Wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego powinien być złożony w ciągu 7 dni od momentu zaistnienia zdarzenia uzasadniającego jego dokonanie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W razie stwierdzenia, że termin ten upłynął bezskutecznie, tzn. że w tym czasie albo nie zgłoszono wniosku o wpis albo zaniechano przedłożenia obligatoryjnych dokumentów, sąd rejestrowy wzywa zobowiązanych do jego/ich złożenia, wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin na spełnienie owego obowiązku, pod rygorem zastosowania grzywny przewidzianej w przepisach k.p.c. o egzekucji świadczeń niepieniężnych.

Gdyby jednak wezwanie nie przyniosło rezultatu, nakładana jest grzywna w owej wysokości.

Przykład 1

X sp. z o.o. została zobowiązana do przedłożenia w ciągu 7 dni sprawozdania finansowego za 2011 r. pod rygorem grzywny 2 tys zł.

Termin ten nie został dochowany. Na prezesa zarządu nałożono zatem grzywnę w takiej wysokości. Sąd mógł tak postąpić.

Przy czym dopuszczalne jest jej ponawianie (nawet w wyższym wymiarze). Zakazane jest wymierzenie w jednym postanowieniu grzywny przekraczającej 10 tys zł, chyba że dwukrotne jej nałożenie okazało się nieskuteczne. Grzywna ta nie może być zamieniona na areszt. Nie obowiązuje również ograniczenie do 1 mln zł ogólnej sumy grzywien w tej samej sprawie. W razie wykonania czynności przez zobowiązanego lub umorzenia postępowania grzywny niezapłacone do tego czasu ulegają umorzeniu.

Uwaga! Jeżeli zobowiązanym, do którego kierowane jest wezwanie sądu rejestrowego, jest osoba prawna lub inna organizacja, grzywnę nakłada się na pracownika odpowiedzialnego za niezastosowanie się do przedmiotowego wezwania, a gdyby ustalenie takiego pracownika było utrudnione, środkowi przymusu podlegają osoby uprawnione do jej reprezentacji.

Przykład 2

Sytuacja jak w przykładzie 1. Pomimo nałożenia grzywny 2 tys. zł, prezes zarządu nadal nie uczynił zadość zobowiązaniu i nie złożył do akt rejestrowych sprawozdania finansowego za 2011 r. Sąd ponownie nałożył więc na niego grzywnę, tym razem podwyższając jej wysokość do 3 tys. zł.

Jeżeli jednak, pomimo zastosowanych środków (nawet gdy kolejny raz nałożono grzywnę), zobowiązany nadal jest oporny, a w rejestrze znajduje się wpis nieodpowiadający rzeczywistości, sąd rejestrowy wykreśla go z urzędu.

Przykład 3

Pomimo dwukrotnie zastosowanej grzywny w aktach rejestrowych spółki komandytowej jako jeden z trzech jej komplementariuszy nadal widnieje Olaf.

Kiedy w ciągu 7 dni od daty podjęcia uchwały ws. wyrażenia zgody na zbycie przez niego ogółu praw i obowiązków nie zgłoszono jej do KRS, Olaf ósmego dnia poinformował na piśmie sąd rejestrowy, że nie jest już wspólnikiem, ale pozostali uczestnicy spółki komandytowej ze względu na konflikt pomiędzy nimi nie zgłosili do KRS stosownej uchwały oraz zmienionej umowy spółki. Sąd rejestrowy ma przesłanki, aby wykreślić ten wpis z urzędu.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach zaś, kiedy dokumenty będące podstawą wpisu znajdują się w aktach, sąd rejestrowy fakultatywnie z urzędu wpisuje dane adekwatne do stanu rzeczy, pod warunkiem że są one istotne.

Zarówno przepisy k.s.h., jak i orzecznictwo nie dostarczają wskazówek, co należy rozumieć pod pojęciem „szczególnie uzasadnionych przypadków". Każdorazowo podlegają więc one ocenie sądu i zależą od okoliczności sytuacji.

Przykład 4

Zarząd Y sp. z o.o. przesłał sądowi rejestrowemu uchwały ws. zatwierdzenia sprawozdania finansowego oraz sprawozdania zarządu z działalności spółki za 2011 r. wraz ze sprawozdaniami, a nadto uchwały ws. udzielenia członkom tego organu absolutorium. Pomimo wezwań i grzywien nie złożył jednak wniosku o wpis owych danych.

Natomiast w październiku 2012 r. złożono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki Y. Z uwagi na to, że wskazane informacje mają istotne znaczenie, gdyż obrazują kondycję tego podmiotu w 2011 r., co jest istotne dla potencjalnych wierzycieli, zwłaszcza w sytuacji, w której zgłoszono wniosek o ogłoszenie jego upadłości, sąd może wtedy z urzędu dokonać wpisu tych danych.

Przykład 5

Nie złożono wniosku o wpis zmienionego adresu poczty elektronicznej spółki akcyjnej. W aktach rejestrowych znajdują się zaś uchwały zapisane na papierze firmowym tego podmiotu, z których wynika nowy adres poczty. Wydaje się, że dane te nie mają na tyle doniosłego znaczenia, aby sąd zechciał z urzędu dokonać ich wpisu.

Na postanowienie sądu rejestrowego w przedmiocie stosowania grzywny przysługuje zażalenie.

Jeżeli pomimo stosowania grzywny (nawet ponawianej) spółka osobowa (tj. jawna, partnerska, komandytowa oraz komandytowo-akcyjna) nie zgłasza w terminie 7 dni wniosku o wpis zdarzenia albo nie składa obligatoryjnych dokumentów, sąd rejestrowy może z urzędu, z ważnych powodów, orzec o jej rozwiązaniu oraz ustanowić likwidatora.

Autorka jest adwokatem prowadzącym własną kancelarię w Płocku

Orzecznictwo Sądu Najwyższego

„Naruszenie ustawowego obowiązku zmiany statutu i jej zgłoszenia do KRS może stanowić przyczynę postawienia spółdzielni w stan likwidacji." – wyrok z 20 stycznia 2010 r., (IV CSK 310/09).

„1. Sąd rejestrowy nie może z urzędu wykreślić wpisu w wyniku samodzielnej oceny istnienia lub ważności uchwały organu spółdzielni stanowiącej podstawę dokonania tego wpisu (art. 24 ust. 4 ustawy z d 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 168, poz. 1186 ze zm.).

2. Członek zarządu spółdzielni, wykreślony przez sąd rejestrowy z rejestru na podstawie art. 24 ust. 4 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, jest zainteresowany w sprawie o wykreślenie go z rejestru (art. 510 § 1 w związku z art. 6943 § 2 k.p.c.)." – uchwała z 4 czerwca 2009 r., (III CZP 30/09).

„1. Stosownie do treści art. 5191 § 3 k.p.c. w postępowaniu rejestrowym kasacja nie przysługuje od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie wpisów innych niż wpis do rejestru podmiotu podlegającego rejestracji lub od jego wykreślenia. 2. Postanowienie o zmianie osoby likwidatora nie jest postanowieniem kończącym postępowanie rejestrowe." – postanowienie z 15 września 1999 r., (III CZ 85/99).

podstawa prawna: