Wprowadzanie kolejnych już zwolnień z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę lub odstąpienie od konieczności formalnego zgłoszenia inwestycji, w zakresie niektórych obiektów budowlanych, stanowią instrumenty które w sposób istotny mają wpłynąć na przyspieszenie rozpoczęcia prac budowlanych, a w konsekwencji skrócenie okresu realizacji inwestycji budowlanej.

Podział projektu budowlanego

Jedną z większych zmian wprowadzonych nowelizacją z dnia 13 lutego 2020 r. jest podział projektu budowlanego na trzy części. Celem takiego zabiegu legislacyjnego ma być zmniejszenie obciążenia organów administracji architektoniczno-budowlanej. Dodatkowo, intencją było szybsze przygotowanie dokumentacji projektowej, w szczególności w zakresie niezbędnym do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę.

W aktualnym stanie prawnym projekt budowlany dzieli się na:

  1. projekt zagospodarowania działki lub terenu,
  2. projekt architektoniczno-budowlany,
  3. projekt techniczny.

Warto wskazać, iż dotychczasowy projekt budowlany stanowił jednolity dokument. Obecnie, aby uzyskać decyzję organu administracji architektoniczno – budowlanej o wydaniu pozwolenia na budowę w pierwszej kolejności do wniosku załączamy projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z projektem architektoniczno-budowlanym. Projekt techniczny natomiast przedkładany jest organowi nadzoru budowlanego dopiero na etapie składania wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na użytkowanie.

Legalizacja samowoli budowlanych

Nowelizacja prawa budowlanego wprowadza także uproszczoną procedurę legalizacji samowoli budowlanych zrealizowanych przed 1995 r. a także obiektów wybudowanych bez uzyskania zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej po 1994 r., których budowa została zakończona co najmniej 20 lat temu.

CZYTAJ TEŻ: Praca zdalna – Polacy chcą uregulowania zasad zdalnej pracy

Podstawowym wymogiem dokonania legalizacji samowoli budowlanej jest dołączenie do zawiadomienia o zakończeniu budowy oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oświadczenia o terminie zakończenia budowy, inwentaryzacji powykonawczej oraz ekspertyzy technicznej.
Co więcej, legalizacja w drodze tej procedury możliwa jest bez wnoszenia opłaty legalizacyjnej.

CZYTAJ TEŻ: Urlop zaległy – do kiedy trzeba go wykorzystać?

Warto przy tym pamiętać, że okolicznością wyłączającą możliwość skorzystania z procedury uproszczonego postępowania legalizacyjnego jest wydanie postanowienia o wstrzymaniu budowy przed upływem 20 letniego terminu od dnia zakończenia budowy.

Przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę

Stosownie do treści nowo dodanego art. 40 ust. 1a ustawy prawo budowlane zgoda dotychczasowego inwestora nie będzie już wymagana, jeżeli własność nieruchomości lub uprawnienia wynikające z użytkowania wieczystego dotyczącego nieruchomości objętej decyzją po wydaniu pozwolenia przeszły z dotychczasowego inwestora na nowego. Dotychczas inwestor, który chciał wstąpić w uprawnienia wynikające z pozwolenia na budowę, które zostało wydane poprzedniemu inwestorowi, był zobligowany do uzyskania jego zgody.

Termin stwierdzenia nieważności pozwolenia

Nowelizacja wprowadza pięcioletni termin, po którym stwierdzenie nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę oraz decyzji o pozwoleniu na użytkowanie nie będzie już możliwe.

CZYTAJ TEŻ: Koronawirus a biznes, pytania i odpowiedzi: kwarantanna

Dotychczasowy stan prawny umożliwiał wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie nieważności przedmiotowych decyzji w każdym czasie, co rzutowało na brak pewności po stronie zarządców budynków oraz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w takich obiektach.

Serwis e-budownictwo, w stronę cyfrowej transformacji w budownictwie

Wydaje się, że zmiany wprowadzane nowelizacją z 13 lutego 2020 r. to dopiero początek wcielania w życie długoterminowej wizji dobrze prosperującego procesu budowlanego na miarę XXI wieku. Strategiczny plan rozwoju branży budowlanej opiera się o nowe technologie i wykorzystanie tych zasobów w usprawnianiu procesów inwestycyjnych od projektu po oddanie budynku

CZYTAJ TEŻ: Ukraińcy nie zrezygnują z pracy w Polsce

Niemal równolegle do nowelizacji prawa budowlanego ruszył pilotażowy program Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego. Urząd zachęca do wysyłania elektronicznego wniosku z załącznikiem projektu budowlanego do organów administracji architektoniczno-budowlanej. Celem jest przede wszystkim zbadanie możliwości przesyłania dokumentów w procesie inwestycyjno-budowlanym elektronicznie za pomocą serwisu e-budownictwo.

CZYTAJ TEŻ: Kościński: Zmieniamy całą administrację finansową

Nie da się ukryć, że proponowane zmiany wpisują się w postulaty cyfryzacji procesu inwestycyjno – budowlanego podnoszone w ostatnich latach przez różne podmioty zaangażowane w proces budowlany. O tym, jak uzasadnione i potrzebne jest wprowadzenie funkcjonalnych rozwiązań usprawniających procesy administracyjne przekonaliśmy się również za sprawą pandemii Covid-19.

Strona e-budownictwo

Zgodnie z komunikatem zamieszczonym przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego strona e-budownictwo utworzona została z zamysłem, iż posłuży jako narzędzie dla inwestorów do elektronicznego wypełniania i wysyłania wniosków oraz zgłoszeń wraz załącznikami do organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego.

Obecnie na stronie e-budownictwo można wypełnić i wygenerować następujące formularze:

  • zgłoszenie robót budowlanych,
  • zawiadomienie o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych,
  • wniosek o przeniesienie praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia,
  • zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
  • wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę,
  • wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych,
  • wniosek o pozwolenie na rozbiórkę,
  • zgłoszenie rozbiórki,
  • wniosek o wydanie decyzji o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości,
  • oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane

Wszystkie wymienione wyżej dokumenty można już podpisać na stronie e-budownictwo za pomocą Profilu Zaufanego i przekazać wniosek do urzędu za pośrednictwem ePUAP.

Cyfrowa przestrzeń budowlana w przygotowaniu

Należy przypuszczać, że cyfryzacja branży budowlanej stanowi zapowiedź przyspieszenia realizacji wszystkich projektów a także usprawni przepływ dokumentacji budowlanej. Nie ulega też wątpliwości, że katalizatorem obrania kurs na cyfrową transformację budownictwa stała się pandemiczna rzeczywistość. Na finalny efekt w postaci zintegrowanego systemu i stworzenia bazy danych umożliwiającej korzystanie z Elektronicznego Dziennika Budowy czy centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowane musimy jeszcze poczekać.

Autorem tekstu jest Konrad Bończak, radca prawny oraz Magdalena Łabuda, aplikant radcowski z Kancelarii Radców Prawnych Tomasz Czapczyński.  Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.