Społeczna inspekcja pracy i Państwowa Inspekcja Pracy powinny ze sobą współdziałać. Ich wspólnym celem jest bowiem dążenie do poprawy skuteczności działań zmierzających do eliminowania nieprawidłowości, szczególnie w zakresie technicznego bezpieczeństwa pracy.
Czytaj także: Wybór społecznego inspektora pracy poza kontrolą zewnętrzną
Na wniosek związków zawodowych Państwowa Inspekcja Pracy może przeprowadzić szkolenie i instruktaż oraz udzielać pomocy w szkoleniu społecznych inspektorów pracy, a także podejmować działania na rzecz doskonalenia i zwiększenia skuteczności działania społecznej inspekcji pracy.
W gestii inspektorów PIP jest przeprowadzanie kontroli wykonania zaleceń i uwag społecznych inspektorów pracy. Na umotywowany wniosek zakładowego społecznego inspektora pracy, uzgodniony z zakładowymi organizacjami związkowymi, dotyczący spraw zagrożenia zdrowia i życia pracowników, inspektorzy pracy przeprowadzają kontrole oraz wszczynają postępowanie w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika.
Analiza sytuacji
W toku wykonywania czynności kontrolnych inspektor pracy współdziała ze związkami zawodowymi, organami samorządu załogi, radami pracowników i społeczną inspekcją pracy. Dotyczy to każdej kontroli, a nie tylko takiej, której inicjatorem jest sip. Obowiązek współdziałania oznacza, że inspektor pracy powinien przedstawić tematykę oraz zakres kontroli, jak też wysłuchać opinii i uwag społecznego inspektora pracy oraz przedstawicieli organizacji związkowych w zakresie stanu warunków pracy panujących w kontrolowanym zakładzie. Uprawnieniem zakładowego społecznego inspektora pracy jest uczestnictwo w kontrolach przeprowadzanych w firmie przez inspektora pracy PIP oraz w podsumowaniu kontroli.
Wymierne korzyści
Społeczna inspekcja pracy może się okazać dużym sprzymierzeńcem zarówno pracowników, jak i samego pracodawcy. Cel, jakim jest przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa pracy, powinien być bowiem wspólny – niezależnie od tego, czy jest się zatrudniającym, czy zatrudnianym. Właściwe wykonywanie obowiązków przez społecznych inspektorów pracy oraz stworzenie im optymalnych warunków przez pracodawcę, może się przyczynić do tego, że kontrola realizowana przez organy zewnętrzne będzie szybsza i znacznie mniej „bolesna".
Brak takiego współdziałania to prosta droga do wizyty inspektora pracy w zakładzie, z wszystkimi tego konsekwencjami wynikającymi z ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. Środki prawne będące w dyspozycji inspektorów PIP bywają dotkliwe, uwzględniając możliwość stosowania nie tylko nakazów czy wystąpień, ale też zawiadomień do prokuratury w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstw przeciwko prawom pracowniczym.
Autor jest prawnikiem, ekspertem prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania
