Pracownik, który złoży wniosek o rozliczenie pracy w godzinach nadliczbowych czasem wolnym, ma możliwość odbioru wolnego w innym okresie rozliczeniowym. Dzięki temu ma możliwość wykorzystania czasu wolnego, np. w długi weekend czerwcowy, razem z urlopem wypoczynkowym albo w innym dogodnym okresie. Zatrudniony powinien w takim wypadku wskazać z góry termin, który go interesuje.
Pracodawca może również udzielić czasu wolnego bez wniosku samego zainteresowanego. W takim wypadku robi to najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych (półtorej godziny czasu wolnego za jedną godzinę nadliczbową).
Jeżeli dodatek nie zostaje zastąpiony czasem bez pracy, zatrudnionemu należy się wynagrodzenie wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych w momencie wypłaty wynagrodzenia za miesiąc, w którym godziny nadliczbowe wystąpiły.
Zgodnie bowiem z art. 85 § 2 kodeksu pracy wynagrodzenie płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, ale nie później niż w ciągu pierwszych dziesięciu dni następnego miesiąca kalendarzowego.
Pełnienie obowiązków w godzinach nadliczbowych jest pracą ponad ustalony wymiar. W poszczególnych systemach czasu pracy wygląda to inaczej. W podstawowym norma to osiem godzin na dobę lub przeciętnie 40 godzin na tydzień. W równoważnym jest to 12, 16 lub 24 godziny oraz przeciętnie 40 godzin tygodniowo. Jeżeli ktoś jest zatrudniony na część etatu, kwestię wynagrodzenia za godziny nadliczbowe powinno się ustalić w umowie o pracę.
