[/b]
[b]Nie [/b]Wskutek święta pracownik nie utracił wolnego z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Za pracę w sobotę 1 listopada należy wypłacić normalne wynagrodzenie i 100-proc. dodatki z tytułu pracy w święto.
[b]Załóżmy, że zatrudniony będzie w firmie pełnił dyżur 10 listopada, który jest dniem wolnym z tytułu święta 1 listopada. Czy płacimy mu jak za nadgodziny?[/b]
Za dyżur pełniony w zakładzie oddajemy czas wolny, ale gdy są trudności z odbiorem wolnego, wypłacamy wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną; jeśli strony nie uzgodniły takiego składnika – 60 proc. wynagrodzenia. Inaczej będzie, gdy podwładny będzie pracował podczas dyżuru. Wówczas do końca okresu rozliczeniowego oddajemy mu dzień wolny albo płacimy 100-proc. dodatki za każdą godzinę aktywnego dyżuru.
[srodtytul]Wolne dla urlopowanych i chorych[/srodtytul]
[b]Pracownik przebywa na przełomie października i listopada na dziesięciodniowym zwolnieniu lekarskim. W trakcie choroby załoga firmy odbiera wolne za 1 listopada. Czy trzeba mu udzielić wolnego po powrocie do pracy? [/b]
[b]Nie [/b]Wyznaczając dzień wolny za święto 1 listopada, pracodawca wywiązał się z obowiązku. Choroba pracownika jest czymś nieplanowanym. Jedyne, co szef musi zrobić w tej sytuacji, to obniżyć jeszcze raz wymiar czasu pracy chorego o godziny usprawiedliwionej nieobecności. Ale uwaga, chodzi o godziny usprawiedliwionej nieobecności w pracy przypadające do przepracowania w trakcie absencji zdrowotnej. Od wymiaru nie odejmujemy zatem wolnego za 1 listopada, lecz tylko 72 godziny (9 dni choroby x 8 godzin).
[b]Tego dnia, gdy cały personel odbiera wolne za 1 listopada, jeden z pracowników wziął urlop. Czy laba obejmuje dzień Wszystkich Świętych i wolne udzielone z tego tytułu?[/b]
[b]Nie[/b] Urlopu udzielamy tylko na dni robocze. Szef nie powinien zatem zgodzić się na urlop w dzień, który sam ustanowił wolnym od pracy. Harmonogram czasu pracy ustalamy bowiem z wyprzedzeniem na cały okres rozliczeniowy, podając go do wiadomości załogi przed rozpoczęciem tego okresu. W opisywanej sprawie można jedynie zmienić organizację czasu pracy zatrudnionego, dając mu wolne za listopadowe święto w innym terminie. Ale uwaga: jak i kiedy należy tego dokonać, zależy od długości okresu rozliczeniowego. Jeżeli w grę wchodzi miesięczny, wolne możemy wskazać przed albo po urlopie, byle w listopadzie. Gdy natomiast mamy do czynienia z trzymiesięcznym okresem rozliczeniowym, to wolno go udzielić nawet w grudniu. Podkreślam jednak, że takich modyfikacji w grafikach dokonujemy wyjątkowo i tylko w porozumieniu z pracownikiem.
[srodtytul]Trudno zrobić grafiki[/srodtytul]
[b]Spółka przechodzi od listopada na równoważny system czasu pracy. Zatrudnieni będą pracować po 12 godzin na dobę. Jaki wymiar obowiązuje w listopadzie dla tej organizacji czasu pracy? A ile odejmujemy z wymiaru z tytułu święta: osiem czy 12 godzin? Proszę o podanie przykładowego grafiku.[/b]
Bez względu na zastosowany system czasu pracy listopadowy wymiar to 144 godziny. Nie ma przy tym znaczenia, że podwładni pracują w systemie równoważnym po 12 godzin dziennie. Przypominam, że wydłużona dniówka nie jest standardem. Dobowy, wydłużony wymiar czasu pracy należy zrównoważyć wolnym albo dniami wolnymi kiedy indziej. Dlatego też z tytułu świąt odejmujemy z wymiaru po osiem godzin.
[b]Zatrudnieni odbierają 21 listopada dzień wolny za Święto Zmarłych. Jak zaznaczyć tę nieobecność w ewidencji czasu pracy?[/b]
Z przepisów nie wynika, jak prowadzić ewidencję czasu pracy. Jeżeli sobota jest w firmie dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, to w rubryce dotyczącej nieobecności 21 listopada można wpisać przykładowo: art. 151[sup]3[/sup] kodeksu pracy.
[b]Właściciel firmy produkcyjnej zarządził, że pracownicy odbiorą wolne w zamian za 1 listopada w godzinach: cztery dni w miesiącu mają pracować krócej o dwie godzin. Czy to prawidłowo?[/b]
[b]Nie[/b] Skrócenie godzin pracy w niektóre dni tygodnia nie jest tożsame z oddaniem wolnego za święto. 1 listopada przypada w sobotę. Święto przypadające w dniu wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy powoduje, że zatrudniony utracił tzw. wolny szósty dzień tygodnia. Trzeba mu go oddać w całości, a nie w godzinach.
