Jest już pierwsza interpretacja fiskusa wydana po wejściu w życie nowych przepisów o komornikach sądowych. Potwierdza, że od 1 stycznia nie są podatnikami VAT.

Czytaj także: Czy komornicy powinni rozliczać VAT

Przypomnijmy, że perypetie komorników z fiskusem zaczęły się od interpretacji ogólnej z 2015 r.(nr PT1.050.1.2015.LJU.19). Minister finansów zmienił w niej swoje stanowisko z 2004 r. i uznał, że czynności egzekucyjne są opodatkowane. Nie pomogły argumenty, że komornik to organ władzy publicznej wykonujący orzeczenia sądowe, a nie prowadzący samodzielną działalność przedsiębiorca. Fiskus kazał potrącać podatek z pobieranych należności. Powodowało to, że komornik faktycznie dostawał niższe wynagrodzenie.

Nadzieję na zmianę podejścia skarbówki dała ustawa z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (DzU z 2018 r., poz. 771 ze zm.). W art. 3 ust. 1 mówi, że komornik jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Z kolei art. 33 stanowi, że nie jest przedsiębiorcą i nie może prowadzić działalności gospodarczej.

Nowe przepisy, nowa interpretacja

Na te właśnie przepisy (obowiązujące od 1 stycznia) powołał się komornik, który wystąpił o interpretację indywidualną. Argumentował, że ustawowo nabył status organu władzy publicznej, dlatego nie może już być podatnikiem VAT.

Skarbówka przyznała mu rację. Podkreśliła, że nowe przepisy zmieniły zasady działania komorników. Ich relacje z sądem są zbliżone do łączących pracownika z pracodawcą. Przykładowo, prezes sądu kontroluje korzystanie przez komornika z prawa do wypoczynku. Może go też odsunąć na miesiąc od wykonywania czynności egzekucyjnych.

Trudno więc uznać komornika za podmiot samodzielnie prowadzący działalność gospodarczą. A to jest niezbędnym warunkiem do przyznania mu statusu podatnika VAT.

Uwaga na opłaty z zeszłego roku

Fiskus zastrzegł jednak, że wyłączenie z opodatkowania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym ma zastosowanie dopiero od 1 stycznia 2019 r. Czynności wykonywane do końca 2018 r. podlegały VAT (od 1 października 2015 r., zgodnie ze stanowiskiem ministra finansów zaprezentowanym w interpretacji ogólnej sprzed czterech lat).

Komornik zapłaci też podatek, jeśli ma do niego zastosowanie art. 283 nowej ustawy. Przepis ten mówi o opłatach egzekucyjnych prawomocnie ustalonych jeszcze przed 1 stycznia 2019 r. (interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 0115-KDIT1-3. 4012.860.2018.1.BK).

Minister pisze nową interpretację ogólną

Stanowisko zaprezentowane w opisanej interpretacji indywidualnej jest zbieżne z tym, co napisał minister finansów w komunikacie opublikowanym 31 grudnia 2018 r. Zapowiedział w nim wydanie interpretacji ogólnej.

Główną jej tezą ma być stwierdzenie, że w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. wykonywane przez komorników sądowych czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Opinia dla „rzeczpospolitej"

Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA

Zmiana stanowiska skarbówki sprzed czterech lat mocno skomplikowała rozliczenie komorników. Pojawiło się bowiem szereg praktycznych problemów związanych z koniecznością naliczania VAT od wykonywanych czynności. Wydaje się, że po wejściu w życie ustawy o komornikach sądowych ich sytuacja powinna się ustabilizować. Wszystko bowiem wskazuje na to, fiskus nie będzie już ich uważał za podatników VAT. Szkoda tylko, że minister finansów nie wyartykułował tego w zapowiadanej jeszcze w zeszłym roku interpretacji ogólnej. Opisana interpretacja indywidualna potwierdza wprawdzie korzystne dla komorników stanowisko, ale chroni tylko tego, kto o nią wystąpił. Poza tym pozostało jeszcze sporo rzeczy do wyjaśnienia, np. to, czy komornicy mogą się już wykreślać z rejestru podatników VAT. Nie wiadomo też, jak rozliczać czynności pozaegzekucyjne.