Sprawdzenie odbywa się na wezwanie budującego w ciągu 21 dni. Czasami jednak trzeba poczekać na nie trochę dłużej. W nadzorze bowiem ciągle są niedobory kadrowe. Kontrola jest bezpłatna.

Co trafia pod lupę inspektora

O terminie przeprowadzenia  kontroli nadzór zawiadamia inwestora w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wspomnianego wyżej wezwania. Inwestor ma obowiązek w niej uczestniczyć. Przeprowadza ją z upoważnienia właściwego organu nadzoru budowlanego wyłącznie osoba zatrudniona w tym organie. Musi ona posiadać uprawnienia budowlane.

Inspektor nadzoru sprawdza czy obiekt został wybudowany zgodnie z projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym. Interesuje go również: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość i liczba kondygnacji budynku oraz jak zostały wykonane widoczne elementy nośne układu konstrukcyjnego. Bada też geometrię dachu oraz wykonanie urządzeń budowlanych, np. przejazdów, placów postojowych, ogrodzenia.

Nie może też zapomnieć o instalacjach: wodno-kanalizacyjnych, elektrycznej, centralnego ogrzewania. Do obowiązków inspektora należy też sprawdzenie czy stosowano wyroby budowlane szczególnie istotne dla bezpieczeństwa konstrukcji i bezpieczeństwa pożarowego oraz  czy uporządkowano teren budowy.

Protokół na lata

Z kontroli sporządza się protokół w trzech egzemplarzach. Jeden egzemplarz protokołu doręcza się inwestorowi bezzwłocznie po przeprowadzeniu kontroli.

Protokół nie może być sporządzony dowolnie, tylko zgodnie ze wzorem zawartym w rozporządzeniu ministra infrastruktury z 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzoru protokołu z obowiązkowej kontroli.

Wzór protokołu powinien obejmować w szczególności informacje dotyczące danych osobowych osób uczestniczących w kontroli oraz informacje niezbędne do ustalenia przebiegu i wyniku przeprowadzonej kontroli, w tym: adres i kategorię obiektu budowlanego, ustalenia dotyczące zgodności wykonania obiektu budowlanego z zatwierdzonym projektem budowlanym i innymi warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę.

Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określa, w drodze rozporządzenia, wzór protokołu obowiązkowej kontroli.

Wysokie sankcje pieniężne

Gdy w trakcie obowiązkowej kontroli okaże się, że doszło do istotnych naruszeń projektu budowlanego, inspektor nadzoru może nałożyć kary pieniężne. Inspektor nadzoru budowlanego ustala karę także w przypadku  przedwczesnego korzystania z obiektów. Używa  wzoru z art. 59f prawa budowlanego. Tak więc płaci ten, kto nie dopełnił formalności.

Może się zdarzyć, że w skład nielegalnie użytkowanego obiektu wchodzą elementy budowlane odpowiadające różnym kategoriom. Na przykład obok magazynu wybudowano też sklep. Wtedy nadzór nakłada karę, która stanowi sumę kar dla obu kategorii tych obiektów.

Uwaga!

Przedsiębiorca może się także i w tym przypadku bronić. Przysługuje mu zażalenie do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego. Inwestor ma prawo je złożyć w ciągu 14 dni od otrzymania postanowienia nakładającego karę. Jeżeli wojewódzki inspektor utrzyma postanowienia swojego poprzednika w mocy, to można się skarżyć do wojewódzkiego sądu administracyjnego, a następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

podstawa prawna: prawo budowlane z 7 lipca 1994 r. tekst jedn.(DzU z 2010 r. nr 243, poz. 1623, ze zm.)

podstawa prawna: rozporządzenie ministra infrastruktury z 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzoru protokołu obowiązkowej kontroli (DzU nr 132, poz. 1231)

Z wokandy

Organ nadzoru budowlanego nie może zmieniać kryteriów przeprowadzanej kontroli, tak aby mogły doprowadzić do wymierzenia kary. Aby mogło dojść do ukarania  na podstawie art. 59f ust. 1 Prawa budowlanego, to przede wszystkim musi  zostać jednoznacznie stwierdzone w trakcie obowiązkowej kontroli, przeprowadzanej na podstawie art. 59a ust. 1 – Prawa budowlanego, że doszło do konkretnego naruszenia.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 maja 2010 r. (VII SA/Wa 70/09)

Uwaga!

Przepis art. 57 ust. 7 Prawa budowlanego (dotyczący wymierzania kar) nie podlega stosowaniu w odniesieniu do obiektów budowlanych, które zostały wzniesione na podstawie pozwolenia na budowę sprzed 11 lipca 2003 r., nawet gdy postępowanie w sprawie nielegalnego przystąpienia toczy się po 1 stycznia 2005 r.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 maja 2012 r. (II OSK 343/11).