Kredyty dla firm: Gwarancje de minimis cieszą się dużym powodzeniem

Już 20 tysięcy przedsiębiorców skorzystało z rządowego programu wsparcia. Wciąż jednak firmy mogą się ubiegać o pomoc przy zaciąganiu kredytów. Warto to zrobić. Gwarancja udzielona w 2013 r. w pierwszym roku jest bezkosztowa.

Publikacja: 10.10.2013 05:30

Kredyty dla firm: Gwarancje de minimis cieszą się dużym powodzeniem

Foto: www.sxc.hu

Michał Kołtuniak

Gwarancja de minimis jest połączeniem dwóch produktów. Z jednej strony opiera się na instrumencie finansowym służącym zabezpieczeniu spłaty kredytu. Jako taki instrument ten jest znany i stosowany na rynku. Gwarancja bankowa opiera się na współpracy trzech podmiotów. Z jednej strony występuje bank udzielający kredytu, z drugiej przedsiębiorca, który taki kredyt zaciąga i z trzeciej strony bank – gwarant, który oświadcza, że w razie jakiegoś niepowodzenia, utraty płynności czy innych kłopotów finansowych po stronie przedsiębiorcy, przejmie jego zobowiązania wynikające ze spłaty kolejnych rat kredytu. Taka konstrukcja daje wiele korzyści i kredytującemu, i przedsiębiorcy. Ten pierwszy jest dobrze chroniony. Właściwie nie ponosi żadnego ryzyka związanego z utratą środków, a przynajmniej to ryzyko po jego stronie jest mocno ograniczone. Z kolei przedsiębiorca, który dysponuje gwarancją, ma silniejszą pozycję przetargową. Może wynegocjować z bankiem korzystniejsze warunki kredytu, nie musi ustanawiać innych, dodatkowych zabezpieczeń (których ustanowienie może być kosztowne lub czasochłonne). W skrajnych przypadkach w ogóle otwiera mu tu drogę do kredytu bankowego. Może tak być w przypadku firm działających na rynku od niedawna, niemających tym samym długiej historii (mało wiarygodni dla banków) lub nie dysponujących majątkiem, który mógłby posłużyć jako zabezpieczenie spłaty kredytu (firma działa w wynajętym pomieszczeniu, cały swój sprzęt leasinguje). Wreszcie bank udzielający gwarancji także jest w pewnym stopniu chroniony, ponieważ zachowuje pełne prawo do dochodzenia roszczeń od przedsiębiorcy, jeżeli do wypłaty gwarancji rzeczywiście by doszło. W tym miejscu warto więc rozwiać pewne mity związane z gwarancjami de minimis.

To nie dotacja

Po pierwsze udzielenie gwarancji nie oznacza, że firma otrzymuje dodatkowe środki. Przedsiębiorca w ogóle nie widzi żadnych pieniędzy. Jeżeli do uruchomienia gwarancji rzeczywiście musiałoby dojść, środki te trafiają bezpośrednio do banku udzielającego kredytu i służą jego spłacie. Po drugie fakt uzyskania gwarancji w żadnym wypadku nie zwalnia przedsiębiorcy z jego zobowiązań. Nie można więc postępować lekkomyślnie, przyjmując, że kiedy firma nie spłaci kredytu, to zrobi to za nią bank – gwarant i sprawa będzie załatwiona. Tak nie będzie. Instytucja gwarantująca spłatę, po zaspokojeniu banku – kredytodawcy, będzie dochodzić zwrotu pieniędzy od przedsiębiorcy. I będzie miała do tego pełne prawo. Należy o tym pamiętać. Sens gwarancji jest tylko taki, że ma ułatwić przedsiębiorcy zaciągnięcie kredytu i sprawić, by ewentualnie jego koszty były niższe.

Z pomocą państwa

Jak zostało zauważone na początku, gwarancja de minimis nie jest zwykłą gwarancją, ale jest dodatkowo połączona z udzieleniem przez państwo pomocy, w tym wypadku tzw. pomo cy de minimis. Nie wchodząc w szczegóły odnośnie do generalnych zasad pomocy publicznej i tej specyficznej formy wsparcia, oznacza to tyle, że jej przyznanie powoduje, że ta gwarancja jest produktem wyróżniającym się na tle rynku. Innymi słowy jest przyznawana przedsiębiorcom na szczególnych, preferencyjnych warunkach. W szczególności chodzi tu o koszt całej operacji. W rynkowych warunkach za udzielenie gwarancji trzeba zapłacić. W zależności od kondycji finansowej firmy, kwoty gwarancji, rodzajów zabezpieczeń różne mogą być tego koszty. W przypadku gwarancji de minimis firma w ogóle nie płaci za pierwszy rok obowiązywania gwarancji (Uwaga! Dotyczy to gwarancji uruchomionych w tym roku). Za drugi rok opłata już jest, ale stosunkowo niewielka. Wynosi ona 0,5 proc. kwoty gwarancji.

PRZYKŁAD

Przyjmijmy, że przedsiębiorca zaciągnął kredyt obrotowy w wysokości 200 tys. zł. Ponieważ gwarancja może obejmować maksymalnie 60 proc. pożyczki, jej kwota to 120 tys. zł. Zatem koszt obsługi to 600 zł.

Garść konkretów

Gwarancje de minimis, przyznawane dzięki rządowemu programowi wsparcia, przeznaczone są wyłącznie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Innymi słowy z programu nie mogą skorzystać firmy duże. Ponadto zasady udzielania pomocy de minimis wykluczają tu firmy, które już wyczerpały limit takiej pomocy (co do zasady limit ten wynosi 200 tys. euro w ciągu trzech lat). Jeżeli więc przedsiębiorca korzystał w ostatnich latach z dotacji, ulg lub zwolnień podatkowych przyznawanych właśnie jako pomoc de minimis, musi sprawdzić, czy nie wyczerpał limitu. Z założenia gwarancja de minimis ma zabezpieczać spłatę kredytu obrotowego, czyli takiego przeznaczonego na finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa. Dlatego środki z kredytu mogą być wykorzystywane na zapłacenie faktur za zakupione towary i usługi. Kredyt ten może być wykorzystany do zapłaty podatków czy składek ZUS, a także do zapłaty innych zobowiązań, jakie powstały w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Środki mogą być nawet wykorzystane do spłaty kredytu w innym banku. Natomiast nie jest możliwa spłata kredytu w ramach jednego banku kredytem zabezpieczonym gwarancją BGK. Kredyt może być udzielony jako kredyt w rachunku bieżącym, jako linia kredytowa lub jako zwykły kredyt do pokrycia jednorazowych wydatków. Za udzielanie i obsługę gwarancji de minimis odpowiada Bank Gospodarstwa Krajowego. Jednak przedsiębiorca nie musi przechodzić tam żadnych dodatkowych procedur. Wszystko, co związane z tym produktem, ustala się w banku udzielającym kredytu. Jedyny warunek jest taki, że musi to być jeden z banków komercyjnych, który podjął w tym zakresie współpracę z BGK >patrz ramka – lista banków. Po prostu występując o kredyt obrotowy w jednej z tych instytucji, należy zaznaczyć, że chodzi o produkt objęty gwarancją de minimis. Więcej informacji o tym produkcie można znaleźć na stronie www.deminimis.gov.pl.

Najważniejsze parametry

Gwarancja de minimis:

- jest udzielana maksymalnie na okres 27 miesięcy,

- nie może przekroczyć 3,5 mln zł i 60 proc. kwoty kredytu obrotowego,

- nie obejmuje odsetek oraz innych kosztów związanych z kredytem obrotowym,

- jest zabezpieczona wekslem własnym in blanco przedsiębiorcy,

- udzielona w 2013 r. w pierwszym roku jest bezkosztowa, za drugi rok przedsiębiorca zapłaci prowizję w wysokości 0,5 proc. kwoty gwarancji.

- wartość pomocy de minimis udzielonej w formie gwarancji wyraża się za pomocą tzw. ekwiwalentu dotacji brutto, który wynosi 13,33 proc. udzielonej gwarancji. (dla przykładu maksymalna gwarancja w kwocie 3,5 mln zł odpowiada wartości pomocy publicznej w wysokości 110.851 euro wg średniego kursu euro w NBP w wysokości 4,2088 z 7 października 2013 r.).

Produkt w liczbach

Do końca września 2013 roku Bank Gospodarstwa Krajowego udzielił gwarancji 20 tysiącom przedsiębiorców (ok. 22 tys. transakcji), na kwotę ok. 4,2 mld złotych, co przełożyło się na kredyty obrotowe o szacunkowej wartości 7,2 mld złotych. Średnia wartość gwarancji wyniosła 192 tys. zł, a średnia wartość kredytu zabezpieczona gwarancją de minimis to ok. 331 tys. zł. Widoczny jest trend, że najwięcej przedsiębiorców skorzystało z gwarancji de minimis w regionach rozwiniętych gospodarczo, tj. w woj. mazowieckim, śląskim oraz wielkopolskim. Najliczniejszą grupą przedsiębiorców z sektora MSP (według liczby udzielonych gwarancji), która skorzystała z gwarancji de minimis są mikroprzedsiębiorcy (71 proc.). Z kolei mali przedsiębiorcy zaciągają relatywnie wyższe kredyty obrotowe – w konsekwencji ich udział w wartości przyznanych gwarancjach de minimis stanowi 41 proc. W strukturze udzielonych gwarancji de minimis według PKD kluczową role odgrywają branże związane z handlem (41 proc.), budownictwem (20 proc.) oraz przetwórstwem (18 proc.).