Rz: Czy rodzice niebędący pracownikami, którzy objęci są ubezpieczeniem chorobowym, mogą dowolnie wymieniać się opieką nad dzieckiem w czasie pobierania zasiłku za czas dodatkowego urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego?
Jacek Dziekan:
Prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, podlegający ?z tego tytułu ubezpieczeniu chorobowemu, mimo że nie mają prawa do urlopów ?z tytułu rodzicielstwa, zachowują prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego macierzyńskiego ?i rodzicielskiego. Przy ustalaniu uprawnień do zasiłku macierzyńskiego dla tych osób stosuje się odpowiednio kodeksowe zasady o ich udzielaniu. O taki zasiłek może się ubiegać ubezpieczona matka lub ubezpieczony ojciec dziecka. Udziela się go odpowiednio na zasadach określonych ?w kodeksie pracy i ustawie ?o świadczeniach ?z ubezpieczenia chorobowego w razie choroby ?i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159).
Czy takich rodziców obowiązują kodeksowe zasady dotyczące wybierania tych uprawnień, ?tzn. maksymalnie dwie części zasiłku za czas odpowiadający dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu i najwyżej ?trzy części zasiłku za czas pokrywający się z urlopem rodzicielskim?
Tak. Zasiłek macierzyński za dodatkowy urlop macierzyński przypada bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za część odpowiadającą podstawowemu urlopowi. Świadczenie za czas pokrywający się ?z dodatkowym urlopem macierzyńskim może być przyznane jednorazowo lub najwyżej w dwóch częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności. Rodzice mogą się dzielić uprawnieniami do zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres w zakresie przysługującego łącznego wymiaru. Ubezpieczony ojciec dziecka może się ubiegać o zasiłek za dodatkowy okres, np. gdy matka pobierała zasiłek macierzyński za podstawowy okres, ale nie korzysta ?z niego, za dodatkowy okres w części lub za pełny okres. Rodzice mogą się też dzielić uprawnieniami do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający tygodniom urlopu rodzicielskiego. Dopuszczalne jest korzystanie przez nich jednocześnie z zasiłku macierzyńskiego za okres pokrywający się z urlopem rodzicielskim, z zachowaniem ogólnej zasady wykorzystania łącznego wymiaru zasiłku najwyżej w trzech częściach, nie krótszych niż osiem tygodni. Łączny wymiar zasiłku macierzyńskiego branego przez oboje rodziców nie może przekraczać maksymalnego wymiaru, tj. 26 tygodni.
Czy oboje rodzice ubezpieczeni z biznesu mogą wybierać jednocześnie zasiłek za czas dodatkowego macierzyńskiego (każde za trzy tygodnie), ?a bezpośrednio po nim razem zasiłek za urlop rodzicielski (każde po 13 tygodni)?
Ubezpieczeni rodzice mogą się dzielić prawem ?do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego, np. gdy matka pobierała zasiłek przez trzy tygodnie, ojciec może się ubiegać o to świadczenie za pozostały okres, czyli do trzech tygodni. Powinien on jednak przypadać bezpośrednio ?po okresie wykorzystanym przez matkę dziecka. Pamiętać bowiem należy, że ?z tych uprawnień rodzice ?nie mogą korzystać jednocześnie, gdyż przepisy tego nie przewidują.
Nie ma natomiast przeszkód, aby po wybraniu przez oboje rodziców zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres łącznie w pełnym wymiarze ubiegali się o jednoczesne korzystanie z zasiłku macierzyńskiego ?za okres odpowiadający urlopowi rodzicielskiemu. Przykładowo każde ?z rodziców może wystąpić ?z wnioskiem o zasiłek ?za 13 tygodni, tym samym wykorzystają oni łącznie pełny 26-tygodniowy wymiar tego zasiłku.
—rozmawiała ?Anna Abramowska
