W takim wymówieniu należy zaproponować podwładnemu pracę, do której wykonywania jest on zdolny w obecnym stanie zdrowia.
Jakie reguły
Wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy to podstawowy sposób zmiany treści stosunku pracy poprzez jednostronne oświadczenie pracodawcy. Jest ono konieczne, gdy modyfikacja ta dotyczy istotnych warunków pracy lub płacy albo jest niekorzystna dla pracownika.
Jednak stosunek pracy osób, które osiągnęły wiek przedemerytalny, korzysta ze szczególnej ochrony prawnej. Zgodnie z art. 39 kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć angażu pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeśli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Przepis ten z mocy odesłania zawartego w art. 42 § 1 k.p. stosuje się także do wypowiedzenia zmieniającego. Zasadniczo szef nie może złożyć wypowiedzenia zmieniającego seniorowi. Gdyby zaś tego dokonał, pracownik mógłby odwołać się do sądu i zostanie przywrócony do pracy. Ponadto może uzyskać od firmy wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez zajęcia. Od tego zakazu istnieją wyjątki. Jeden z nich określa art. 43 pkt 1 i 2 k.p.
Odstępstwa od zasady
Według niego pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, o którym mowa w art. 39 k.p., jeżeli wymówienie stało się konieczne ze względu na:
- wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu zatrudnionych u pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
- stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej realizacji.
Jeśli więc senior nie może wykonywać dotychczasowych zajęć z powodu stwierdzonych schorzeń, to – choć podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem – szef ma prawo zaproponować mu inne warunki pracy i płacy.
Do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu rozwiązującym umowę o pracę (art. 42 § 1 k.p.). Wypowiedzenie zmieniające musi zatem spełniać warunki formalne przewidziane dla wymówienia definitywnego. W szczególności trzeba je złożyć na piśmie i ma wskazywać przyczynę uzasadniającą taki krok. Przy tym przyczyna ta musi być zgodna z prawdą oraz konkretna. Taki wymóg wynika z odpowiednio tu stosowanego art. 30 § 4 k.p.
Propozycja zmiany
W wypowiedzeniu zmieniającym szef powinien zaproponować pracownikowi pracę odpowiednią dla niego, z uwzględnieniem jego aktualnego stanu zdrowia. Należy go też pouczyć, że jeżeli przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że na nie przystał. Nie jest to jednak warunek obligatoryjny. Jeśli bowiem zabraknie takiego pouczenia, aż do końca okresu wypowiedzenia etatowiec może złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych modyfikacji. Natomiast trzeba mu wskazać, że ma prawo odwołać się od wypowiedzenia zmieniającego do sądu pracy. Wynika to z odpowiednio tu stosowanego art. 30 § 5 k.p.
Jeżeli pracownik nie przyjmie nowych warunków, złożone wypowiedzenie po upływie okresu wymówienia może doprowadzić do rozwiązania angażu. W takim przypadku przy rozstaniu firma wydaje zwolnionemu świadectwo pracy.
Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach
O czym pamiętać
- o zachowaniu okresu wypowiedzenia wynikającego z zakładowego stażu pracy zatrudnionego
- osobie w wieku przedemerytalnym można złożyć wypowiedzenie, jeśli uzyska ona rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
- z pracownikiem w wieku przedemerytalnym firma może zawrzeć porozumienie zmieniające (aneks do umowy) jego warunki pracy
- wolno rozwiązać angaż bez wypowiedzenia z winy pracownika również wtedy, gdy jest on w okresie ochronnym przewidzianym w art. 39 k.p.
Czego unikać
- wypowiadania warunków pracy i płacy pracownikom w wieku przedemerytalnym, gdy nie zachodzą szczególne okoliczności wymienione w przepisach
- zatajania w dokumencie wręczanym podwładnemu przyczyny wypowiedzenia zmieniającego warunki umowy zawartej na czas nieokreślony
- zaniechania pouczania etatowca o prawie odwołania od wypowiedzenia do sądu pracy
