Rozpatrując problem gromadzenia przez biura informacji gospodarczej informacji o zobowiązaniach, które uległy przedawnieniu oraz kwestii relacji pomiędzy przepisami ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych  i wymianie danych gospodarczych (DzU nr 81, poz. 530, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą",  a przepisami ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (DzU  nr 16, poz. 93, z późn. zm.) należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 14 i 15 ustawy wierzyciel może przekazać do biura informacji gospodarczej informacje na temat zobowiązań istniejących i wymagalnych. Ustawa określa także dodatkowe warunki, których spełnienie uprawnia wierzyciela do przekazania informacji gospodarczej do biura. Należą do nich, m.in.: minimalna wysokość zobowiązania, wymagalność zobowiązania od co najmniej 60 dni, wysłanie wezwania do zapłaty. Każde zobowiązanie spełniające ustawowe warunki zgłoszenia do biura jest wprowadzane do systemu. W celu zapewnienia, że system informacji gospodarczej będzie dysponował informacjami prawdziwymi i aktualnymi ustawodawca przewidział określone obowiązki zabezpieczające. Należą do nich m.in. zabezpieczone sankcją karną obowiązki wierzyciela dotyczące usunięcia informacji gospodarczych na temat zobowiązań wykonanych, wygasłych lub nieistniejących (art. 29 ust. 1 ustawy) czy obowiązki biura usunięcia informacji gospodarczych w przypadkach określonych w art. 31 ustawy, np.: usuwanie informacji na wniosek wierzyciela, przekazanych przez wierzyciela, z którym wygasła umowa bądź usuwanie informacji w związku z uzasadnioną informacją o nieistnieniu lub wygaśnięciu zobowiązania.

Jednocześnie przepisy ustawy Kodeks cywilny w art. 117 § 1 i 2 stanowią, że z zastrzeżeniem wyjątków ustawowych roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Skutkiem upływu terminu przedawnienia jest przekształcenie się zobowiązania cywilnego  w zobowiązanie niezupełne (naturalne). Oznacza to, że zobowiązanie nadal istnieje, jednak brak jest możliwości przymusowego wyegzekwowania tego zobowiązania, co wynika z faktu, że po stronie dłużnika, mimo trwania obowiązku, nie istnieje odpowiedzialność. Dodatkowo, przekształcenie zobowiązania sąd uwzględnia wyłącznie na zarzut zgłoszony przez pozwanego. W konsekwencji w zobowiązaniu przedawnionym:

Zatem zobowiązanie chociaż przedawnione jest zobowiązaniem istniejącym i wierzyciel może dochodzić tego zobowiązania w inny sposób niż na drodze sądowej. Ustawa nie przewiduje szczegółowych regulacji, które pozwalałyby bądź zabraniałyby przekazywania do biur informacji o przedawnionych zobowiązaniach. Wobec tego zobowiązanie przedawnione, jako zobowiązanie istniejące, może być zgłoszone do biura informacji gospodarczej na podstawie ogólnych zasad przekazywania informacji do biur określonych w art. 14 i 15 ustawy.

Gdy zobowiązanie się przedawni nie ma możliwości jego przymusowego wyegzekwowania. Nic jednak nie przeszkadza, aby je zgłosić do BIG

Jak się bronić, gdy naruszane są dobra  przedsiębiorcy

Co zrobić, gdy w lokalnych mediach, wygłaszane są nieprawdziwe informacje o mojej firmie?

W takim przypadku pozostaje rozważenie ewentualnego dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych, określonych w art. 23 i 24 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (DzU nr 16, poz. 93, z późn. zm.), dalej: k.c. Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Jak stanowi dalej art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, aby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli natomiast wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych (art. 24 § 2 k.c.).

W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia (art. 448 k.c.).

Tak więc, jeśli w programach lokalnych mediów dochodzi do naruszania przez osoby trzecie dóbr osobistych przedsiębiorcy, takich jak np. cześć, wizerunek, to wówczas  ma on możliwość przywrócenia stanu zgodnego z prawem poprzez żądanie złożenia stosownych oświadczeń przez osoby dokonujące naruszeń oraz żądanie zadośćuczynienia pieniężnego lub zasądzenia sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Roszczenie z tytułu naruszenia dóbr osobistych, powinno być skierowane do właściwego miejscowo sądu cywilnego.

Tylko jeden wpis  w ewidencji

Czy mogę posiadać kilka wpisów w CEIDG? Co mogę zrobić, gdy miałem wpisy w ewidencji działalności gospodarczej w kilku gminach?

Na wstępie należy zauważyć, że posiadanie przez przedsiębiorcę dwóch wpisów w CEIDG, jest stanem nieprawidłowym. Każdy przedsiębiorca będący osobą fizyczną może posiadać 1 wpis w CEIDG (albo poprzednio w ewidencji działalności gospodarczej). Dopuszczalne jest wskazanie przez przedsiębiorcę dodatkowych miejsc wykonywania działalności gospodarczej, ale wyłącznie w ramach jednego wpisu.

Zgodnie z obowiązującą poprzednio ustawą z 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (DzU nr 101, poz. 1178, z późn. zm.), zmiana miejsca zamieszkania przedsiębiorcy podlegała wpisowi przez organ ewidencyjny, który był właściwy przed zmianą. Po dokonaniu zmiany wpisu organ ewidencyjny dotychczas właściwy przesyłał zaświadczenie o wpisie do organu właściwego ze względu na nowe miejsce zamieszkania przedsiębiorcy. Właściwy organ ewidencyjny dokonywał z urzędu wpisu przedsiębiorcy do prowadzonej ewidencji działalności gospodarczej. Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej zawierało m. in. oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonywał działalność poza miejscem zamieszkania - również wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca.

Stosownie do art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (DzU. z 2010 r. nr 220, poz. 1447, z późn. zm.), dalej: s.d.g., w przypadku, gdy wpis zawiera dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, minister właściwy do spraw gospodarki wzywa przedsiębiorcę do dokonania odpowiedniej zmiany wpisu w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli, mimo wezwania przedsiębiorca nie dokona odpowiedniej zmiany swojego wpisu, minister właściwy do spraw gospodarki może wykreślić, w drodze decyzji administracyjnej, przedsiębiorcę z CEIDG.

Ile ochrony dla dłużnika

Jakie mechanizmy ochrony interesów osób zgłaszanych do biur informacji gospodarczej przewiduje ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych?

Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych stworzyła uczestnikom obrotu gospodarczego, z jednej strony, możliwość oceny wiarygodności płatniczej klienta przed zawarciem umowy, natomiast z drugiej strony przewidziała również mechanizmy ochrony interesów dłużnika zgłaszanego do biura.

Należą do nich:

– przedsiębiorcy, którzy zawarli z biurem umowę,

–inne biura (aktualnie trzy podmioty) oraz instytucje utworzone na podstawie art. 105 ust. 4 przepisów Prawa Bankowego, czyli aktualnie Biuro Informacji Kredytowej oraz

– podmioty kwalifikowane określone w art. 25 ustawy np.: prokurator generalny, komendant główny policji itp.;

Niezależnie od wymienionych powyżej ustawowych gwarancji ochrony praw dłużnika wszystkie dane dłużników gromadzone przez biura podlegają kontroli generalnego inspektora ochrony danych osobowych, co do prawidłowości ich przetwarzania i zgodności z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych.