- Pracownikowi brakują 4 lata i miesiąc do osiągnięcia wieku emerytalnego, a ma trzymiesięczny okres wypowiedzenia. Czy wolno dać mu wymówienie, jeśli upłynie ono w okresie ochronnym, czyli w 4-letnim wynikającym z kodeksu pracy? Czy w tym okresie można zastosować zwolnienie dyscyplinarne? – pyta czytelnik.

Z art. 39 kodeksu pracy wynika, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Co istotne, zakaz wypowiadania umów wobec osób objętych art. 39 k.p. odnosi się do wszystkich rodzajów umów, które mogą być wypowiedziane.

Szczególna trwałość zatrudnienia pracowników w wieku przedemerytalnym jest ochroną bezwzględną. W konsekwencji w 4-letnim okresie zakazuje się składania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę. Co istotne, z literalnego brzmienia tego przepisu wynika jednak, że zgodne z prawem jest złożenie takiego oświadczenia przed osiągnięciem wieku przedemerytalnego, nawet jeśli ten wiek pracownik przekroczy w okresie biegnącego wypowiedzenia. Potwierdza to np. wyrok Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 1999 r. (I PKN 643/98). Wskazano w nim, że zakaz wypowiedzenia angażu z art. 39 k.p. nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku „przedemerytalnego", chociażby ten wiek pracownik przekroczył w okresie wypowiedzenia. W konsekwencji jeżeli w dacie złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu pracownik nie był jeszcze w wieku przedemerytalnym w rozumieniu art. 39 k.p., jego stosunek pracy rozwiąże się z chwilą upływu okresu wypowiedzenia. I to bez względu na to, jak dużo czasu pozostało etatowcowi do osiągnięcia wieku emerytalnego umożliwiającego, biorąc pod uwagę także okres zatrudnienia, uzyskanie prawa do emerytury.

Z art. 39 k.p. wynika też, że ochrona przed wymówieniem przysługuje jedynie wtedy, gdy okres zatrudnienia umożliwia pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem wieku emerytalnego. Istotny jest więc nie tylko wiek zatrudnionego, ale także jego ogólny staż pracy (okres składkowy i nieskładkowy).

O możliwości natychmiastowego rozwiązania angażu w tym 4-letnim okresie ochronnym Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyroku z 20 grudnia 2013 r. (II PK 99/13). Zaakcentował w nim, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) i to również w okresie ochronnym przewidzianym w art. 39 k.p. W takim przypadku szczególna ochrona przed wypowiedzeniem przysługująca pracownikowi na podstawie tego przepisu ma znaczenie tylko przy roszczeniach, które przysługują etatowcowi w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy bez wypowiedzenia. Przyjąć więc należy, że ochrona przed wypowiedzeniem stosunku pracy w wieku przedemerytalnym nie wyklucza możliwości niezwłocznego rozstania, jeśli zachodzą ku temu przesłanki, czyli np. pracownik ciężko naru- szył podstawowe obowiązki służbowe.

—Marcin Nagórek radca prawny

podstawa prawna: art. 39, art. 52 § 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1502 ze zm.)