Gdy brak stałej bazy za granicą, PIT płacimy tylko w Polsce

[srodtytul]Tak uznała Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 18 czerwca 2010 r. (ITPB1/415-293/10/MR).[/srodtytul]

We wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że przez pewien czas pracował w Norwegii na podstawie umowy o pracę (zawartej z polską spółką), a następnie świadczył usługi na podstawie umowy-zlecenia w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Zarówno praca wykonywana w Norwegii na podstawie umowy o pracę, jak i usługi wykonywane w ramach działalności gospodarczej miały taki sam charakter i dotyczyły montażu wykonywanego w norweskiej stoczni.

Początkowo wnioskodawca opodatkował się tylko w Polsce od dochodów uzyskanych z pracy i usług świadczonych w Norwegii. Dopiero gdy wszczęto przeciwko niemu postępowanie windykacyjne w Norwegii, wpłacił odpowiednią kwotę podatku do norweskiego fiskusa.

Pytał, czy jest możliwe opodatkowanie tego samego dochodu w Polsce i w Norwegii. Jego zdaniem, na podstawie polsko-norweskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, osoba, która ma miejsce zamieszkania w Polsce i przebywa w Norwegii łącznie przez okres nie dłuższy niż 183 dni w roku a wynagrodzenie za pracę wykonywaną za granicą otrzymuje od pracodawcy, który nie ma siedziby w Norwegii, nie podlega opodatkowaniu w Norwegii, tylko w Polsce, gdzie jest rezydentem podatkowym.

Izba skarbowa uznała jednak, że okres przebywania wnioskodawcy w Norwegii a także państwo siedziby spółki wypłacającej wynagrodzenie jest bez znaczenia. Kluczowe w tej sprawie jest natomiast istnienie zakładu wnioskodawcy w Norwegii.

Izba stwierdziła, że podatnik nie posiadał zakładu w Norwegii. Korzystał bowiem z pomieszczeń zapewnianych przez stocznię pod kierownictwem innych osób, co powodowało, że udostępnione pomieszczenia nie mogły być uznane jako stała placówka będąca do jego dyspozycji. W konsekwencji przychody z pracy i usług wykonywanych w Norwegii, zgodnie z art. 7 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, powinny być opodatkowane wyłącznie w Polsce.

Jednocześnie izba zaznaczyła, że zgodnie z art. 14 tej umowy dochody wnioskodawcy z tytułu pracy wykonywanej na podstawie umowy-zlecenia również podlegają opodatkowaniu jedynie w Polsce.

[i]Autor jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą PricewaterhouseCoopers[/i]

[ramka][b]Komentuje Michał Antoniak, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PricewaterhouseCoopers[/b]

Z opisu sytuacji podatnika nie wynika wyraźnie, jakiego rodzaju dochody zostały opodatkowane w Norwegii, tj. czy były to dochody uzyskane na podstawie umowy-zlecenia lub/i dochody uzyskane na podstawie umowy o pracę.

Kwestia ta ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego zastosowania postanowień umowy z Norwegią.

Jeśli bowiem podatek nałożony w Norwegii chociaż w części dotyczył dochodu ze stosunku pracy z polską spółką, wówczas zasady opodatkowania tej części dochodu powinny być ustalone na podstawie art. 15 umowy z Norwegią, a w części dotyczącej umowy-zlecenia – na podstawie art. 7 (określającego zasady opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej) lub art. 14 tej umowy (określającego zasady opodatkowania dochodów uzyskiwanych w ramach tzw. wolnych zawodów).

Wydaje się zatem, że izba wydając tę interpretację, niesłusznie ograniczyła się jedynie do analizy postanowień art. 14 i 7 umowy z Norwegią.

Powinna odnieść się również do art. 15 lub przed wydaniem interpretacji wezwać wnioskodawcę do uszczegółowienia stanu faktycznego. Jednocześnie należy zaznaczyć, że z interpretacji nie wynika wyraźnie, na które postanowienia powołała się izba skarbowa, tj. art. 7 czy 14 umowy z Norwegią.

Zgodnie z aktualnym komentarzem OECD do konwencji modelowej (na której wzorowana jest też polsko-norweska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania) nie ma jednak różnicy, który z tych przepisów został zastosowany (zasady alokowania dochodów do państwa położenia stałego zakładu w rozumieniu art. 7 lub stałej bazy w rozumieniu art. 14 są bowiem takie same; podobnie należy również interpretować przesłanki istnienia zakładu lub stałej bazy).

Zakładając zatem, że podwójne opodatkowanie dotyczyło tylko dochodów uzyskanych na podstawie umowy-zlecenia, izba skarbowa słusznie stwierdziła, że nie powinny być one opodatkowane w Norwegii tak długo, jak długo nie były osiągane poprzez zakład (lub stałą bazę) położony w Norwegii.

Rozstrzygnięcie jednak kwestii, czy taki zakład (lub stała baza) faktycznie istniał w Norwegii, powinno wynikać z decyzji norweskich organów podatkowych lub ewentualnie umowy zawartej między polskimi i norweskimi władzami podatkowymi w ramach tzw. procedury wzajemnego porozumiewania, a nie interpretacji prawa podatkowego wydanej przez polskie organy podatkowe.

Warto również zaznaczyć, że do opodatkowania dochodów osiąganych w Norwegii po 1 stycznia 2011 r. polscy rezydenci podatkowi będą stosować postanowienia nowej umowy z Norwegią (zawartej w 2009 r.).

Umowa ta nie zawiera odpowiednika art. 14 umowy obecnie obowiązującej, ale za to wprowadza rozszerzoną definicję zakładu. Według tej definicji zakład może powstać w wyniku świadczenia usług, nawet jeśli w kraju źródła dochodu nie istnieje stała placówka. [/ramka]