- Z okazji Dnia Dziecka chcemy przyznać paczki dla dzieci pracowników sfinansowane z funduszu socjalnego. Czy mają do niej prawo również pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym? Jak rozliczyć świadczenie wręczone tym osobom pod względem składkowo-podatkowym?

– pyta czytelniczka.

Korzystanie z urlopu wychowawczego nie pozbawia pracowników prawa do świadczeń z funduszu socjalnego. Od wartości paczek przyznanych dzieciom tych osób nie należy opłacać składek, ale może się okazać, że trzeba będzie odprowadzić od niej podatek. Pracownicy powinni go wówczas wpłacić do kasy firmy przed odbiorem prezentu.

Wśród osób uprawnionych do korzystania z funduszu socjalnego są ci pracownicy, których do uzyskania wsparcia kwalifikuje sytuacja życiowa, materialna czy rodzinna. Nie ma znaczenia, czy w chwili wydatkowania środków socjalnych taka osoba jest np. na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym.

Paczki przyznane dla dzieci pracowników są przychodem ich rodziców. Od ich wartości nie należy jednak naliczać składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne. Nie ma tu jednak zastosowania zwolnienie wynikające ze źródła sfinansowania tych świadczeń – tj. z funduszu socjalnego.

Dotyczy ono bowiem wyłącznie „czynnych” pracowników i zleceniobiorców. Przebywanie na urlopie wychowawczym jest natomiast odrębnym od stosunku pracy tytułem do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Choć etat trwa, to składki (emerytalną, rentową i zdrowotną) opłaca ZUS ze środków budżetu państwa z racji korzystania z tego urlopu.

Jeśli pracodawca przyzna jakieś świadczenie pracownikowi przebywającemu na rodzicielskim urlopie i nie jest to wynagrodzenie za czas pracy wykonywanej przed jego rozpoczęciem, nie jest ono oskładkowane. Przepisy wskazują bowiem, jak ustalić podstawę wymiaru składek z tytułu urlopu wychowawczego. Nie zwiększają jej dodatkowe świadczenia otrzymane od firmy.

Podobnie jest w przypadku pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim. Pobieranie zasiłku za jego okres też jest odrębnym od zatrudnienia tytułem do opłacania składek (emerytalnej i rentowej) przez budżet państwa.

Inaczej to wygląda w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Do celów podatkowych wartość paczek dla dzieci wręczona pracownikom zawsze oznacza osiągnięcie przez nich przychodu ze stosunku pracy. W kategorii tych przychodów są bowiem wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia stanowiące przysporzenie majątkowe, które swoje źródło mają w stosunku pracy. Sposób ich sfinansowania nie jest ważny. Bez znaczenia jest też, że obdarowany jest na zwolnieniu lekarskim czy urlopie wychowawczym.

Odgrywa tu natomiast rolę przedmiotowe zwolnienie wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 361). Z tej opłaty zwolniona jest m.in. wartość rzeczowych świadczeń oraz świadczeń pieniężnych otrzymanych przez pracownika w związku z realizacją działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, sfinansowanych w całości ze środków funduszu socjalnego lub związków zawodowych.

Obowiązuje jednak limit tego zwolnienia wyznaczony na każdy rok podatkowy, który wynosi 380 zł. Zatem od wartości paczki dla dziecka pracownika nie trzeba naliczać podatku, gdy suma świadczeń, jakie otrzymał z funduszu socjalnego w 2012 r., mieści się w tym limicie. Jeśli przekroczy tę granicę, od nadwyżki trzeba odprowadzić zaliczkę.

Przy jej obliczaniu należy stosować przysługujące pracownikowi koszty uzyskania przychodu, a samą zaliczkę można pomniejszyć o kwotę zmniejszającą podatek. Zostanie ona bowiem naliczona od przychodu ze stosunku pracy. Może się więc okazać, że zaliczka będzie zerowa. Jeśli jednak wyjdzie jakaś kwota do zapłaty, zatrudniony powinien ją wpłacić do kasy firmy przed odebraniem prezentu (w miesiącu uzyskania przychodu).