Danuta Rutkowska, rzecznik prasowy Głównego Inspektora Pracy:
Przy zmianie czasu letniego na zimowy osoby wykonujące pracę w tym okresie będą pracować o godzinę dłużej. Na przykład osoba pracująca w nocy z 25 na 26 października br. na zmianie od 22 do 6 przepracuje nie osiem, lecz dziewięć godzin. Zgodnie ?z art. 80 kodeksu pracy, wynagrodzenie należy się za pracę wykonaną, a więc za pracę świadczoną w wymiarze dziewięciu godzin.
Warto przy okazji wspomnieć, choć może nieco na wyrost, że w sytuacji odwrotnej – tj. przy zmianie czasu zimowego na letni – pracownik świadczący pracę na zmianie od 22 do 6 faktycznie pracuje o godzinę krócej. W takim przypadku będzie to praca w niższym dobowym wymiarze, w związku z czym zatrudniony nie wypracuje w obowiązującym go okresie rozliczeniowym pełnego wymiaru czasu pracy. ?Nie może to jednak powodować obniżenia jego wynagrodzenia.
Czy pracodawca może uwolnić się od dodatkowej zapłaty za tę podwójną godzinę, decydując, że załoga zacznie pracę godzinę później lub skończy zmianę godzinę wcześniej?
Pracodawca może dokonać zmian w harmonogramie pracy w taki właśnie sposób, aby można ją było później rozpocząć lub wcześniej zakończyć. Powinien to jednak zrobić nie później niż siedem dni przed planowaną zmianą. Także pracowników trzeba poinformować o takiej zmianie nie później niż siedem dni przed dniem, w którym to nastąpi.
Czy jest możliwe, aby pracownik odpracował na zmianie, kiedy cofamy zegary, wcześniej udzieloną mu godzinę wolną na prywatne wyjście?
To również jest możliwe, ale tylko po uzgodnieniu z pracodawcą. To on podejmuje decyzje w tym zakresie i to do niego przede wszystkim powinien się zwrócić pracownik w takiej sprawie.
Czy przedsiębiorcy mają problemy z przestrzeganiem czasu pracy? Co sprawia im największe trudności?
Pracodawcy narzekają na trudności interpretacyjne ?i niespójność przepisów, ?a pracownicy – wskutek nieprzestrzegania prawa ?– nie są objęci należytą ochroną prawną i nie otrzymują np. wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych czy też pracują wbrew przepisom ?o odpoczynku dobowym ?i tygodniowym.
W trakcie prowadzonych każdego roku kontroli czasu pracy w zakładach różnych branż, inspektorzy pracy stwierdzają najwięcej nieprawidłowości w zakresie dotyczącym obowiązku określenia rozkładów czasu pracy i okresów rozliczeniowych w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub obwieszczeniu systemów czasu pracy.
Na wysokim poziomie utrzymuje się skala nieprawidłowości dotyczących prowadzenia ewidencji czasu pracy. Coraz więcej naruszeń dotyczy obowiązku zapewnienia pracownikom dnia wolnego w zamian za pracę w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Notujemy też wzrost odsetka pracodawców, którzy nie rekompensują zatrudnionym pracy w godzinach nadliczbowych wynikających zarówno z przekroczenia dobowej, jak i przeciętnie tygodniowej normy czasu pracy lub czynią to w sposób nieprawidłowy. Także kontrole przeprowadzone w bieżącym roku ujawniły przypadki szczególnie rażących naruszeń w zakresie zatrudniania w godzinach nadliczbowych i naruszania prawa do odpoczynku.
—rozmawiała Anna Abramowska
