[b]- Jestem zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Mój syn w sierpniu tego roku skończył 14 lat. Niestety do tej pory nie wykorzystałam jeszcze dwóch przysługujących mi dni płatnego urlopu na opiekę nad dzieckiem. Czy jest możliwe wykorzystanie ich w okresie październik – grudzień tego roku?[/b]
[b]Odpowiada Izabela Zawacka, [i]Wojewódka i Wspólnicy Kancelaria Prawa Pracy:[/i][/b]
Zgodnie z art. 188 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]kodeksu pracy[/link] pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na dwa dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Przepis ten nie precyzuje, czy owe dwa dni przysługują wyłącznie do dnia ukończenia przez dziecko 14. roku życia, czy też możliwe jest wykorzystanie ich później, do końca roku.
Wykładnia art. 188 kodeksu pracy prowadzi do wniosku, że [b]pracownik traci prawo do dwóch dni płatnego zwolnienia z ostatnim dniem roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło 14 lat.[/b]
Innymi słowy, bez znaczenia pozostaje data (dzień), w której osiągnie ono ten wiek, ponieważ pracownikowi i tak przysługuje prawo do dwóch dni zwolnienia do końca roku kalendarzowego. Może się więc zdarzyć sytuacja, że dziecko ukończyło 14 lat np. w sierpniu danego roku, a pracownik złoży wniosek o udzielenie mu wolnego na opiekę w terminie późniejszym, na przykład we wrześniu.
W takiej sytuacji pracodawca nie będzie mógł odmówić uwzględnienia wniosku pracownika, chociaż może z pracownikiem uzgodnić inny termin na wykorzystanie płatnej nieobecności. Co do zasady bowiem, tak samo jak przy urlopie wypoczynkowym, pracownik nie może jednostronnie narzucić swojemu szefowi daty wykorzystania dwóch dni usprawiedliwionej nieobecności.
Przyjęcie odmiennej koncepcji, zakładającej, że prawo do dwóch dni może być wykorzystane tylko do dnia ukończenia przez dziecko 14. roku życia, prowadziłoby do zróżnicowania sytuacji prawnej pracowników, a w niektórych przypadkach ograniczałoby lub wręcz uniemożliwiało skorzystanie z tego prawa (jeżeli dziecko urodziło się na przykład 1 stycznia).
W sytuacji, w której pracodawca odmawia zgody na wykorzystanie dwóch płatnych dni na opiekę, pracownik może wystąpić do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do udzielenia mu takiego zwolnienia w danym roku kalendarzowym.
