Świadczenie usług turystycznych jest działalnością regulowaną. Oznacza to, że do jej rozpoczęcia nie wystarczy wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Konieczne jest także spełnienie dodatkowych wymagań określonych w ustawie o usługach turystycznych.

Potwierdzenie działalności

Pierwszym dodatkowym wymaganiem, jakie musi spełnić osoba, która chce profesjonalnie świadczyć usługi turystyczne, jest uzyskanie wpisu w rejestrze organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Prowadzony jest on przez marszałka województwa, właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy. W wypadku przedsiębiorców zagranicznych właściwość zależy od położenia siedziby oddziału, a jeżeli takiego oddziału nie ma, to przedsiębiorca może się wpisać do rejestru u dowolnego marszałka.

Wpis do rejestru jest dokonywany na wniosek przedsiębiorcy. Wniosek taki powinien zawierać określone przez przepisy informacje >patrz ramka.

Dane przedsiębiorcy

Dane, jakie powinien zawierać wniosek o wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych:

- firma przedsiębiorcy, jego siedziba i adres, a gdy przedsiębiorca jest osobą fizyczną — adres zamieszkania,

- numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile przedsiębiorca taki numer posiada,

- określenie przedmiotu działalności,

- określenie zasięgu terytorialnego wykonywanej działalności (obszar kraju, kraje europejskie lub kraje pozaeuropejskie),

- wskazanie głównego miejsca wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru oraz oddziałów,

- imiona i nazwiska osób upoważnionych do kierowania działalnością przedsiębiorcy oraz działalnością jego oddziałów.

Przedsiębiorca musi też złożyć u marszałka oryginał umowy gwarancji bankowej, ubezpieczeniowej lub ubezpieczenia na rzecz klientów. Starający się o wpis przedsiębiorca musi dodatkowo przedłożyć oświadczenie, w którym potwierdza, że dane zawarte we wniosku są kompletne i zgodne z prawdą, a także, że znane mu są i spełnia warunki wykonywania działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych określone w ustawie.

Jeżeli dana osoba planuje wykonywać swoje usługi wyłącznie na terytorium Polski, to muszą oni złożyć marszałkowi województwa dodatkowe oświadczenie, w którym zagwarantują, że organizowane przez nich imprezy turystyczne będą się odbywały wyłącznie na terytorium Polski, a wpłaty od klientów będą wpływały wyłącznie na rachunek powierniczy.

Ważne! Od wpisu do rejestru organizatorów i pośredników turystycznych stawka opłaty skarbowej wynosi 514 zł. Za zmiany we wpisie do rejestru, jeżeli dotyczą one rozszerzenia zakresu działalności, trzeba zapłacić 257 zł. Dowód wpłaty należy dołączyć do wniosku.

Po złożeniu kompletnego i opłaconego wniosku Urząd Marszałkowski powinien w ciągu siedmiu dni wydać zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych.

Wpisany do rejestru przedsiębiorca świadczący usługi turystyczne zostaje ujęty także w wykazie prowadzonym w Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych. Wpis ten następuje z urzędu, na podstawie kopii zaświadczenia o wpisie do rejestru oraz kopii umów gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo umowy ubezpieczenia na rzecz klientów.

Zabezpieczenie turystów

Wpis do odpowiedniego rejestru to niejedyny warunek, który jest konieczny do rozpoczęcia prowadzenia działalności polegającej na świadczeniu usług turystycznych.

W celu zabezpieczenia interesów klientów, tak aby mogli oni bezpiecznie wrócić do kraju i odzyskać pieniądze za niezrealizowaną usługę w razie ogłoszenia niewypłacalności biura, przedsiębiorca musi także zawrzeć umowę gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo też umowę ubezpieczenia na rzecz klientów. Obowiązek ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu złożenia wniosku o wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych.

Minimalna suma gwarancyjna, która musi być zapisana w takich umowach, została sztywno określona w rozporządzeniu ministra finansów z 21 grudnia 2010 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia na rzecz klientów w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych i zależy ona m.in. od tego, do jakich krajów dane biuro wysyła turystów, jakimi środkami transportu oni podróżują i jakie przychody osiąga firma.

Jeżeli zatem np. dana firma organizuje wycieczki do państw pozaeuropejskich, to bez względu na rodzaj środka transportu, jakim podróżują turyści, minimalna wysokość sumy gwarancyjnej wynosi 12 proc. rocznych przychodów, nie mniej niż równowartość 40 tys. euro. Taką samą minimalną wysokością sumy gwarancyjnej muszą się wykazać firmy, które wysyłają swoich turystów do państw europejskich i wykorzystują do tego transport lotniczy w ramach przewozu czarterowego.

Zabezpieczenie interesów klientów przed niewypłacalnością biura może też nastąpić poprzez przyjmowanie wpłat klientów wyłącznie na rachunek powierniczy. Ta opcja jest obowiązkowa, w przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje usługi turystyczne tylko na terenie Polski i złoży marszałkowi województwa oświadczenie o przyjmowaniu wpłat na rachunek powierniczy.

Odpowiedzialność karna

Osoba, która nie wypełni tych formalności i pomimo tego będzie organizowała imprezy turystyczne, naraża się na odpowiedzialność karną. Świadczenie usług turystycznych bez wpisu do rejestru działalności regulowanej jest wykroczeniem, za którego popełnienie grozi kara grzywny do 5 tys. zł lub ograniczenia wolności.

Na podobną odpowiedzialność naraża się przedsiębiorca, który nie zawiadamia organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej organizatorów turystyki i pośredników turystycznych o zawieszeniu wykonywania działalności organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego w terminie siedmiu dni od dnia tego zawieszenia.

Podstawa prawna:

- ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (DzU z 2004 r. nr 223, poz. 2268 ze zm.)

- rozporządzenie ministra sportu i turystyki z 21 kwietnia 2011 r. w sprawie wzorów formularzy umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej oraz umowy ubezpieczenia na rzecz klientów, wymaganych w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych (DzU z 2011 r. nr 88, poz. 499)

- rozporządzenie ministra finansów z 21 grudnia 2010 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia na rzecz klientów w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych (DzU z 2010 r. nr 252, poz. 1690)