Środki w wysokości 40 tys. zł lub 50 tys. zł na dobry początek to kusząca oferta dla wszystkich, którzy myślą o założeniu własnej firmy. Jeżeli dojdzie do tego trochę środków własnych, może jakaś pożyczka od rodziny, da się już ruszyć z biznesem. Jak zdobyć taką dotację?

Przede wszystkim trzeba mieć pomysł na biznes, a następnie trochę poszukać odpowiedniej instytucji i przedstawić jej ten pomysł. To początek drogi do zdobycia unijnego dofinansowania.

Fundusze z Unii

Fundusze unijne, jakie otrzymała Polska na lata 2007–2013, finansują lub współfinansują bardzo dużo różnych projektów. Od tych wielkich, jak budowa dróg i autostrad, przez wsparcie poszczególnych firm lub samorządów, po stosunkowo niewielkie, gdzie odbiorcami środków mogą być nawet pojedyncze osoby. I właśnie te ostatnie mogą być kierowane do osób, które myślą o założeniu własnej firmy.

Gdzie kryją się te środki? Kluczowe jest tu tzw. działanie nr 6.2 „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia" programu „Kapitał ludzki". Poniżej wyjaśniamy, kto i w jaki sposób może się starać o uzyskanie z niego pomocy.

Dla kogo

Działanie jakiegoś programu (tu omawiany o numerze 6.2) to nic innego jak specjalna pula środków unijnych. Wydzielona jest ona na realizację konkretnych działań (projektów). W tym wypadku chodzi o pieniądze przeznaczone na wspieranie przedsiębiorczości i pomaganie ludziom w tworzeniu własnego biznesu. Są to więc środki skierowane do osób, które mają pomysł na otworzenie własnej firmy i wierzą w szanse powodzenia takiego przedsięwzięcia.

Jednocześnie nie mają wystarczających środków własnych, aby je w całości sfinansować. Z różnych powodów nie są też w stanie uzyskać wystarczającego kredytu lub pożyczki na taki cel na warunkach komercyjnych, czyli korzystając z oferty banków lub innych instytucji finansowych.

O przyznanie pomocy ma prawo się starać każda osoba, która zamierza otworzyć własną firmę, a w okresie ostatnich 12 miesięcy nie prowadziła działalności gospodarczej. Ze wsparcia wykluczone są zatem osoby zarejestrowane w Ewidencji Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Sądowym, Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub prowadzące działalność na podstawie odrębnych przepisów (w tym m.in. działalność adwokacką, komorniczą lub oświatową) w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień zgłoszenia się po wsparcie.

Jednak w praktyce największe szanse na uzyskanie pomocy mają osoby, którym najtrudniej jest zdobyć stanowisko lub utrzymać się na rynku pracy. Chodzi więc z jednej strony o osoby młode (do 25. roku życia), jak i osoby w średnim wieku i te starsze (50+), kobiety, w szczególności mamy wchodzące po raz pierwszy lub powracające na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i wychowywaniem dziecka, osoby niepełnosprawne oraz od dłuższego czasu bezrobotne.

Wymienione osoby mają największe szanse na skorzystanie z pomocy, w tym tej udzielanej w formie bezzwrotnych dotacji. Jednak pozostałe też nie są na przegranej pozycji. Dla nich przewidziany jest system specjalnych pożyczek.

Grant lub pożyczka

Początkowo środki przypisane do tej puli były rozdzielane wyłącznie w formie bezzwrotnych dotacji. Od początku bieżącego roku stworzono także możliwość udzielania z nich specjalnych pożyczek. Obie te formy wsparcia są teraz stosowane. W praktyce dotacje mają być kierowane do pewnych szczególnych kategorii osób. Z kolei dla ludzi tuż po studiach, w średnim wieku lub z lepszym wykształceniem skierowany jest mechanizm pożyczek.

Różnica pomiędzy nimi jest oczywista. Dotacja na zakładanie firmy ma charakter pomocy bezzwrotnej. Oznacza to, że prawidłowo wykorzystanego i rozliczonego grantu nigdy nie trzeba oddawać. Pożyczkę, jak sama nazwa wskazuje, trzeba spłacić, ale udzielana jest ona na korzystniejszych i przyjaźniejszych warunkach niż stosowane na rynku.

Ponadto istnieje różnica w wysokości pomocy. Maksymalna wysokość dotacji to 40 tys. zł. Z kolei w formie pożyczki młody stażem przedsiębiorca może otrzymać nawet 50 tys. zł. Identyczna jest też ścieżka występowania po pomoc.

Lokalni wykonawcy

Środkami działania 6.2 dysponują poszczególne województwa. To oznacza, że w każdym z nich mogą obowiązywać nieco inne zasady przyznawania wsparcia, a przede wszystkim inne będą terminy, w których można się starać o pomoc. Mechanizm stosowania w praktyce działania 6.2 jest następujący.

Najpierw tzw. instytucje wdrażające (najczęściej są to wojewódzkie urzędy pracy) ogłaszają konkursy, których celem jest wyłonienie prywatnych instytucji (firm, organizacji, instytucji finansowych, stowarzyszeń, itp.), mających najlepsze pomysły na to, w jaki sposób i komu udzielić wsparcia.

Po weryfikacji tych projektów wymienione instytucje (urzędy) z wybranymi podmiotami podpisują umowy na dofinansowanie ich projektów. I właśnie teraz przychodzi czas dla osób, które chcą się ubiegać o pomoc.

Na tym etapie należy bowiem zapoznać się z wyłonionymi w konkursie podmiotami i przygotowanymi przez nie projektami. To z nich będzie się można bowiem dowiedzieć, do kogo kierowana jest pomoc, ile dotacji będzie przyznanych, w jakiej wysokości, jakie warunki trzeba spełnić i wreszcie kiedy będzie prowadzony nabór kandydatów. Listę tych podmiotów można znaleźć na stronach internetowych instytucji wdrażających >patrz ramka.

Następnie, jeżeli się okaże, że spełniamy określone kryteria (np. wieku, miejsca zamieszkania), należy zgłosić się we wskazanym terminie do podmiotu udzielającego bezpośredniej pomocy (patrz przykład dla województwa małopolskiego).

Najpierw szkolenia

Bardzo istotne dla działania 6.2 jest to, że nie koncentruje się ono wyłącznie na dotacjach lub pożyczkach. Nie jest więc tak, że nowy przedsiębiorca jest pozbawiony merytorycznego wsparcia. Jest to szczególnie istotne dla osób, które nie mają żadnego doświadczenia w prowadzeniu własnej firmy.

Zanim otrzyma się dotację lub pomoc w formie pożyczki, należy przejść przez obowiązkowy etap szkoleniowo-doradczy. Zwykle w jego trakcie można zdobyć podstawową wiedzę na temat:

- rejestrowania działalności,

- wyboru formy prawnej jej prowadzenia,

- podstaw prawa podatkowego, księgowości,

- podstaw prawa pracy,

- działalności reklamowej i marketingowej.

Na tym etapie można także poprawić własny plan rozwoju firmy (chociaż sam pomysł trzeba mieć oczywiście już wcześniej), tak aby skutecznie przekonać organizatorów projektu do ostatecznego przyznania pomocy finansowej. Trzeba bowiem pamiętać, że zwykle do całego programu organizator przyjmuje więcej osób, niż ma środków na dotacje. A to oznacza, że część z uczestników kończy z nim współpracę po etapie szkolenia, a tylko niektórzy uzyskują wsparcie finansowe.

Po zakończonym etapie szkoleniowym przychodzi czas na rejestrację. Także tutaj przedsiębiorca nie jest pozostawiony sam sobie.

Pomoc pomostowa

Przez okres następnych 6 lub 12 miesięcy przysługuje mu pomoc o charakterze doradczym. Ponadto możliwe jest także uzyskanie tzw. pomocy pomostowej.

Ta polega na wypłacaniu przez ten sam okres (6 lub 12 miesięcy) dodatkowych środków (w kwocie nie większej niż równowartość minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dzień wypłacenia dotacji, w tej chwili ok. 1300 zł). Pieniądze te mają wspomóc przedsiębiorcę na pierwszym, z założenia zwykle najtrudniejszym, etapie działalności. -

Jak starać się o wsparcie

1. Środki unijne na zakładanie firm są przyznawane w formie dotacji lub pożyczki.

2. Pomocy udzielają tzw. operatorzy – regionalne lub lokalne instytucje wybrane przez władze samorządowe. Są to m.in. firmy, stowarzyszenia, fundacje, organizacje, instytucje finansowe, które otrzymały wsparcie.

4. Operatorzy określają, kiedy będą prowadzić rekrutację i na jakich warunkach. Kandydat na przedsiębiorcę, który spełnia te warunki, musi bezwzględnie zgłosić się do projektu w wyznaczonym terminie.

5. Warunkiem uzyskania dotacji lub pożyczki jest przedstawienie własnego pomysłu na biznes.

6. Przed otrzymaniem dotacji lub pożyczki kandydat na przedsiębiorcę przechodzi przez obowiązkowy etap szkoleniowo-doradczy.

7. Przedsiębiorca ma obowiązek utrzymać firmę na rynku przez co najmniej 12 miesięcy.

Gdzie szukać informacji

Podmioty dzielące pieniądze w ramach programu „Kapitał ludzki" (działanie 6.2). To one kandydatowi na przedsiębiorcę wskażą instytucje prowadzące szkolenia i przyznające dotację lub pożyczki.

Dolnośląskie – Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu, filia we Wrocławiu, www.pokl.dwup.pl,

Kujawsko-pomorskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, www.wup.torun.pl,

Lubelskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie, www.wup.lublin.pl,

Lubuskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze, www.wup.zgora.pl,

Łódzkie – Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi, www.pokl.wup.lodz.pl,

Małopolskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, www.wup-krakow.pl,

Mazowieckie – Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych, www.mazowia.eu,

Opolskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu, www.pokl.opole.pl,

Podkarpackie – Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie, www.wup-rzeszow.pl,

Podlaskie – Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Departament Europejskiego Funduszu Społecznego, www.pokl.wrotapodlasia.pl,

Pomorskie – Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Departament Europejskiego Funduszu Społecznego, www.wrotapomorza.pl,

Śląskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach, www.efs.wup-katowice.pl,

Świętokrzyskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach, www.wup.kielce.pl,

Warmińsko-Mazurskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie, www.up.gov.pl,

Wielkopolskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu, www.efs.wup.poznan.pl,

Zachodniopomorskie – Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie, www.wup.pl.

„Rzeczpospolita" radzi

- Mieszkam w województwie małopolskim. Mam pomysł na działalność gospodarczą, ale brakuje mi środków na rozruch. Słyszałem o programie „Kapitał ludzki" (działanie 6.2). Gdzie mogą otrzymać dotację?

W regionie Małopolski władze samorządowe zdecydowały, że za realizację działania 6.2 programu „Kapitał ludzki" będzie odpowiadał Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie. W związku z tym to ta instytucja organizowała konkursy i wybrała podmioty, które mają stymulować rozwój przedsiębiorczości.

Jak je znaleźć? Najpierw należy wejść na główną stronę urzędu: www.wup-krakow.pl. Następnie poszukać informacji (zakładki) poświęconej Europejskiemu Funduszowi Społecznemu i zaznaczyć ją. Na głównych stronach większości instytucji wdrażających, i tak jest też w przypadku WUP w Krakowie, jest też zakładka „Dotacje na założenie własnej firmy".

Także z niej można zatem skorzystać.

W tym przypadku zostaniemy przekierowani na stronę http://wup-krakow.pl/europejski-fundusz-spoleczny/dotacje-na-rozpoczecie-dzialalnosci-gospodarczej, gdzie już tylko krok, aby znaleźć tzw. operatorów, czyli wspomniane instytucje, organizujące szkolenia i przyznające dotacje. Na wyświetlonej stronie znajduje się informacja, że lista takich podmiotów jest prezentowana pod adresem www.pokl.wup-krakow.pl. I rzeczywiście, gdy odwiedzimy ten adres, znajduje się tam takie zestawienie w formie dokumentu pdf (w zakładce dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej).

Oczywiście mieszkaniec małopolski, znając ten ostatni adres internetowy, od razu może z niego skorzystać. Opis ten pokazuje jednak, jak szukać odpowiednich podmiotów także w innych województwach, postępując w analogiczny sposób. Z kolei osoby, które nie mają dostępu do Internetu, muszą się skontaktować z urzędem w inny sposób lub odwiedzić jego siedzibę.

W obu wypadkach zainteresowany powinien pytać o tzw. beneficjentów działania 6.2 programu „Kapitał ludzki". Dla urzędników ten zwrot będzie jasną informacją, że poszukujemy podmiotów oferujących szkolenia i dotacje na zakładanie firm.