Sprzedaż produktów leczniczych za pośrednictwem Internetu rośnie z każdym miesiącem. Tę formę sprzedaży coraz częściej rozważają przedsiębiorcy już zajmujący się sprzedażą leków w tradycyjnych aptekach. Tym bardziej że handel wysyłkowy produktów leczniczych za pośrednictwem Internetu mogą prowadzić wyłącznie apteki ogólnodostępne i punkty apteczne.

Oznacza to, że żaden inny przedsiębiorca nie jest uprawniony do sprzedaży leków za pośrednictwem e-aptek. Jeżeli zatem pragniemy rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu apteki internetowej, to musimy najpierw postarać się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej albo punktu aptecznego.

[srodtytul]Jak zdobyć zezwolenie[/srodtytul]

O uzyskanie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej albo punktu aptecznego może ubiegać się osoba fizyczna, osoba prawna (np. spółka akcyjna) oraz spółka prawa handlowego niemająca osobowości prawnej (tj. spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna).

Jeżeli o zezwolenie występuje lekarz lub stomatolog, nie może on wykonywać swojego zawodu. W tym przypadku konieczne będzie przedstawienie organowi wydającemu zezwolenia oświadczenia o niewykonywaniu zawodu lekarza.

Zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej albo punktu aptecznego udzielane jest na wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy złożony do właściwego miejscowo wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego. Niezbędne elementy wniosku przedsiębiorcy wskazane są szczegółowo w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9739FB606C99584E838987D27193076F?id=262765]ustawie – Prawo farmaceutyczne[/link] i wydanych na jej podstawie rozporządzeniach wykonawczych.

[srodtytul]Uwaga na przepisy antykoncentracyjne[/srodtytul]

Zgodnie z nimi zezwolenia na prowadzenie apteki nie uzyskają przedsiębiorcy, którzy:

- prowadzą lub wystąpili z wnioskiem o wydanie zezwolenia na prowadzenie obrotu hurtowego produktami leczniczymi,

- prowadzą na terenie województwa więcej niż 1 proc. aptek ogólnodostępnych albo podmioty przez nich kontrolowane w sposób bezpośredni lub pośredni, w szczególności podmioty zależne w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, prowadzą łącznie więcej niż 1 proc. aptek na terenie województwa,

- są członkami grupy kapitałowej w rozumieniu [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E6848C7076C25B959B4293089CF1CFA3?n=1&id=185138&wid=327875]ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów[/link], której członkowie prowadzą na terenie województwa więcej niż 1 proc. aptek ogólnodostępnych.

[srodtytul]Zgłoś się do inspektora[/srodtytul]

Uzyskanie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej lub punktu aptecznego to nie koniec formalności koniecznych do sprzedaży medykamentów przez Internet. Zamiar prowadzenia wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych należy zgłosić właściwemu miejscowo wojewódzkiemu inspektorowi farmaceutycznemu nie później niż na 14 dni przed jej planowanym rozpoczęciem.

W przypadku przyjmowania zamówień za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej e-apteki dodatkowo zgłosić powinniśmy powyższemu organowi dane dotyczące adresu strony internetowej oraz domeny, w której ta strona jest zarejestrowana.

[srodtytul]Co wolno sprzedawać[/srodtytul]

Sprzedaż wysyłkowa produktów leczniczych przez Internet może obejmować wyłącznie leki dostępne bez recepty (tzw. leki OTC). Oznacza to, że przedsiębiorca prowadzący e-aptekę nie może w ramach jej działalności oferować leków o innym statusie (np. leków dostępnych na receptę).

Dopuszczalne jest jednak sprzedawanie innych produktów związanych z szeroko pojętym zdrowiem. Chodzi tu między innymi o suplementy diety, środki higieniczne oraz kosmetyki.

Pozwalając na handel internetowy leków bez recepty, ustawodawca miał na względzie, że są to preparaty, których substancje czynne posiadają niewielką moc, a zatem nie stwarzają wielkiego zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka. Mimo to, z troski o zdrowie obywateli, przepisy prawne regulują szczegółowo, jakie wymogi powinien spełniać lokal apteki ogólnodostępnej oraz zasady wysyłki i transportu leków sprzedawanych w ramach działalności e-aptek.

[srodtytul]Bez stołu i szafy się nie obejdzie [/srodtytul]

Przedsiębiorcy prowadzący aptekę internetową powinni posiadać w swoim lokalu, w którym organizują sprzedaż, miejsce wydzielone z izby ekspedycyjnej, pomieszczenia magazynowego lub komory przyjęć przeznaczone do przygotowania produktu leczniczego do wysyłki.

Takie wydzielone miejsce musi być obligatoryjnie wyposażone w: stół do przygotowywania przesyłek, szafę lub regał do przechowywania zewnętrznych materiałów opakowaniowych oraz podest lub regał do składowania przygotowanych przesyłek.

[srodtytul]Trzeba dobrze pakować...[/srodtytul]

Wysyłka produktu leczniczego powinna się odbywać w warunkach zapewniających jego jakość oraz bezpieczeństwo stosowania. W związku z tym zamówiony przez klienta lek musi być należycie zapakowany, a opakowanie opatrzone etykietą przymocowaną w sposób trwały, zawierającą: pieczątkę placówki, numer zamówienia, dane dotyczące odbiorcy, określenie warunków transportu oraz numer telefonu kontaktowego do lokalu apteki.

[srodtytul]...i odpowiednio przewozić[/srodtytul]

Są też szczególne wymagania co do transportu. Ma się on odbywać w wydzielonych przestrzeniach środka transportu zapewniających zabezpieczenie produktów leczniczych przed zanieczyszczeniami organicznymi oraz uszkodzeniami mechanicznymi, a także przed mikroorganizmami i szkodnikami. Dodatkowo powinny być to warunki uniemożliwiające pomieszanie, skażenie, dostęp do produktów leczniczych osobom nieupoważnionym oraz umożliwiające kontrolę temperatury w czasie transportu.

Odnośnie do wysyłki zamówionych leków istotne jest także, że podmiot prowadzący placówkę musi zapewnić pacjentom możliwość kontaktu telefonicznego w godzinach pracy placówki oraz przez dwie godziny po ustalonych godzinach dostaw, tak aby klient mógł zasięgnąć porady w zakresie dotyczącym jakości i bezpieczeństwa stosowania produktu.

Wypełnienie tych obowiązków wiąże się ze sporymi nakładami (zwłaszcza na pojazd, który będzie dostarczał zamówione produkty). Wobec tego korzystniejsze z ekonomicznego punktu widzenia jest zawarcie umowy z firmą kurierską zajmującą się taką działalnością. Warto jednak sprawdzić czy posiada ona pojazdy spełniające wspomniane wymagania i zadbać o stosowne zapisy umowne w tym przedmiocie.

Ostatecznie to przedsiębiorca prowadzący aptekę internetową będzie odpowiadał wobec inspekcji farmaceutycznej za ewentualne uchybienia w zakresie zapewnienia jakości i bezpieczeństwa stosowania zamówionych przez klientów leków.

[srodtytul]Farmaceuta sprawdzi wysyłkę[/srodtytul]

Sprzedaż leków za pomocą Internetu nie jest możliwa bez współpracy ze specjalistami z zakresu nauk farmaceutycznych. Ustawodawca wymaga bowiem, aby wyznaczyć farmaceutę posiadającego prawo wykonywania zawodu farmaceuty lub technika farmaceutycznego mającego dwuletnią praktykę w aptece w pełnym wymiarze czasu pracy, odpowiedzialnego za prawidłową realizację sprzedaży wysyłkowej produktu leczniczego.

Do obowiązków wspomnianej osoby powinno należeć w szczególności sprawdzenie, czy sposób przygotowania wysyłki i warunki transportu produktów leczniczych zapewniają: identyfikację produktu leczniczego, identyfikację placówki wysyłającej produkt leczniczy, odbiorcy i miejsca dostarczenia produktu leczniczego, zabezpieczenie przed wzajemnym skażeniem produktów leczniczych, zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem, uszkodzeniem mechanicznym lub kradzieżą, zabezpieczenie przed szkodliwym działaniem wysokiej i niskiej temperatury, światła i wilgotności oraz innych niekorzystnych czynników, temperaturę określoną przez podmiot odpowiedzialny lub odpowiednią farmakopeę.

[ramka][b]Co powinien zawierać wniosek[/b]

We wniosku o zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej lub punktu aptecznego uwzględnij:

- oznaczenie podmiotu, jego siedzibę i adres, a w przypadku osoby fizycznej imię, nazwisko oraz adres;

- numer NIP oraz numer PESEL lub – gdy ten numer nie został nadany – numer paszportu, dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, w przypadku gdy podmiot jest osobą fizyczną;

- wskazanie adresu apteki;

- nazwę apteki, o ile taka występuje;

- datę podjęcia działalności;

- datę sporządzenia wniosku i podpis składającego wniosek.

[b]Do wniosku należy dołączyć:[/b]

- tytuł prawny do pomieszczeń apteki ogólnodostępnej;

- odpis z rejestru przedsiębiorców, jeżeli dotyczy;

- plan i opis techniczny pomieszczeń przeznaczonych na aptekę sporządzony przez osobę uprawnioną;

- opinię Państwowej Inspekcji Sanitarnej o lokalu;

- imię i nazwisko farmaceuty odpowiedzialnego za prowadzenie apteki oraz dokumenty potwierdzające spełnianie przez niego wymagań przewidzianych w ustawie – Prawo farmaceutyczne;

- oświadczenie, w którym wymienione będą wszystkie podmioty kontrolowane przez wnioskodawcę w sposób bezpośredni lub pośredni, w szczególności:

– podmioty zależne w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów,

– wszystkie podmioty będące członkami grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (jeżeli wnioskodawca jest członkiem takiej grupy).[/ramka]

[ramka][b]Zakładanie e-apteki [/b]

[b]Krok 1[/b] Uzyskaj zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej lub punktu aptecznego.

[b]Krok 2[/b] Zgłoś właściwemu miejscowo wojewódzkiemu inspektorowi farmaceutycznemu zamiar prowadzenia wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych (nie później niż na 14 dni przed jej planowanym rozpoczęciem).

[b]Krok 3[/b] Zgłoś właściwemu miejscowo wojewódzkiemu inspektorowi farmaceutycznemu dane dotyczące adresu strony internetowej oraz domeny, w której ta strona jest zarejestrowana (jeśli zamówienie ma być przyjmowane za pomocą umieszczonego na niej formularza).

[b]Krok 4[/b] Przygotuj i odpowiednio wyposaż miejsce, w którym będzie przygotowywana wysyłka.

[b]Krok 5[/b] Kup odpowiedni pojazd lub podpisz umowę z firmą kurierską uwzględniającą specjalne wymagania wobec transportu medykamentów.[/ramka]

[ramka][b]Jakie wymagania powinien spełniać lokal[/b]

Musi posiadać miejsce wydzielone z izby ekspedycyjnej, pomieszczenia magazynowego lub komory przyjęć przeznaczone do przygotowania produktu leczniczego do wysyłki.

Wydzielone miejsce w lokalu placówki prowadzącej internetową sprzedaż leków powinno być wyposażone w:

- stół do przygotowywania przesyłek;

- szafę lub regał do przechowywania zewnętrznych materiałów opakowaniowych;

- podest lub regał do składowania przygotowanych przesyłek.[/ramka]

[ramka][b]Wysyłka leków[/b]

1. Produkt leczniczy powinien być należycie zapakowany, a opakowanie opatrzone etykietą przymocowaną w sposób trwały zawierającą: pieczątkę placówki, numer zamówienia, dane dotyczące odbiorcy, określenie warunków transportu oraz numer telefonu kontaktowego lokalu apteki;

2. Transport leku musi się odbywać w wydzielonych przestrzeniach środka transportu zapewniających:

- zabezpieczenie produktów leczniczych przed zanieczyszczeniami organicznymi oraz uszkodzeniami mechanicznymi, a także przed mikroorganizmami i szkodnikami;

- warunki uniemożliwiające pomieszanie i skażenie produktów leczniczych;? warunki uniemożliwiające dostęp do produktów leczniczych osobom nieupoważnionym;

- kontrolę temperatury w czasie transportu[/ramka].

[i]Autor jest aplikantem radcowskim w kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy[/i]